Инсулин. Рекомбинатты инсулинді алу Орындаған: Айтқожа Анар Тексерген: Сауранбаева Гульжан

А – 21 аминқышқылды қалдықтардан құралған тізбек

жүктеу/скачать 7,15 Mb.

бет	3/6
Дата	15.01.2023
өлшемі	7,15 Mb.
	#165572

1 2 3 4 5 6

Байланысты:
Айткожа Анар. Инсулин

Инсулиннің жұмысы қалай жүреді
Ұйқы безінде инсулиннің түзілуі бұзылуы
Адам инсулинін төрт тәсілмен алуға болады

А – 21 аминқышқылды қалдық тардан құралған тізбек,
В – 30 аминқышқылды қалдықтан тұратын тізбек;
б) - проинсулин
Сп жоқ;
А С В
в)инсулин
А
s s
s s
B
Сп және С жоқ.
Инсулинді ұйқы безінің Лангерганс клеткалары синтездейді, гормон организмде көмірсу алмасуын реттейді, клеткалар глюкозаны сіңіруін қамтамасыз етеді.

Инсулиннің жұмысы қалай жүреді?

Инсулин глюкозаға жол ашатың кілт
Канал ашылып глюкоза жасушаға кіре алады
Жабық канал
Инсулин рецепторы

Ұйқы безінде инсулиннің түзілуі бұзылуы

Ұйқы безінде инсулиннің түзілуі бұзылатын болса, адам диабет ауруына ұшырайды:

глюкоза гликоген түрінде бөгеліп қалмағандықтан,қанда жүзім қантының мөлшері артады.
Есептеу бойынша дүние жүзінде 60 млн. адам диабетпен ауырады, яғни ол жүрек және рак ауруларынан кейін адамның өліміне әкелетін үшінші ауру болып саналады.
Диабетпен ауыратын адам тәулігіне гормонның орта есеппен 40 бірлігін қабылдауы қажет

ХХ ғасырдың 20-шы жылдар басында қант диабетімен ауыратын жас адамдарда, яғни инсулинді қажет ететіндерде ұзақ өмір сүруге үміттері жоқ еді.
1921 жылдың күзінде Торонто қаласында (Канада) Ф. Бантинг және Ч. Бест дәрігерлері бұзаулардың ұйқы безінен алынған белгілі заты иттерде экспериментальды диабетінде қанның қант деңгейін төмендеткен.
1922 жылдың 11 қантарында иттерге көптеген нәтижелі сынақтарынан кейін диабетпен сырқаттанатын 14 жасар ер баласына инсулиннің бірінші тарихи инъекциясы енгізілді. Келешекте олар Нобель сыйлығын алды, ал Бантингтің туған күнін Халықаралық диабет күні (14 қараша) деп аталып өтеді.

Адам инсулинін төрт тәсілмен алуға болады:

1) толық химиялық синтезбен;
2) адамның ұйқы бездерінен экстракциялау (екі тәсіл де үнемсіз болғандықтан келмейді: бірінші тәсілдің жеткіліксіз әзірленуі және жаппай өндіру үшін шикізаттың екінші тәсілмен жеткіліксіздігі);
3) шошқа инсулиніндегі аланин амин қышқылының 30 В-тізбегіндегі ферменттік-химиялық ауыстыру көмегімен жартылай интетикалық әдіспен треонинге;
4) гендік инженерлік технология бойынша биосинтетикалық тәсілмен. Соңғы екі әдіс адам инсулинін жоғары дәрежеде тазалауға мүмкіндік береді

Осы уақытқа дейін инсулиннің негізгі шығу көзі — етке өткізілген сиыр мен шошқаның ұйқы безі болатын.

Сиырдың ұйқы безінің салмағы 200—500 г; кристалдық инсулиннің 100 г. алу үшін 800—1000 кг. ұйқы безі қажет.
Бұдан басқа, ауру адамдардың біраз бөлігі, әсіресе балаларда бұл гормонға аллергия дамығандықтан, оларды жануар текті гормонмен емдеудің қиындығы бар.

Екінші жағынан, инсулинге тәуелді адамдардың саны жылдан жылға арта түсуде. Осы себептерге орай адамның ген-инженерлік инсулинін бактерия клеткасында өндіру қажеттігі туды
Дегенмен, ірі қара малдың инсулині адамдікінен үш амин қышқылды қатармен ажыратылады, шошқанікі – біреу, сондықтан науқас организмінде осындай пептидтерге қарсы антиденелер түзілуі мүмкін.

жүктеу/скачать 7,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6