Қыдыршаев indd
Сөз сөйлеуге даярлық – демосфендік дағды
жүктеу/скачать 4,53 Kb. Pdf көрінісі
|
Қыдыршаев
| 2.4. Сөз сөйлеуге даярлық – демосфендік дағды
Небір өнер я даналық шыңына оларды оқып-үйренбей жету әсте мүмкін емес. Демокрит Ғалым сөзін естіп ал, есіңде ұста. С.Сарайи Тез сөйлегеннен, ойлап алып сөйлеген артық. Т.Мор Бір рет айтудан бұрын екі қайтара ойлап алсаң, екі есе жақсы айтасың. Т.Пейн Ақындар туа пайда болады, шешендер жүре пайда болады. Цицерон Шынайы шешендікке адамды баулу үшін, қоңырау дауысты, тәртіпті сақтайтын полицияның керегі жоқ. Р.Эмирсон Кімде-кім өз сөзін алдын-ала дайындаса, сол – халыққа нағыз берілген, шын мәнінде халық үшін қызмет ететін жан, ал көпшілік сөзімді қалай қабылдайды дегенге немқұрайлы қараушылық – сендіруді емес, күшпен көндіруді мақсат еткендік. Демосфен Аз білетініңді ұғыну үшін көп оқып үйрену керек. М.Монтень даналықты оқып үйрену біздің мерейімізді биіктетіп, күшті де кеңпейіл ете түседі. Я.А.Коменский Естілердің сөзін ескеріп жүрген адамның өзі де есті болады. Абай ойланбай айтқан сөзден без. Сағди Қалам – ең жақсы тәлімгер, жазылған сөз тап қазір ойлаған сөзден артық. Цицерон Мен мақалдардан өте көп өнеге алдым, басқаша айтсам, нақыл сөздермен ой толғап үйрендім. М.Горький Өркениеттің басты міндеті – адамды ойлауға үйрету. Эдисон Күн сайын ең болмаса бір ән тыңдап, жақсы картина көріп, мүмкін болса, қандай да бір нақыл сөз оқып отырған жөн. И.Гете ойлы адам қашан да ұлы адамдар сынақтан өткізген жолдарды іріктей келе, ең таңдаулыларына еліктеуге тиіс, сонда әлгі кісілердің ғұламалығына жетпегенімен, оның кейбір ұшқынын болса да бойы - на дарытады. Н.Макиавелли 120 121 Қымбат дүние қолға түсе бермейді, қымбат сөз ауызға түсе бермейді. Ғ.Мұстафин Адамның сөйлеу өнерін дамытуда жазбаша сөйлеу ерекше маңызды. Өйткені мұнда сөзді санамен өңдеуге мүмкіндік көбірек болады. Б.М.Теплов Сөз дарыны басқа да тән немесе жан күші тәрізді жаттыға ба - рып нығаяды және дамиды. К.Д.Ушинский Бір нәрсеге, не өнерге талпыну үшін адамдарға ең алдымен табандылық қажет. Әл-Фараби Көре-көре көсем боларсың, Сөйлей-сөйлей шешен боларсың. Халық даналығы Өлшеп айтылса ғана сөз жөнді бола алады. «Көп сөз – есекке жүк» деген мақал бар. Құтып Айтар сөзді алдымен ойлап ал. Қорқыт Өз сөзіңнің өз жүзіңе соқпасын ойла. Құтып Сөз өлшеуін білмеген, Шағалаша шулайды. Т.Ізтілеуов ойлап айтылған сөзді орындамауға болмайды. Қадырғали Жалайри Біліп айтқан сөзге құн жетпейді, Тауып айтқан сөзге шын жетпейді. Өзің білмесең, білгендерден үйрен, Үйренгеннен ештеңең кетпейді. Бидайдың сабағында дән жоқ, Жаманның сөзінде мән жоқ. Ата алмайтын адамға Қойша жайылған аң жоқ. Төле би Кімде-кім мемлекеттік шешен болғысы келсе, ол мемлекет қайраткерлерінің сөздерін үйренсін, тыңдасын, мүмкін болғанынша солардың арасында болсын, кімде-кім шешен адвокат болуға тырыс - са, сот мекемелерінен шықпау керек, ол адвокаттар арасында көбірек болуды көздеу керек; егер ол да, бұл да сол мамандық орайында жиі- жиі өз күшін байқай берсе, бәрінен де сол жақсы. В.Г.Белинский Адам баласы өрмекшіден тоқуды үйренсе, қарлығаштан үй са - луды, бұлбұлдан ән салуды үйренген. Демокрит Өз сөзіңді кез келген білікті кісінің сөзімен салыстыр: әуендес келсе, айта бер, қайшы келсе, қысқарт. жүктеу/скачать 4,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|