E) Крест жорықшыларына шығыс шекерінің қатты ұнауы
5. Бірінші азатжолдағы ақпарат
A)
Рафинадталған шекердің орталығы
B) Кариб аралдарындағы плантациялар
C) Арабтардың шекерді өндіріс көзіне айналдыруы
D) Неміс ғалымының ашқан жаңалығы
E) Шекердің байлардың арасында сәнге айналуы
6. Парсы билеушісінің еліне әкелген жаңалығы
A)
шекер
B) қызылша
C) алтын
D) какао
E) кофе
7. Мәтін мазмұнына сай дұрыс ақпарат(-тар)
1. Шекер плантацияларының пайда болуы құлдар сауда-саттығын күшейтті.
2. Васко да Гама Венециялық шекер монополиясын құлдыратуға себепші болды.
3. Ачард Марграфтан шекер қамысын өңдеу әдісін үйренді.
A)
тек 1
B) 1 мен 2
C) 2 мен 3
D) тек 2
E) 1 мен 3
8. Мәтін бойынша жаңа шекер көзін тапқан ғалым
A)
Христофор Колумб
B) Маргграф
C) Наполеон
D) Ачард
E) Васко да Гама
7.5-мәтін
Адыраопан - түйетабандар тұқымдасына жататын, тарамдалған бұтағы мол,
мыңжылдық шөптесінді өсімдік. Оның жапырақтары кезектесе орналасады.
Бозғылт сары гүлдері жеке-жеке өседі. Жемісі қоңыр түсті, диаметрі 1
сантиметрдей шар тәріздес қауашақ. Биіктігі 30-60 сантиметрдей. Мамыр-шілде
айларында гүлдейді. Негізінен, сортаң далада, елді мекендерге таяу алқапта,
құрғақ, тасты беткейде өседі. Адыраспан құрамында улы гармин және гармалин
алкалоиды, гүлі мен бұтағында пеганин алкалоиды болады. Адыраспан - улы
өсімдік, оны емге дәрігердің нұсқауымен ғана пайдаланады.
Адыраспанның емдік қасиеті Орта Азияда ертеден белгілі болған. Оның ұрығын
зығыр тұқымымен қосып демікпені емдейді, қара немесе қызыл бұрышқа
араластырып, тері ауруларына қарсы жағады. Тер шығаратын дәрі ретінде және
ревматизмді емдеуге қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: 
