Хрестоматия
жүктеу/скачать 1,21 Mb. Pdf көрінісі
|
kyraubaeva alma ezhelgi duir debieti khrestomatiia
| Ол – қамшыдыр.
25) Иазда йана келін йүгүнедір. Ол – қамшы башыдыр. 26) Иазда йавлы тоқмақ йатыр. Ол – кірпідір. 27) Иазда йавлы қай(ы)ш йатыр. Ол – (й)ыландыр. 28) Ічер, йер, ініне кірер Ол – бычақдыр. 29) Сал(ы)п көзім, сансыз оқим(ен). Ол – көк біле йулдуздыр. 30) Бурунсыз буз тешер. Ол – қой боғу. 31) Оңлу – солулу ай(ы)рған отуз түмен он айдун. Ол – қуйаш, ай, йулдуз. 32) Алтун ай(ы)рған тура түшер, ' ал торқам йайлы түшер. Ол – бей қ(у)лунлағандыр. 33) Ой, өтеміш, өтеміш, йій көлде қышламыш. Ол – итдір, авзун артына соқуп уйур. 34) Тү(й)ме тү(й)дім, тутқанға салдым. Ол – усдыр. 235 35) Қасартқыча қан таммыш, (немесе: Қасартқыча сары алтун), қара улусқа йайылмыш. Ол – отдыр. 36) Узун-узун сырғалақ, учуна дейрі сырғалақ, қысқа-қыс(қа) сырғалақ, к(і)рівіне дейрі сырғалақ. Ол – бычақ біле біл(евдір). 37) Бу барды – ізі йоқ. Ол – кемедір. 38) Тап, артында – қарп. Ол – ешікдір. 39) Авзум ачсам, өпкем көрүнір. Ол – ешік ачса, от көрүнгендір. 40) Ал савры йанчығым, алты товрам ашқынам. Ол – қоз(дыр). 41) Сең-сең айры башында, сегіз қойан іні бар, сен аны тап(ма)саң, сенек йін (ійін) илегіл, авлуң біле тапмасаң, аврув йін (ійін) илегіл. Ол – қ(уй)мыч(дыр). 42) Теңріден түшкен тоқмачық, дөрт айақлы, маймачық. Ол – кірпі (дір). 236 43) Буғанақлы чарт керек, буғанасы қурламыш, күчінен қара чынламыш. Ол – анасы (й) ылағандыр, соқрағандыр. Ол – тутған кішідір, буғовлы 44) Буғы, тонғуз қышламыш. Ол – қышқата қылағандыр. 45) Иоғартын келген не к(і)йік? йола бар(ы)с кій(і)к дешірлер, йотасы учу су йінч(у) тама келір дешірлер, қуйуртын келген не к(і) йік? қула бар(ы)с кій(і)к дешірлер, куйруқы учу су йінч(у) тама келір дешірлер. Ол – безергендір. 46) Белтірдегі беш қувлуқ башы біле қулун(л)амыш. Ол – йыл келгендір. 47) Сара (айдағы сары айғыр савлавлаты кішкеміш. Ол – қаз(ан)дыр. Аудармасы 1) Там-там, тамызық, Таматұғын тамызық, Көлеңдеп жүріп, күйетұғын тамызық. Ол – көбелек. 2) Жаза-жаза, жаздым, Бес ағашқа жаздым, Сынабымды иледім, 237 Жібегімді берік шырмадым. Ол – қына. 3) Көлде қара құла жусап тұр. Ол – көз жасы (көздің шарасындағы), 4) Жасырын жатып қозғалмайды, ішіндегі шайқалмайды. Ол – ұра. 5) Сілеусін тонын сілкіп болмайды, Сырма тонын бүгіп болмайды. Ол – жұмыртқа. 6) Ақ үй – емшегі (не) аузы жоқ. Ол – жұмыртқа. 7) Онда-мұнда түйіндер (түйнектер) бар, Айыр ағаштан май тамады, Ала-құла түйіндер (түйнектер) бар, Қу ағаштан май тамады (Ол – жүзім жемісі мен ағашы). 8) Күннен елші келеді, Күміс ашашып келеді (бырғы-құбыр), Айдан елші келеді, Алтын шашып келеді (Ол – күн мен айдың шашылған нұр сәулесі). 9) Бұты, бұты – ұзын, Бұтынан әрі қолы ұзын. Ол – жүзім (ағашы). 10) Аппақ алды жабулы, |