бөледі. Олардың әр түрін жылқы жасы атауымен атайды. Уыз қымыз - биені алғаш
байлап, жаңадан ашытылған қою қымыз. Бал қымыз - жылқының сүр қазысын
қосып әбден бабына келтіріп пісілген қымыз. Бұл басқа қымызға қарағанда сары
әрі қою, дәмді, жұғымды, тұщы болады. Тай қымыз - бір күн сақталған қымыз.
Қунан қымыз - екі-үш күн сақталған, толық ашыған қымыз. Дөнен қымыз - үш-
төрт күн сақталған, өте күшті қымыз. Бесті қымыз - төрт-бес күн сақталып ашуы
әбден жеткен қымыз.
Салқын ауа қымыздың ашу мерзімін біраз ұзартады. Мұнымен қатар шөп буыны
қатып, күзде сауылатын қымызды «сары қымыз» дейді. Қыста қысыр биелерді
қолда ұстап сауса, оны қысырдың қымызы дейді. Қулық биенің (алғаш құлындаған
бие) қымызын қысырақтың қымызы дейді. Бұрынғы қымыздың үстіне саумал
қосылса, оны түнемел қымыз дейді.
Бие ағытылар алдында соңғы қымызға ауыл адамдарын шақырып, батасын алатын
халықтық жақсы дәстүр бар. Мұны «сірге жияр» деп атайды. Бұл қымыз елдің
шипалы сусыны, азығы ғана емес, мақтанышы мен салтанаты да болған.
Достарыңызбен бөлісу: