1. Мәтін мазмұны бойынша маусымдық сипат алған дәстүр A)
киіз басу
B) арқан есу
C) жіп иіру
D) іс тігу
E) ши тоқу
2. Механикалық әрекет нәтижесінде ширайтын зат A)
тон
B) сүзгі
C) жүн
D) ши
E) шуда
3. Киізді булау кезінде қолданылатын зат A)
ши
B) уық
C) фетр
D) шұға
E) жіп
4. Жүн талшықтарының үзіліп, материалдың ыдырай бастау себебі A)
ә
лсін-әлсін ыстық су құйылғандықтан
B) тартылған жүнді біріне-бірін қосудан
C) киіздің бір жақ шетін жұмарлай білектеуден
D) киіз басуда тығыздықтың артуынан
E) кірікпей қалған бос қылшықтарының түсуінен
5. Киіз басуға қажетті зат A)
аттың жалы
B) түйенің шудасы
C) ешкінің түбіті
D) қойдың жүні
E) сиырдың терісі
6. Киіз басудың булау кезеңіне қатысты дұрыс ақпарат A)
Үстіне салқын су құйып, тонмен жауып тастайды.
B) Су себіле басталысымен 3-4 әйел басылып жатқан жүнді шашады.
C) Су тартылған жүн мен шабақталған жүнді бір-бірінен бөледі.
D) Шиді ширатып орап жинаған сайын әлсін-әлсін ыстық су құяды.
E) ЬІстық су жүннің өте баяу киізденуіне жағдай жасайды.
5.16-мәтін «Халық айтса, қалт айтпайды» дегендей, халық өлшемі анық өлшем десек,
қателеспейміз. Өйткені оны ата-бабаларымыз бірнеше ғасырлар бойы қолданып
және сол арқылы өлшем негіздерін жасаған. Оларды салмақ, көлем, мөлшер,
ұзындық, қашықтық, уақыт, мезгіл өлшемдері деп бөлуге болады. Салмақ
өлшемдерін халық былайша жіктеген: мысқал (1 г), қадақ (750 г), пұт (16 кг),
батпан (100 кг). Халық бұл өлшемдермен бірге «салмағынан жер ойылғандай»,
«түйеге жүк болғандай» деген бейнелеу, теңеу сияқты айшықты сөз өрнектерін
қолданып, ауыр, жеңіл деген сөздерді де пайдаланады.
124
