Үйірме көрнекілігі: тірек сызбалар, кітаптар, кеспе қағаздар, ғажайып алаң, сөздік.
Тірек сызба.
Халық ауыз әдебиетінің түрлері:
1) Жұмбақтар
2) Мақал-мәтелдер
3) Аңыз–әңгімелер
4) Айтыс өлеңдер
5) Батырлар жыры
6) Ертегілер
Сөздік жұмысы.
Тіршілік-быт, жизнь
Байқау-наблюдательность
Тапқырлық-находчивый
Жүйрік-быстрый, стремительный
4. Ғажайып алаң.
1-кеспе қағаз
Жер үстінде бір бәйтерек,
Оның бар он екі бұтағы.
Әрқайсында отыз жапырақ,
Отызының бір жағы ақ, бір жағы қара.
(Бәйтерек-жыл, он екі бұтақ-он екі ай, 30 – жапырақ – бір ай, бір жағы ақ – күн, бір жағы қара – түн.)
2-кеспе қағаз
Бір жайын тынбай жүзер дөп-дөңгелек,
Ұясы үш жүз алпыс, бөлек-бөлек,
Сөткеде жиырма төрті жұмыртқалап,
Ақ, қара қанаты бар, бір көбелек.
Тағы да нұрға толмақ асыл шөлмек,
Таусылып алмағайып қайтып келмек.
Әлемде алты арыстан ысқырғанда,
Жиылып құрт-құмырсқа бәрі де өлмек
Айтуға сонда қиын болғанмен де,
Тұрады барлығын да заңы билеп.
(Жайын-бір жыл, 365 ұя – 365 күн, 24 жұмыртқа-24-сағат, бір көбелек - бір ай.)
5. Білімді мыңды жығар. Екі топ бір-біріне жұмбақ жасырады.
Асқар тауда қара орман (шаш)
Екі бала қатар тұрса да,
Бірін-бірі көрмейді. (көз)
6. Жыр мүшәйрасы. Екі топқа жұмбақ жасыру, сол жұмбақтың шешуіне байланысты ақын ағаларымыздың өлеңдерін мәнерлеп оқу.
Жиып-теріп болатын,
Қамбаға астық толатын
Қызыл қырман ойнайтын,
Қай мезгіл деп ойлайсың? (күз)
Жағалай-жағалай тас қойдым,
Жирен атты бос қойдым. (тіл)
7. Біліміңді байқап көр. Бекіту сұрағын беру үшін «Біліміңді байқап көр» парағы ашылады. Міне, балалар, біз бүгін халық ауыз әдебиеті түрлерінің бірі жұмбақтар туралы танып білдік.
1. Сонымен бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы не?
2. Жұмбақтар қандай тақырыптарда айтылған?
3. Жұмбақтар адамның несін дамытады?
4. Адамды неге үйретеді?
Үйге тапсырма: Әр оқушы 20 жұмбақтан жаттап келу.
Достарыңызбен бөлісу: |