Хронология Ќазаќстан тарихы 2012 ж

Қ И Сәтбаев Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш президенті

жүктеу/скачать 1,82 Mb. бет 29/32 Дата 11.05.2023 өлшемі 1,82 Mb. #176464

Қ И Сәтбаев Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш президенті 1950-1965 жылдары Ғылыми зерттеу институттарының, филиалдар мен бөлімшелерінің саны 38 де 84 ке өсті 1950-1965 жылдары Ғылыми қызметкерлер 3300 ден, 18,2 мың ға өсті 1950 жылы Қоғамдық ғылымдарды зерттеу кеңейтілді 1961 жылы Тіл білімі, әдебиет және өнер институттары шаңырақ көтерді 1957-1959 жылы Қазақ КСР тарихының екі томдығы жарияланды 1950 жылы КСРО-да социализм толық түпкілікті жеңіске жетті деген тұжырым жасалды 1947 жылы Мұхтар Әуезов «Абай» романының екінші кітабын бітірді 1955 жылы «Абай жолы» эпопеясы дүниеге келді 1950 жылы Ғабит Мүсіреповтың «Оянған өлке» романы ұлттық прозаның тағы бір жетістігі болды 1950 жылы Әбділда Тәжібаевтың «Шайтан», «Портреттер», Х Ерғалиевтің «Біздің ауылдың қызы», «Құрманғазы», Қ Бекқожиннің «Мариям Жагорқызы», Молдағалиевтің «Жыр туралы жыр» поэмасы шықты 1952 жылы В Голубович қазақ драма театрында М Әуезовтың «Абай» драмасын қойды Қазақ КСР мемлекеттік ән және би ансамблі Жастар мен студенттердің дүниежүзілік лауреаты атанды 1940 жылдардың екінші джартысынан 1960 жылдың ортасына дейінгі ғылым 1946 жылы 1 маусым Қазақ КСР Ғылым академиясы құрылды. Тұңғыш президенті Қ И Сәтбаев 1946-1949 жылдары Қаз КСР Ғылым академиясының ғылым мекемелері халық шаруашылығына енгізу үшін 900-ден астам ұсыныс жасады 1950 жылдары Қоғамдық ғылымдарды зерттеу ауқымы кеңейтілді 1950-1965 жылдары Ғылыми зерттеу институттарының, филиалдары мен бөлімшелер саны 34-тен 84 ке жетті. Онда жұмыс істейтін ғылыми қызметкерлер саны 3300 ден 18200 ге өсті 1958 жылы Философия және құқық институты құрылды 1961 жылы Тіл білім, әдебиет, өнер институттары шаңырақ көтерді 1957-1959 жылдары «Қазақ КСР тарихының» екі томдығы жарияланды Көркем әдебиет 1947 жылы М Әуезов «Абай» романының екі кітабын жазып бітті. Шығарма КСРО мемлекеттік сыйлығына ие болды 1955 жылы М Әуезов «Абай жолы» эпопеясы дүниге келді 1959 жылы М Әуезовке Лениндік сыйлық берілді 1950 жылы Ұлттық прозаның жетістігі болған Ғ Мүсіреповтың «Оянған өлке» романы жарық көрді 1949 жылы Ғ Мұстафминнің «Шығанақ», «Миллионер» шығармалары Мәскеуде өткен онкүндікте қойылды. Кейін жазушы «Қарағанды», «Дауылдан кейін» романдарын жазды С Мұқанов «Сырдария» романы 1950 жылдары Қазақ поэзиясы алуан түрлі сипат алды И Шухов «Тың игерушілер» очеркі К Абдуллин «Гүлістан» повесі 1988 жылдары жазаға ұшыраған С Сейфуллин, Б Майлин, І Жансүгіров, Ш Құдайбердіұлы, Ж Аймауытов, М Дулатұлы, А Байтұрсынұлы, М Жұмабаев есімдері ақталды Өнер 1946 жылы «Біржан-Сара» операсы қойылды 1946 жылы Осы қойылымы үшін сазгер М Төлеубаев, орындаушылардың бір тобы-Қ Жандарбеков, А Ненашев, К Байсеитова, Ә Үмбетов, Б Досымжанова, Ш Бейсеков КСРО мемлекеттік сыйлығына ие болды 1952 жылы Қазақ драма театрында М Әуезовтың «Абай» драмасы қойылды 1954 жылы Қ Қожамияров жазған тұңғыш ұйғыр операсы «Ризвангүл» мемлекеттік сыйлыққа ұсынылды Ә Әбішев «Достық және Махаббат» Ш Құсайынов «Кеше мен бүгін» Ә Тәжібаев «Жалғыз ағаш орман емес» Орыс драма театрын Я С Штейн басқарды. Жасөспірім театрын Н Сац басқарды. Қазақ КСПР мемлекеттік ән және би ансамблі Жастар мен студенттердің дүниежүзілік ҮІ фестивалінің лауреаты атанады. Дирижері Ш Қажығалиевтің басшылығымен Құрманғазы атындағы ұлт аспаптар оркестрі ұлттық әлем классиктерінің шығармаларын орындады Е Брусиловский «Дударай», Е Брусиловский және М Төлеубаевпен бірігіп, «Амангелді» операларын жазған Суретшілер Қ Телжанов «Жамал», «Атамекен» С Мәмбетов «Тауда», «Киіз үй қасында» М Кенбаев «Шолпан әні», «Сұхбат» Мәдени құрлыс (1990-2000 жылдары) Жылы Өтілген іс шаралар 1992 жылы Дүние жүзі қазақтарының құрылтайы өтті 1995 жылы «ҚР-сында тарихи сананы қалыптастыру» тұжырымдамасын мақұлдады 1995 жылы Ұлы ақын Абайдың 150 жылдық мерейтойы өтті. 9 тамызда «Абай» энциклопедиясы басылып шықты 1996 жылы «ХХ ғасырдың Гомері» атанған Жамбыл Жабаевтың 150 жылдық мерейтойы өтті 1997 жылы Ұлы жазушы Мұхтар Омарханұлы Әуезовтың 100 жылдығы өтті. «Мұхтар Әуезов әлемі» естелік кітабы шықты 1997 жылы «Жалпы ұлттық татулық және саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу» жылы 1998 жылы «Халықтар тұтастығы мен сабақтастығы» жылы 1998 жылы Ш Уәлиханов атындағы тарих және этнология институтының «Отан тарихы» атты журналы шықты 1999 жылы Ұрпақтар бірлігі сабақтастығы жылы 1999 жылы Н Назарбаевтың «Тарих толқыны» атты кітабы жарық көрді 1999 жылы Академик Қаныш Имнтайұлы Сәтбаевтың 100 жылдығы өтті 1999 жылы «Білім туралы» заңға өзгеріс енгізілді 2000 жылы Мәдениетті қолдау жылы. ЮНЕСКО көлемінде Түркістан қаласының 1500 жылдығы атап өтілді 2001 жылы Күлтегін ескерткішінің көшірмесін Л Гумилев атындағы университетіне әкелді. РесейФедерациясының Қазақстандағы күндері өтті 2002 жылы Денсаулық жылы мен Тараз қаласының 2000 жылдығы 2003 жылы М Өтемісұлының 200 жылдығы мен ғалым Ә Марғұланның 100 жылдығы 2004 жылы «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы қабылданды 2004 жылы «ҚР-ның 2015 жылға дейіңгі білім беруді дамыту» тұжырымдамасы қабылданды 2004 жылы Ә Қастеевтің 100 жылдығы 2005 жылы Ұлы Абайдың 160 жылдығы мен Ш Уәлихановтың 170 жылдығы мен Ұлы Отан соғысының 60 жылдығы тойланды Көркемөнер (1990-2000) Авторы Еңбегі Олжас Сүлейменов «Жазу тілі»(дүниежүзілік тілдердің дамуы заңдылықтары) Мұхтар Шаханов «Өркениеттің адасуы» (адам бойындағы ізгі қасиет мәселелеррі) Ә Нұрпейісов «Соңғы парыз» романы М Мағауин «Мен» философиялық толғауы Қ Жұмаділов «Дарабоз» (Қаракерей Қабанбай туралы) триологиясы Е Рахмадиев «Абылай хан» (либреттосы Ә Кекілбаев) А Серкебаев «Томирис» (либреттосы А Иманғазин) Кино туындылары (1990-2000) Авторы Еңбегі Р Ибрагимбеков, Т Теменов «Көшпенділер» (шетелде Номад) Р Әбдірашев «Сталинге сыйлық» А Әмірқұлов «Қош бол Гүлсары» С Нарымбетов «Мұстафа Шоқай» С Дворецкий «Тюльпан» С Апырымов «Соңғы аялдама» Т Теменов «Адамдар арасындағы бөлтірік» Ф Мансұров «Бейбарыс сұлтан» ҚР Президенті Н Ә Назарбаевтың еңбектері Уақыты Еңбектері 1992 жылы Қазақстанның егемен мемлекет ретіндегі қалыптасуы мен дамуының стратегиясы 1993 жылы Қазақстанның болашағы-қоғамның идеялық бірлігінде 1996 жылы Ғасырлар тоғысында 1997 жылы «Қазақстан-2030» стратегиясы 1999 жылы Тарих толқынында 2003 жылы Сындарлы он жыл Қазақстандағы көппартиялы жүйе Құрылған уақыты Партия атауы Төрағасы 1991 ж 7 қыркүйекте Қазақстан социалистік партиясы А Әлімжанов, кейін Свойк 1991 ж күзде Қазақстан комунистік партиясы Б Төлепбаев, кейін С Әбілдин 1991 ж қыркүйек Қазақстан Республикалық партиясы С Ақатаев 1991 ж 5 қазан Халықтық конгресс партиясы О Сүлейменов және М Шаханов 1991 ж қараша Қазақстан демократиялық прогресс партиясы А Докучаева 1993 ж ақпанда Қазақстан халық бірлігі одағы Н Назарбаев жүктеу/скачать 1,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу: