Ішкі ағзалар туралы ілім спланхнология
жүктеу/скачать 7,91 Mb.
|
Ас қорыту Соңғы түрі20.08.21.
- Бұл бет үшін навигация:
- 249 – сурет.
- 250 – сурет.
| Бауырдың құрылымы. Бауыр паренхимасы тікелей жұқа, тығыз фиброзды қабықпен, tunica fibrosa, қапталған. Ол бауыр қапшығы ( Глиссон қапшығы ) деп те аталады. Оны сыртынан сірлі қабық, tunica seposa, (интраперитонелды) жауып жатады. Фиброзды қабықтан кететін дәнекертінді өсінділер, бауыр тінінің негізін құрап,оны 500 мыңдай үлесшелерге бөледі. Үлесше, lobulus hepatis, бауырдың құрылымдық – қызметтік бірлігі болып табылады. Үлесшенің диаметрі 1 – 2 мм., пішіні көп қырлы призматәрізді болып келеді ( 249 – сурет ).
249 – сурет. Бауыр үлесшесі және оның қан тамырлары. 1 – қақпа венасының тармағы; 2 – бауыр артериясының тармағы; 3 – үлесшеаралық вена; 4 – үлесшеаралық артерия; 5 – үлесше айналасындағы артерия мен вена; 6–үлесшеішілік синусоидтық капилляр; 7 – орталық вена; 8 – бауыр үлесшесі; 9 – үлесшеастылық жинақтаушы вена. Үлесше, шетінен ішке қарай радиалды бағытталған «бөренелер» деп аталып кеткен - бауыр табақшаларынан түзілген. Бауыр табақшасы екі қатар түзіп орналасқан бауыр жасушалары – гепатоциттерден құралған ( 250 – сурет ). . 250 – сурет. Бауыр бөренелері құрылымының сызбасы. 1 – гепатоциттер; 2 – бауыр бөренесі; 3 – гемокапилляр (синусоидтық капилляр); 4 – үлесше айналасындағы кеңістік; 5 – орталық вена;; 6 – өт түтікшесі (капилляр); 7 – эндотелиоциттер; 8 – үлесшеаралық өт түтікшесі; 9 – үлесшеаралық артерия; 10 - үлесшеаралық вена. Екі қатардағы гепатоциттердің арасымен өт түтікшесі, ductulis bilifer, өтеді, олар бір-бірімен қосылып, үлесшеаралық өт түтікшелеріне, ductuli interlobulares, құяды. Үлесше ортасында орталық вена, v.centralis, орналасады. Үлесшелер арасында үлесшеаралық артериялар мен веналар жүреді. Олардан, үлесшенің ішіне капиллярлар кетеді. Бұл капиллярлар бір – бірімен қосылып, диаметрлері үлкен болатын, үлесшеішілік синусоидтық капиллярларға айналады. Синусоидтық капиллярлар гепатоциттерге тығыз жанасып жатады. Гепатоциттер капиллярларға зат алмасу өнімдерін, өт түтікшелеріне өт бөліп шығарады. Синусоидтық капиллярлар бауыр табақшаларының арасымен жүріп, орталық венаға құйылады. Орталық веналар бір-бірімен қосылып, 2 – 3 бауыр веналарын түзеді. Бауыр веналары төменгі қуыс венаға құйылады. Үлесшеаралық өт түтікшелері, үлесшеаралық артериялар мен веналар бауыр үштігі ( триадасы ) деп аталады. Бауырдың тамырлар жүйесіне бояу енгізіп, микроскоппен қарағанда тамаша көрініс көзге ілінеді. Бұл құрылым бауырдың керемет торы, rete mirabile hepatis, деп аталады. Үлесшеаралық өт түтікшелері өзара қосыла отырып, бауырдың оң және сол үлестерінен шығатын, бауырдың оң және сол түтіктерін, ductus hepaticus dexter et sinister, түзеді. Ол екеуі бірігіп, бауырдың жалпы түтігін, ductus hepaticus communis, түзеді. Бауырда қантамырлардың орналасуына сәйкес: екі үлес, бес сектор және сегіз сегментті ажыратады. Сол жақтағы үлесте үш сектор және төрт сегмент, оң үлесте екі сектор және мұнда да төрт сегмент бөлінеді. Сектор – қақпа венасы мен бауыр артериясының екінші реттік тармақтары қандандыратын аймаққа сәйкес келетін бауырдың бөлігі. Сегмент – қақпа венасы мен бауыр артериясының үшінші реттік тармақтары қандандыратын аймаққа сәйкес келетін бауырдың бөлігі ( 248 – сурет ). 1. Сол дорсалды сектор бауырдың бірінші сегментіне ( C I ) сәйкес келеді, оның құрамына құйрықты үлес кіреді ( бір сегментті сектор ) . жүктеу/скачать 7,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|