Шәкәрім өлеңдерін анықтаңыз

1. Бетін байқап қарасаң бұл қазақтың,

Соқпағына түсті ғой дәл тозақтың.

Ақыл айтсаң алады бір жеріңнен,

Белгісіз есі шыққан сандалақтың
2. Кейде тасқа

Кейде ағашқа,

Соқтығамыз дөп келіп.

Суынан да,

Уынан да,

Құтылармыз жоқ болып.

3. Болды деп қиын,

Жеңілдеп киім,

Шыр айналып ұршықтай;

Еппенен барып,

Ынтасын салып,

Тышқан көрген мысықтай.

Кіргенде барып есіктен,

Болмаса жапсар, тесіктен

Ойыма бойлап,

Ұқтым тайаз, тереңді.

Сайраған тілмен,

Зарлаған үнмен,

Құлағы жоқ кереңді.

Ұқтыра алмай сөз әуре,

Тек тұра алмай біз әуре.

Аямай бірін-бірі жүр ғой аңдып.

Мал мен бақтың кеселін ұя бұзар.

Пәруардигәр жаратқан несін жан қып

1. Балаң жаман болса,

Көрінгеннің мазағы емес пе!

Атың жаман болса,

Шыбын жанның азабы емес пе!

Қатының жаман болса,

Бұл жалғанның тозағы емес пе!

Туған балаң жақсы болса,

Тән мен жанның шырағы емес пе!

Мінген атың жақсы болса,

Бұл дүниенің прағы емес пе!

Алған жарың жақсы болса,

Жиғаның мен мейманыңның тұрағы емес пе!
2. Тату болса ағайын жақын,

Ақылшы болса апайың жақын,

Инабатты болса келінің жақын,

Алдына тартқан адал асың,

Қимас жақын – қарындасың.

Сыбайлас болса нағашың жақын,

Адал болса досың жақын,

Еркелейтін немерең жақын,

Өз ұрпағың шөберең жақын,

Жан серігің жас кезіңнен,

Бәрінен де әйелің жақын
3. Жылқышы жылқыны баққанын айтар,

Қойшы қойына өріс тапқанын айтар,

Түйеші түйесінің шаңдақта жатқанын айтар,

Аңшы қақпанынын қапқанын айтар,

Мерген аңды атқанын айтар,

Саудагер матасын сатқанын айтар.

Тартылмайтын бұлақ жоқ,

Құйрығы суда тұрса да,

Уақытысы жеткенде,

Қурамайтын құрақ жоқ,

Дүние деген фәни бұл,

Баласы жоқта мият жоқ,

Бәрінен қиын сол екен,

Артыңда жанған шырақ жоқ.
5. Арадан шыққан жау қиын,

Таусылмайтын дау қиын,

Шанышқылаған сөз қиын,

Дәл осындай жағдайда,

Пана блмас өз үйің.

Жазылмаса дерт қиын,

Іске аспаған серт қиын.

Ақылыңнан адасып,

Өзіңе түскен өрт қиын.

Тентек болса ұл қиын,

Не істеріңді біле алмай,

Ашиды сонда бас миың