ғаттан алыс ландшафтқа қамалып қалды. Аңшылар мен терімшілер,
әдейі өрт қойғандарын айтпасақ, сейіл қүрып, сапар шеккен аумақта
көп ештеңені өзгерткен емес. Егіншілер жабайы табиғаттан ерінбей-
жалықпай тартып алып, қолдан жасалған шүраттарда өмір сүрді. Олар
орманды отап, арықтар қазды, жайылымдар мен егіс танаптарын та-
А ГР А Р Л Ы Қ РЕВО ЛЮ ЦИЯ
зартып, үйлер салды, жер қабатын қопара жыртып, қаз-қатар жеміс
ағаштарын екті. Соның нәтижесінде, тек адамға және «оның» жануар-
лары мен өсімдіктеріне ғана жарамды орта қалыптасты. Табиғаттан
тартып алған осынау жер телімін шарбақпен қоршап та қойды. Егінші-
лер арамшөптер мен жыртқыштарға қарсы қорғану шайқасын жүргізді.
Қориіаулы жер аумағына бөгде біреу кіріп кетсе, оны сол бойда шыға-
руға тырысты, өсімдік немесе жануар ырқына көнбесе, оны ымырасыз
жойып жіберді. Өзінің «адами» кеңістігінің, яғни жеке үйінің төңірегіне
сенімді қорғаныс орнатты. Жерді өңдей бастағалы бері күні бүгінге
дөйін шыбықпен, сапалақпен, тәпішкемен және газ балонымен «қару-
ланған» миллиардтаған адам тұрғын үйлерге кіріп кететін құмырсқа-
лармен, ептейлі тарақандармен, ілкімді өрмекшілермен және адасқақ
қызылқоңыздармен аянбай күрес жүргізіп келеді.
Тарихи уақыттың қомақты бөлігін жұмсап, қолдан жасаған анклав-
тар адамдарға бәрібір кішкентай болып қалды. Оларға тарпаң таби-
ғат жан-жақтан шабуыл жасай берді. Жердің жоғары беті шамамен
510 миллион шаршы шақырымды құрайды, оның 155 миллионын кур-
лык алып жатыр. Тіпті б.з. 1400 жылы егіншілер мен малшылардың
басым бөлігі ауданы небәрі 11 миллион шаршы шакырымнан аспайтын
аумақты өсімдіктер, жануарлармен коса кабат мекендеді, ал бул - ға-
Достарыңызбен бөлісу: |
