тыну көрсеткіші 115 есе ұлғайған).
Қазіргі заманның әскери кемесін Колумб кезеңіне алып барған
жайтты көзге елестетіп көріңізші. Санаулы секундтарда ол «Нинья-
ның», «Пинта» мен «Санта-Марияның» тас-талқанын шығарып, со-
дан соң кез келген алып теңіз державасының флотын оп-оңай күйре-
те салар еді. Сол кезеңде әлемнің бүкіл сауда флоты қажет болатын
тауарлар көлемін қазіргі бес жүк кемесі тасып тастар еді5. Қазіргі
компьютер орта ғасырдағы бүкіл кітапхананың қолжазбалары мен құ-
йын қағаздарындағы сөздерді, цифрларды жадына түгел сақтай ала-
ды, әлі тағы бос орын қалады. Қазіргі шақта кез келген ірі банк осы за-
манға дейін дәурендеген әлем патшалықтарының қаржысынан артық
мөлшердегі ақшаны сақтайды6.
1500 жылы тұрғындары 100 мыңнан асатын қалалар болған жоқ.
Баспананы сазбалшықтан, ағаш пен сабаннан салған олар тіпті үш-
қабатты үйлерді зәулім ғимарат санар еді. Көшелердің жазда шаңы
бұрқырап, қыста балшығы былжырап, жаяу жүргіншілер мен салт
аттылар, ешкілер, тауықтар және сирек кездесетін арбалар сапыры-
лысып жататын. Қаладағы негізгі дыбыс - адамдардың дауысы мен
216
ҒЫ ЛЫ М И РЕВО ЛЮ ЦИЯ
жануарлардыңүні, балғаныңтарсылы мен қолараның шыңылы. Ымырт
үйірілген сәттен қала іші түнекке айналып, тек тастай қараңғыда әр
түстан шырақ пен оттың сәулесі жылтылдайды. Мұндай қаланың тур-
тыны қазіргі Токионы, Нью-Йорк пен Мумбайды көрсе, не ойлар еді?
XVI ғасырға дейін ешбір адам әлемді шыр айналатын саяхатқа
шыққан емес. 1522 жылы Магелланның кемесі 72 мың шақырымды жү-
зіп өтіп, Испанияға қайтып оралған кезде бәрі өзгерді. Жүзу үш жылға
созылды, сол сапарда экспедицияға қатысушылардың түгелге жуығы,
Достарыңызбен бөлісу: |
