Хрестоматия
жүктеу/скачать 1,21 Mb. Pdf көрінісі
|
kyraubaeva alma ezhelgi duir debieti khrestomatiia
| Ол – тырна.
11) Сенде, менде жоқ, Сеңгір тауда жоқ, Өте берік таста жоқ, Қапшықта жоқ. Ол – құстың сүті. 12) Қошқар мүйіз – қойыртпақ, Қойыртпақтан да қоюырақ. Теке мүйізі түйіртпек (иіртпек), Түйіртпектен де иірірек – Екі мүйізі тең. Ол – (...) 13) Ұзын ағаш басында, «ұрғыныл» атты құс отырады, Оны атуға ер керек, Екі ұшына таспа керек. Ол – тұмақ. 14) Ұзын ағаш басына Ұлы жазу жаздым, Алтын қабыршақтының тұқымы (ұлы) келсін деп, Өзім күтіп отырдым. Ол – қармақ пен балық. 16) Аққұба қайда қыстайды? – Қанды жерде қыстайды, Қаны неге жұқпайды, Қап ішінде қыстайды. Ол – іш май (қарындағы ішмай). 239 17) Бес басты елші келеді. Ол – етіктің басынан бес башпайдың шығып тұрғаны. 17) Тау үстінде даукестің Таяғы бар бес батпан. Ол – түлкінің құйрығы. 18) Арбаға шақ, Тас арбаға шақ. Ол – шақпақ пен шақпақ тас. 19) Сиырдың сырты, Қойдың қоң еті. Ол – кереге. 20) Көкше лағым көгенде семіреді. Ол – қауын. 21) Түнде барады қара лақ, Ерте келеді қара лақ. Ол – түңлік. 22) Бір ұшы қыс қыстайды, Бір ұшы жаз жайлайды. Ол – сырық. 23) Отырғаным – оба жер. Басқаным – бақыр шанақ. Ол – үзеңгі (мен ер). 24) Қияқ үстінде қияқ. Ол – қамыс. 240 25) Жазда жаңа келін иіліп тұрады. Ол – қамыстың басы (үлпілдегі). 26) Айдалада майлы тоқпақ жатыр. Ол – кірпі. 27) Айдалада майлы қайыс жатыр. Ол – жылан. 28) Ішер, жер, ініне кірер. Ол – пышақ (пен оның қыны). 29) Көзімді салып көпке дейін оқыдым. Ол – көк пен жұлдыздар. 30) Мұрны болмаса да мұз теседі. Ол – қойдың құмалағы (боғы). 31) Оң мен солды айырған Отыз түмен, он айдын. Ол – күн, ай, жұлдыздар. 32) Алдын айыра білген тура түсер, Ал торқам ырғалып түсер. Ол – биенің құлындағаны. 33) Ой, үйіреді («әндетеді»), Сасық көлде қыстайды. Ол – тұмсығын бұтына тығып ұйықтап жатқан ит. 34) Түйін түйдім, Тұтылатынға салдым. Ол – лашын. 241 35) Кесіртке сияқты, қаны тамып (немесе: кесірткедей сары алтын) қара ұлысқа жайылады. Ол – от (өрт). 36) Ұзын-ұзын теп-тегіс (жып-жылтыр), Ұшына дейін теп-тегіс (жып-жылтыр), Қысқа-қысқа теп-тегіс (жып-жылтыр), Кірігетін жеріне (сабына) дейін теп-тегіс (жып-жылтыр). Ол – пышақ пен білеу (қайрақ). 37) Міне барды – ізі жоқ. Ол – кеме (қайық). 38) Әуелі тауып ал, Көтеріп тастап, жауып ал. Ол – есік (киіз үйдікі). 39) Аузымды ашсам – өкпем көрінеді Ол – есікті ашқанда оттың көрінуі. 40) Қызыл тері қалтам бар, (Оның ішінде) алты-ақ турам асым бар. Ол – жаңғақ. 41) Сеңгір-сеңгір тау басында сегіз қоян іні бар, Сен оны таппасаң, сенек иін илегін, Аулың менен таппасаң, ауру инін илегіл. Ол – шөміш. 42) Көктен түскен тоқпақ, Төрт аяқты, маймақ. 242 Ол – кірпі. 43) Өзегі берік шарт терек, – Бұғанасы сықырлайды, Қара күшпен шынданады. жүктеу/скачать 1,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|