Ылым министрлігі
жүктеу/скачать 6,15 Mb.
|
сурет план
| «Тоғызыншы толқын» атты шығармасын сендер 5-сыныпта көріп, тамашалаған болатынсыңдар.
Ол күнмен бірге тұрып, таңертеңгілік астан кейін қолына өзінің қылқаламын алған. Суретін түске дейін салып, одан кейін барып теңіз жағалауында демалуды жөн көрген. Тынығып алып, кешке дейін жұмысын жалғастырған. И. К. Айвазовскийдің ішкі жан дүниесі мен еңбекқорлығы ерекше таң қалдырады. Ол бірнеше күндер бойы жалғыз өзі кеменің үстінде отырып, теңіз жағалауында сурет салған. И. К. Айвазовскийдің суретінде тынымсыз дабыл қаққан қатыгез теңіз бейнеленген. Ашулы толқынын аспанға атқан теңіз кемені сан бөлікке аяусыз бөлшектеп сындырды. Жасыл-көк толқынның арасында тек бірнеше адамдардың жан ұшырып тірі қалғанын көруге болады. Олар кемеден қалған соңғы қалдықтарға жабысып, ең қорқынышты зардапты күтуде. Адамдар соңғы сынақтан тірі қала ма, жоқ әлде ауыр толқын оларды жұта ма? Міне, қою бұлттардың арасынан күннің сәулесі үшкір найзағайдай жарқырап көрініп келе жатыр. Күн, жарық күн. Бар үміт осы жаратылыста. Ол үмітін үзген жандарға катыгез теңізді жеңуге көмек көрсетеді. Суретшінің бұл драмалық көрінісін қарап отырып, жан дүниең ақтарыла тебіренеді.Теңіздің иісі мұрныңа келіп, оның толқынынан шашыраған тамшылары бойыңды серпіп өткендей болады. Құлағыңа ауыр толқынның тулап барып құлаған даусы естіліп, бір мезет ойыңнан селт ете қаласың. Өйткені суретші теңіздің сұлулығын, оның күштілігін суреттейді. Сонымен қатар суретші, суретте тынымсыз теңіздің көрінісін бейнелеу арқылы адамзаттың өмір үшін күресін, қайсарлығын көрсете білген. Ә. Ысмайыловтың «Жуалы атырабында» атты шығармасында мұнар басқан қат-қабат таулар, өмірдің шексіздігі мен салтанатын білдіретін жайлау, өзен бейнеленген. Бір қарағанда таулардың бәрі бірдей сияқты, ал түстері әр түрлі. Әдетте таулар бізден қашықтаған сайын олардың түстік бояулары да ашығырақ, көгілдірлеу болып көрінеді. Біз көретін түстердің әрдайым өзгерісте болуына тәулік мезгілі, ауа райы құбылыстары да әсер етеді. Кешке қарай күн сәулесі ауа қабатының тығыз бөлігін көлденең қия отырып қиғаш түседі. Себебі жерден көтерілген бу ауаны қоюландыра түседі де, күн батарда сары және қызғылт реңктер пайда болады. Суретші шығармасын анықтап қарасаңдар, осы кезде қызғылт сары жылы түстермен бар әлем жаңғырады, ал көлеңкелер мұндай кезде басқа реңктерге, яғни салқындау суық түске енеді. Қашықтан қарағанда түрлі түстер әр түрлі күйде өзгеретінін аңғаруға болады. Бұл әдетте бұйымдардағы табиғи түстердің өзгеруін бақылау кезінде кездеседі. Егер күн біздің артымызда немесе төбемізде тұрған болса, алыстағы кара түстер бізге ағарып көрінеді. Осы өзгерістер «Жуалы атырабында» жақсы көрсетілген. Суретші Қ. Телжановтың жүктеу/скачать 6,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|