тималдық бүлттармен - квантты механикамен көмкеріп қойды. * * *
Бұл үдерістің қалай алысқа ұзап, тереңге бойлап кеткенін түсіну үшін білім беру ісінің тарихына үңілу жеткілікті. Тарихтың біраз бөлі- гінде математика факультативті пән болып келді. Интеллектуалдар да оған беттей алмады. Орта ғасырларда білім беру негізін логика, грам матика мен риторика қүрады, математика арифметиканың шеңберінде жене геометрияның бастауында оқытылды. Статистиканы ешкім оқы- ған жоқ. Ғылым атаулының падишасы теология болды. Қазір риторикамен шүғылданатындар некен-саяқ, логиканы оқып- ү й р е н у - философия факультеттерімен, дін ілімі семинарлар аясымен шектеледі. Ал студенттердің көпшілігі ерікті немесе мәжбүрлі түрде математиканың ұшпағына ұмтылады. «Нақты» ғылымдардың тартым- дылығы бой бермей өсіп барады, ал «нақты» деп математикасыз күн көре алмайтындарды атайды. Лингвистика немесе адам жаны тура- лы ғылым (психология) сияқты дәстүрлі түрде гуманитарлық ғылым- дарға жататын білім салаларында да жұрттың бәрі математикалық әдістерге жиірек жүгініп, тиянақты болып көрінгісі келеді. Статистика сабақтары физика мен биология ғана емес, сондай-ақ психология, әлеуметтану, экономика мен саясаттану факультеттерінде де негізгі пен ретінде оқу бағдарламасына енген. Менің университетімнің психология факультетінде оқуға міндетті пәндер тізбесінде бірінші «Статистикаға және психологиялық зерттеу- 15-728 2 2 5
Т Ө Р Т ІН Ш І Б ӨЛІМ лер әдіснамасына кіріспе» тұр. Болашақ психологтарға екінші курста «Психологиялық зерттеулердің статистикалық әдістерін» оқытады. Адам жанына үңіліп, оны айықтыру үшін ең алдымен статистиканы оқу керек