Hum1341 Әлеуметтік-саяси білім модулі (МӘдениеттану, психология) ПӘні бойынша дәріс кешені
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
Дәрістер жинағы (копия)
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау сұрақтары
- Дәріс №2 Мәдениет тілі
| Эстетикалық құндылықтар: әсемдік (немесе эстетикалық сиықсыздық), идеал, стиль, үйлесімдік, дәстүрге бағыну, жаңалық, ерекше мәдениет, сырттан енгізілген модаға еліктеу.
Білім — қоғамның рухани өмірінін негізгі элементтерінін бірі. Білімнің көптеген түрлері қызметі жағынан өмірдегі іс-әрекеттердің белгілі типтерімен, деңгейімен арақатыста болады. Білімнің ол түрлері мыналар: практикалық білім, рухани білім, эмпириялық білім, теориялық білім, экзотериялық білім. Бақылау сұрақтары: Мәдениет түсінігінің анықтамасы? Мәдениеттану ғылымы басқа қандай ғылым салалрымен байланысты? Мәдениеттің ғылым ретінде қалыптасуына әсер еткен концепциялар? Дәріс №2 Мәдениет тілі 1.Тіл мен мәдениет сабақтастығы 2. Мәдениет тілі түсінігі 3. Сепир-Уорф гипотезасы 4. Белгілер мен белгілер жүйесінің негізгі типтері 1.Тіл мен мәдениет сабақтастығы. Тіл және әдебиет – лингвистермен қатар тарихшылардың, философтардың, психологтар мен этнографтардың, мәдениетшілердің, әдебиетшілердің де назарын аударып келе жатқан көп салалы проблемалардың бірі. Мәдениет пен тіл үздіксіз өзара қарым-қатынаста болатындықтан бұл проблеманың тілдік аспектісі екі жақты болып келеді. Осы тұрғыдан алғанда лингвистика бұл мәселені шешу жөніндегі бірқатар қызықты да батыл қадамдарды ұсынады. Тіл мен мәдениет ара-қатынасы лингвистикада, тіл философиясы мен мәдениеттануда түрлі қырынан зерттеліп жүр. Тіл білімінде бұл сауалға тарих пен мәдениеттің, этнография мен лингвистиканың ортақ мәселелерін сөз ететін пәнаралық этнолингвистикалық зерттеулер, ізденістер жауап береді. Қазіргі лингвистикадағы антропо және этноцентризм қағидаларына сүйенетін лингвоелтану, этномәдени және этнолингвистика салалары тіл табиғатын оны тұтынушы халықпен бірге қарастыруды мақсат етіп келеді. ХІХ ғасырда өмір сүрген неміс ғалымы В.фон Гумбольдтің «Среди всех проявлений, посредством которых познается дух и характер народа, только его язык и способен выразить самые своеобразные черты народного духа и характера и проникнуть в их сокровенные тайны»деген тұжырымы, ой-қорытындылары тілді ұлттық феномен деп танитын бүгінгі тіл біліміндегі жаңа бағыттарға жол сілтеді. Тіл мәдениетпен бір бүтін тұтастық құрып, ажырамас бірлікте өмір сүреді. Ол мәдениеттің өн бойында қалыптасып, оның дамуындағы алғы шарттардың міндетті түрдегі басқышы қызметін атқарады, осылайша қайсы бір уақытта қандай да бір жерде өмір сүретін этнос мәдениетінің маңызды бөлігін құрайды. Мәдениеттің басқа салаларына қарағанда тілдің өз ортасы бар. Белгілі бір тілде сөйлейтін кез келген этнос өздерін өзге топтардан сыртқы физиологиялық айырмашылықтарымен ерекшелеп тұратын адамзат қауымының белгілі бір нәсіліне жатады. Тіл мәдениеттен тыс өмір сүрмейді, яғни біздің өмір сүру образымыздан хабар беретін тәжіри-білігімізбен идеяларымызға тәуелді жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|