І бөлім. Күшейткіштің структуралық схемасының таңдау құрылымы

Тандалған транзистор сипаттамасының шығуында белгілейміз. U_kо1 І_ko және тыныштық база нүктесінен табамыз. І_бo алынған мәні кіру сипаттамасын белгілейді және U_бо кернеуінің ауытқуының сәйкестігін анықтаймыз. Еркін нүктенің координатын шығарамыз.

Сигналдың шығу кернеуінің амплитудасын анықтаймыз.

Шығу сигналы тоғының амплитудасын анықтаймыз.

Түзу аралық тоғының қосымша күшін құраймыз. Ол үшін транзистордың шығу сипатамасының тыныштық координат нүктесінен тоқтың өшпей төменге қарай амплитудада тоғын І_km алып қоямыз.Жүргізу жиынтығы І_ko - І_km =11-9.5=1.5мА және U_kо -U_km=6.5+5.5=12В= U_km=М нүктесі арқылы анықталады, тағы да ТП және М арқылы қосымша күш арқылы түзу ауыспалы тоқты жүргіземіз.

М нүктесін қосымша күштегі түзу ауыспалы тоқ деңгейіне сәйкес келеді және І_бmin ал Nнүктесіне І_бmах деңгейіне сәйкес келеді.Бұл тоқ мәнінің жазылуы:

І_бmах=0.9мА

І_бmin=0,15мА

Ток кіру сигналының амплитудасын анықтау.

Транзистордың таңдалған режимінің қуатқа берілуін анықтаймыз.

Алынған шаманы салыстырамыз P_~ және . егер транзистор жұмыс режимі дұрыс алынса, онда ол шартты орындау тиіс.

31.5 31.5

Транзистордың кіру сипаттамасында токты І_{б max}, І_бo, І_{б min} деп белгіленеді және кіру кенрнеуін осы ток мәні анықтайды. Осы кірулерінің мәніннің жазылуы U_{бэ k max} = 0,5В; U_бо3 = 0,58В; U_{бэ k min} = 0,1В. кернеу кірулерінің сигналын амплитудасын анықтаймыз.

Кернеудің күшею коэффицентін анықтау.

k

Транзистор кедергісінің анықталуы.

R_вх3 =
Салмақ кедергісінің тізбектегі шығуын анықтау.

R_~=

Транзистор шығу тізбегінде қоректендіру көзі тұтынатын қуатты анықтау.

P₀^’ = І_ko· U_kо = 12.7 * 6.85 = 87Вт

Калектор транзистордағы таралу қуатын анықтау.

І_ko == мА

І_{б min} = 0,9 мА; І_{б mах} = 20мА

Соңғы каскадтың параметрі.

Есептеу соңғы каскадтан басталады, Соңғы каскадтың тыныштық нүкте стабилизацияны қанағаттандыру қажет. Үшінші каскадтың ток бөлуін анықтайды.

І_g3 = (5 10) І_боз

І_g3 = 6 · 0,21= 1,3мА

Үшінші каскад эмиттер тізбегіндегі резистордағы кернеу мынадан тұрады.

U_R15 = (5 10)U_боз U_R15 = 6 · 0,75 =4.5В

R₁₅ =

Қоректендіру көзінің кернеуін анықтау.

Е = U_R15 + U_ко + І_ко · R₁₆

Мұндағы R₁₆ R_~=кОм

U_R15 = (I_коз + I_коз) · R₁₅ = (11 + 0,21) · 0,4 = 4.5В

Е = 4.5+ 6.5+ 11 * 0,12 = 12.32

R ₁₃=

R₁₄ =

Алдын – ала каскадты есептеу алдында, ең басында транзистордың шығу сипаттамасындағы алдын - ала күшейтудегі бірінші мен екінші каскадтарының еркін нүктесіне кординат беру керек. І_бo, U_бо анықтаулары мына кестеде көрсетілген.

Каскад N	Ukо1 (В)	Іko1 (мА)	Uбо1 (В)	Ібo1 (мА)
1	2	2	0,115	0,01
Каскад N	Ukо2 (В)	Іko2 (мА)	Uбо2 (В)	Ібo2 (мА)
2	4	4	0,165	0.05

Каскадтың алдын – ала күшеюінің жұмыс режимі ол кіру каскады максималды бөгеттерден қорғау шарты каскадтың алдын – ала күшеюінің себебін алу үшін резисторға мынадай кернеу береміз.

Бірінші каскадтың ток бөлуі мынадан тұрады.

І_g1 = (5 10) І_бо1

І_g1 = 5 · 0.01 = 0.05мА

Бірінші каскадтың эмиттер тізбегіндегі резистор кедергісін анықтау.

R₅ =
Бірінші каскадтың колектр тізбегіндегі резистор кедергісін анықтау. U_R5 = (І_ко1 + І_бо1) · R₅

U_R5 = (2+0,01) *0.3 = 0,6В

R₄ =

R₄ =

R₂ =

R₃ =

R₉ =

R₉ =

R₈ =Ом

Мұндағы: U_R9 = (I_ко2 + I_бо2) · R₉

U_R9= ( 4+ 0,05) · 0.6 = 2.43В

R₈ =

R₆ =

Сапалы көрсеткіштің мәні осы жағдайда жалпы КТБ – ның тереңдігінің максималын анықтау арқылы жүзеге асады.

1. Сызықты емес бұрмалау бойынша КТБ тереңдігін анықтайды. Ол үшін соңғы каскадтың шығу тізбегіндегі ПӘК коэфицентіне тұрақты а_2r ; а_3r екінші мен үшінші гармоникасы бойынша сызықты емес өшу мәнісін анықтау керек. а_2r мен а_3r мәнін мына кестеден көруге болады.

Курстық проекті сызықты емес өлшеудің екінші және үшінші гармоникасы күшейткіштің шығу қуатына берілген 1 мВ Rm тең ноль шығуының деңгейінде. Санды сызықты емес өлшеуді а_2r ; а_3r ноль шығуының деңгейіне келтіретін формасы.

а_{2 r 0} = a_2r + 10 lg дБ = 30 + 10 lg = 44дБ

а_{3 r0} = a_3r + 20 lg дБ = 34.7 + 20 lg = 63дБ

А_ос1 а_{2r 0} - а_{2 r 0} дБ;

А_ос2 а_{3 r 0} - а_{3 r 0} дБ;

А_ос1 60-44дБ=16дБ

А_ос2 83-63дБ=20дБ

Мұндағы: А_ос1 және А_ос2 – КТБ тереңдігі.

2. Күшейтуідің тұрақсыздығы бойынша КТБ тереңдігін анықтау. Кері байланыссыз каскадтың күшейту тұрақсыздығы күшейту элементінің тұрақсыздығынан пайда болады және тәжірибелі жолмен анықталады.

Бірінші каскад үшін к/к = 10^0,05·0,8 – 1 = 10^0,05·0,8 – 1 =0.09

St күшейту тұрақсыздығы, децибилмен берілген. Сондықтан КТБ тереңдігі мына формуламен анықталады.

А_ос3 > 20 lg =20 lg =9 дБ

Мұндағы N – күшею каскадының саны.

St – күшейтудің тұрақсыздық мәні.

0,15 – кері байланыссыз каскадтың орташа күшейту

тұрақсыздығы.

КТБ тереңдігінің формуласы:

А_ос4 20 lg дБ = 20 lg = 27дБ

Күшейткіштің КТБ тереңдігін анықтау. А_ос мәнінің А_ос1; А_ос2; А_ос3; А_ос4 мәндерінің ең үлкен мәніне тең қылып алады. Алынған мән дицибелден, келістірілген өлшемге осы формула арқылы айналдырады.

F = 10^0,05* А_ос

F = 10^0,05 * А_ос=10^0,05*27=22.4

А_ос=27дБ

мұндағы, F – келістірілген мәндегі КТБ тереңдігі.

R_кір2 =

Бірінші мен екінші каскадтың транзистор параметрін мына кестеге толтырамыз.

N каскад	21min	Rкір1Ом	N каскад	21max	Rкір2Ом
1	20	11.5	2	20	3.3

Екінші каскадтың ауыспалы ток жүктемесінің кедергісі

R₂ =

Мұндағы: R_g3 =

R_g3 =

R ₂ =

R_кір3 – соңғы каскадтың есептелуінен алынады.

Принципиалдық схеманың элементтердің наминалды мәні жоғарыда

анықталады.

Екінші каскадтың кернеу бойынша күшейту коэффициенті.

k ₂=
Бірінші каскадтың кернеу бойынша күшейту коэффиценті

k₁ = ;

КТБ есептелуімен кернеу бойынша күшейткіштің фактілік күшейту коэффициенті.

k _Ф = ;

Мұндағы: 1,2 коэффицент артығы.

F – КТБ - тереңдігі.

Фактілік коэффициент пен берілген S мәнісі бар күшейткіштің күшейтуімен салыстырады.

k = 10^0,05·S = 10^0,05·38=10^,1.9=79.4

Алынған фактілік коэффициент мәнісі мына шартпен орындалу керек k_Ф k.

Егер k_Ф 15k болса, онда R₄ пен R₈ резистор кедергісін мәнін өзгерту керек, яғни үлкейту керек. Ал k_Ф k жергілікті КТБ екінші каскадқа алып келу керек. Осы жағдайда екінші каскадтың эмиттер тізбегіндегі кедергі тізбектей қосылған резистордан R_{3 1} пен R_{3 2} тұрады,

яғни R_{3 2} резистордан.

Бір каскадта кері байланыс тереңдігі оңай түрленеді. F_м =3 + 6.

Егер k_Ф/ 1191 > 38жергілікті кері байланыс үшінші каскадқа анолог түрінде қосылады. Одан F_м = F_м2 · F_м3 мұндағы F_м2, F_м3 - екінші мен үшінші каскадтың КТБ тереңдігі.

= (2 10)/ k = 5/79.4= 0,06

Мұнда коэффицент кіру және шығу құрылғының схемасы мен параметрі арқылы анықтайды.

k – кернеу бойынша күшейту коэффиценті.

Салыстырмалы бірлікте резистор кедергісін анықтау. R₁₀; R₇ = R₁₂

Т – түріндегі ұзартқыш формуласы.

R₇ = R₁₂ = R_с = Ом

R₁₀ = R_с = Ом

Транзистор және конденсатор көмегімен тізбек құрдым. Одан кейін соңғы каскадты есептедім және оның схемасын сыздым. Керекті соңғы каскад транзистордың есептеу нәтижесінде таблица құдым. Сол таблицаға қарап график салдым. Мен ск тыныштық нүктесінің, 3 – нүктесінің мәндерін таптым.

Содан ООС – тың сызықты емес бұрмалаудың азайтуын, күшейткіш коэффициентінің бір қалыптылығын жоғарлату және күшейту, шағылысу туралы көрсеткіштерін көрсеттім. ООС – тың 3 – жағдайда болған жағдайын, олар сызықты емес бұрмалану, тереңдігі, шағылысуын, коэффициенттерін есептеп шығардым. Содан кейін күшейткіштің күшею коэффициентінің есептелуін тексердім. Бұнда бірінші және екінші каскадтағы параметрді тауып, оларды таблициаға енгіздім. Соған байланысты электронды принципиалды схемасын сыздым. Ең соңында мен ортақ теріс кері байланыстың ортақ тізбектегі есептеуінің ұзаруымен. Осы жасалған курстық жұмыста көп нәрсені шығарып, сызып анықтадым. Соның нәтижесінде мен сызықты күшейткішті есептеуді үйрендім. Осымен менің курстық жобам аяқталады.

Х – бөлім.

1. 
   Цикина А.В. «Күшейткіштер» оқу кітабы Радио және байланыс 1982жыл
   
2. 
   Күшейткіш электронның курстық проекциясы.
   
3. 
   Электронды күшейткіштер, методикалық жұмыстар. Радио және байланыс 1982 жыл
   
4. 
   Қ.М. Атамұратова физика терминдерінің орысша, қазақша сөздігі.
   
5. 
   Конспект ОЭС пәніен (электр сұлба техника пәні).