D) белдеуге садақ оғын қыстырған
E) жерге шаншылған найзаға ілінген қарулар
2. Мәтін идеясына сәйкес келетін мақал-мәтел
A)
Ердің сыншысы - елі.
B) Ер қаруы - бес қару.
C) Ерлік - білекте емес, жүректе.
D) Ер кезегі үшке дейін.
E) Ердің малы - елдің малы.
3. Бағалы зат ретінде сыйға берілген қарудың бірі
A)
сүңгі
B) қылыш
C) найза
D) мылтық
E) садақ
4. Мәтін мазмұнына сай реттілік
1. Күзетте тұрғанда батырлар найзаларын жерге шаншыған.
2. Батырдың бірінші ең сенімді серігі - астындағы аты.
3. Түрік қолбасылары дәреже ретінде шоқпар ұстаған.
4. Қолбасшылар қаруларды мейлінше ұтымды пайдалануға тырысқан.
A)
1,2,3,4
B) 2,4,3,1
C) 4,3,2,1
D) 3,4,2,1
E) 2,1,3,4
5. Мазмұнына орай мәтінге қойылатын атау
A)
Қару жасалатын металл
B) Кескілескен шайқас
C) Қару жасайтын ұсталар
D) Жүйрік атты баптау әдісі
E) Ер аруағы - қаруы
6. Мәтін мазмұнына сәйкес келетін ақпарат
1. Батырлар өз қаруларын қасиетті санаған.
2. Ханды ақ киізге көтергенде, беліне қылыш байлаған.
3. Батырлар мінетін атқа байланысты наным-сенімдер болған.
A)
2,3
B) 1,2
C) 1
D) 3
E) 2
6.6-мәтін
Желтоқсан - қыстың бірінші айы. Бұл айдың атауы «жел» және «тоқсан» деген
сөздердің қосындысынан шыққан дейді этнографтар. Өйткені желтоқсан үш ай
желді болады деген мағынаны білдіреді. Бір тоқсанда үш ай болатыны, мәселен,
қыстың желтоқсан, қаңтар, ақпан айларынан тұратыны көпке белгілі. Ежелгі
түркілер де бұл айды жел айы деп атапты. Желтоқсанда қыс күшіне еніп, боран
болады. Халық тілінде қыс түсті деп айтылады. Яғни, бұл қиындық түсті, қар түсті
дегендей ұғымдарды сездіреді. Бұл айдың 22-сінде күн барынша қысқарады. Бұл -
«күннің тоқырауы». «Қырбастың қызылы» деп аталатын алғашқы аяз да
желтоқсанның басында болады.
Достарыңызбен бөлісу: