I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың


Түркістаннан Самарқанға дейінгі жерді Қазақ хандығының құрамына



Pdf көрінісі
бет162/226
Дата09.08.2024
өлшемі2,71 Mb.
#203696
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   226
Байланысты:
ОКУ САУАТТЫЛЫК база (1)

8. Түркістаннан Самарқанға дейінгі жерді Қазақ хандығының құрамына 
қосқан хандар 
A) 
Жәңгір мен Нұралы хан 
B) Тәуекел мен Есім хан 
C) Жәнібек пен Керей хан 
D) Абылай мен Әбілқайыр хан 
E) Тәуке мен Кенесары хан 
 
164


7.3-мәтін 
1. Баяғыда тасы өрге домалап тұрған бір хан жанына нөкерлерін ертіп, аң аулауға 
шығады. Орман кезіп, қыр асып келе жатса, алдынан екі көзі ботадай мөлдіреген, 
сауыры жез құмандай жылт-жылт еткен сұлу киік қаша жөнеліпті. Хан садақтан оқ 
атып, киіктің артқы аяғын жаралайды. Бір жағы құлама жар, екінші жағынан хан 
нөкерлері қиқу салып, қыспаққа алғанда, жаны қысылған бейшара киік жан 
далбасамен сонадайдан көз тартқан ақбоз үйдің ашық тұрған есігінен ішке қойып 
кетіпті. Үй иелері жайылған дастарқаннан түскі тамақ ішіп отыр екен. Есіктен 
енген киік жаюлы дастарқаннан бір-ак ырғып, төрдегі керегеге тұмсығын тіреп, 
солығын баса алмай, тұрып қалыпты. 
2. -Шығар киікті! Тау тағысын түстік жерден қуалап келіп, сенің үйіңде қолға 
түсірігі тұрмын. Бұл киіктің менің олжам екеніне ешкімнің дауы жоқ шығар? - деп 
дауыстайды хан ат үстінде тұрып, төрде тамақ ішіп отырған қарияға. Сонда қария: 
-Сөзің орынды, хан ием. Киік сенің олжаң екені рас. Бұл сорлы жаны қысылған 
сәтте менің төріме шығып кетті. Ортада дастарқан жаюлы жатқанын өзін көріп 
тұрсың. Ата салтымыз бойынша, дастарқанды аттап өте алмайсың. Көздеріне қан 
толып, бір-біріне өлердей жауыққан екі адамды татуластырарда дастарқан басына 
алып келмеуші ме еді? Тіпті хан болсаң да, дәстүрден үлкен емессің. Ал дәстүрді, 
қалыптасқан ата салтын бұзсаң, қалың елдің табасына қаласың, жолың болмайды, 
- депті. Хан аталы сөзден жеңіліп, ат басын кері бұрыпты. 
1. Қария жауабынан көрінетін салт-дәстүр 
A) 
дастарқанды аттап өтпеу 
B) татулыққа шақыру 
C) үлкенді сыйлау 
D) дастарқаннан дәм тату 
E) ортақ бітімге келу 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   226




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет