Химиялық анализдегі маңызы өте зор. Химиялық анализ метрологиясы стандарттауда, өнеркәсіпті интенсивтендіруде, өнімнің сапасын жоғарылатуда, қоршаған ортаны қорғауда және т б

i1
бұндағы А – еркін таңдалған мән, санақтың бастамасы осы мәнге ығыстырылады.
Мысал үшін А=4,60 тең деп алып, x есептейміз:


_{x  4,60 } 0,20  0,05  0,94  0,01 _{ 4,725}
4

Геометриялық орташа мән арифметикалық мәннен төмен болады. Бұл тәсіл дөңгелектеуге байланысты пайда болатын қатені болдырмау мақсатында қолданылады. Кейбір жағдайларда студенттер компьютер немесе микрокалькуляторлар көмегімен есептеу барысында үтірден кейінгі сандарды түгел жазып алады. Алайда олай істеуге болмайды. Өйткені үтірден кейінгі сандар анализдің дәлдігін сипаттамайды. Орташа мәнді есептеу барысында және аралық есептеулерде үтірден кейін бастапқыда слынған нәтижелерден бір ғана таңбаға артық болатын сандарды ескерген дұрыс. Соңғы нәтижені ғана дөңгелектеп алуға болады. Дөңгелектеуді арнайы ережеге сәйкес жүзеге асырады.

^{Анализдің жекелеген нәтижелері x}1^{, x}2^{, , ..., x}і ^xmin ^{- нан x}max ^{– ға дейінгі белгілі бір аралығына} таралады.
Бұл аралықты рұқсат етілген айырмашылық (құлаш – R) деп атайды. Рұқсат етілген айырмышылық та аналитикалық бақылаудың немесе оның сатыларының дұрыстығын тексеруге арналған негізгі метрологиялық сипаттамалардың қатарына жатады.
Жеке нәтиже мен орташа мәннің арасындағы айырмашылықты кездейсоқ ауытқу немесе жеке ауытқу не болмаса жәй ауытқу d деп атайды:
d_i  x_i  x .


Кездейсоқ шаманың орташа мәнмен салыстырғандағы таралуы дисперсиямен S ² сипатталады:

S ² 
1 ⁿ


n 1
i 1
2
x_i  x 
1 ⁿ



d

2
 _i
f
i1

(2.3)

бұндағы f=n-1 бос дәреже саны, ол тәуелсіз өлшеулер санымен анықталады.

Дисперсияның қателер теориясы үшін маңызды қасиеттерінің бірін мына теңдеу көрсетеді:


S ² x  y  S ² x S ² y , (2.4)

жүктеу/скачать 98,53 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: