Іскерлік өмірдің этикалық мәселелері. Бизнес этиканың ғылым ретінде қалыптастыруы
Ұйымдастыру және моральдық стандарттар
жүктеу/скачать 35,51 Kb.
|
академия 1-20
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұйымның этикалық деңгейін арттыру және өркениетті этиканы қалыптастыру әдістері: этикалық стандарттар, кодекстер, этикалық мәселелер бойынша азаматтарға аудит жүргізу, этикалық сараптама
| Ұйымдастыру және моральдық стандарттар
Реттеу функциясы. Адамдардың мінез-құлқын мораль талаптарына сәйкес реттейді. Оның көлемі бойынша және моральдық тұлғаға көп қырлы әсер ету құқығынан гөрі кеңірек. Ол өзінің реттеу қабілеттілігін белгілер, нормалар-талаптар, тыйым салу стандарттары, нормалар, шектеулер, шектеулер, сондай-ақ стандартты стандарттар (этикет) арқылы жүзеге асырады. Жарамды бағдарлау функциясы. Әлемдегі адамды оның мәдени құндылықтарын басқарады. Ол кейбір адамгершілік құндылықтарды басқаларға артықшылық беру жүйесін шығарады, ең моральдық бағалау мен мінез-құлықты анықтауға мүмкіндік береді. Оқу функциясы. Бұл белгілі бір білім беру жүйесінің, әдеттер, әдет-ғұрып, адамгершілік, жалпы қабылданған мінез-құлық заңдылықтарының дамуына әкеледі. Бағалау функциясы. Жақсы және жамандық тұрғысынан шындық адамның дамуы. Бағалау тақырыбы - бұл іс-шаралар, қатынастар, ниет, себептер, моральдық көзқарас және жеке қасиеттер. Мотивациялық функция. Адамға бағалауға және мүмкін болса, оның мінез-құлқын моральдық уәждің көмегімен ақтауға мүмкіндік береді. Таза және игі себептер адамның моральдық мінез-құлқының маңызды элементі болып табылады. Коммуникативті функция. Ол байланыс түрі, адамдардың өмірі, адамдардың моральдық байланыстары туралы ақпарат ретінде әрекет етеді. Өзара түсіністік, адамдардың жалпы моральдық құндылықтарды дамыту және осы жерден байланысы бар - қызмет өзара әрекеттесуі, «шынтақ сезімі», қолдау және өзара қарым-қатынас Осылайша, біз адамгершілік адамның өмірінде маңызды орын алады және оның өмірінің ажырамас бөлігі болып табылады және құндылық белгілерін қалыптастыруда және қоғаммен адамның өзара әрекеттесуінде маңызды функцияларды орындайтынын көреміз. Ұйымның этикалық деңгейін арттыру және өркениетті этиканы қалыптастыру әдістері: этикалық стандарттар, кодекстер, этикалық мәселелер бойынша азаматтарға аудит жүргізу, этикалық сараптама Әдетте қоғам этикалық нормаларды өз азаматтарының әлеуметтік нормаларын негізге ала отырып, ресми заң қабылдайды. Мысалы, көп адам ұрлықты этикаға жат деп санағандықтан, оны заңсыз әрекетке жатқызып, ұрлық жасайтындарды жазалау тәсілдері туралы заңдар қабылданды. Дегенмен заңдар айқын және біркелкі болу үшін жасалса да, олардың қолданылуы мен түсіндірілуі этикалық белгісіздіктерге әкеледі. Мысалы, жұмысшыларды қосымша, әсіресе өтемақысыз жұмыс істеуге мәжбүрлеу этикаға жат. Сөйтіп, жұмыс пен төлем стандарттарын анықтау үшін заңдар белгіленді. Бірақ ұйымның нұсқаулықтарына заңды қолдану екіұдайылыққа алып келуі мүмкін. Адам әдептілігінің қалыптасуына бірнеше фактор ықпал етеді. Адамдардың этикалық нормалары бала кезінен, ата-анасы мен басқа да ересектердің жүріс-тұрысына қарап және оларға рұқсат етілген тәртіпке сәйкес қалыптаса бастайды. Балалар өсіп, мектепке барғанда, оларға күнделікті өзара қарым-қатынас жасайтын достарының да әсері бар. Сансыз маңызды жеке оқиғалар адам өмірін қалыптастырады және ержеткенде олардың этикалық ұстанымдары мен мінез-құлқына ықпал етеді. Мәдени құндылықтар мен мораль, сондай-ақ діни сенімдердің де этикалық норма қалыптастыруға әсері бар. Мысалы, қаржылай пайда мен жеке жетістікті бірінші орынға қоятын адамдар байлыққа жеткізетін жеке кодекстерді ұстанады. Осылайша, олар басқа адамдардың шығындарына қарамастан, осы игіліктерге жету үшін күш салады. Керісінше, өз отбасы мен достарын басты басымдық ретінде анықтайтын адамдардың этикалық нормалары өзгеше болады. Іскерлік этикадағы шиеленіскен жайттарға, этикаға және әдепке жатпайтын мінез-құлықтың маңыздылығы туралы дамыған корпоратив сананың күшеюіне байланысты, көп ұйым қызметкерлердің этикалық мінез-құлқын жаңадан қарастырды. Бұл қарастыру көптеген жолдарды қамтиды, алайда этикалық мінез-құлықты жақсарту үшін күш жұмылдыруды жоғары басшылықтан бастау керек. Мысалы, ұйымның мәдениетін қалыптастыратын да, қолайлы мінез-құлық қандай болатынын анықтайтын да – топ-менеджерлер. Кейбір компаниялар сондай-ақ этикалық дилеммаларды қалай еңсеруге болатынын үйретеді. Мысалы, Boeing басшылары басқа қызметкерлерге арналған тренингтер өткізеді, ал компанияда тікелей директорлар кеңесіне есеп беретін этика комитеті бар. Тренингтерде қызметкерлердің алдынан шығатын түрлі этикалық дилеммалар және менеджерлер осы дилеммаларды қалай шешетіні талқыланады. Citibank пен Xerox өздерінің менеджерлері үшін этика бойынша оқыту бағдарламаларын өткізеді. Кейбір ұйымдар этикалық стандарттарды тұрақтандыру үшін одан да үлкен қадамға барады. General Mills және Johnson&Johnson сияқты компанияларда қызметкерлердің сатушылар, клиенттер, бәсекелестер және басқа агенттермен қарым-қатынасы жайында нұсқаулықтар бар. Whirlpool, Texas Instruments және Hewlett-Packard компанияларында ресми Этикалық кодексі бар. Бұл – компанияның әрекеттерін қадағалайтын құндылықтар мен этикалық стандарттар жөніндегі тұжырымдар. Әрине, компаниялар осындай кодекстерді ұстану керек, әсіресе олар оған лайық болса. Қазіргі кезде ұмытылып кеткен бір жағдай, Enron компаниясының директорлар кеңесі бір этикалық кодексті бұзатын бизнес-жоспарын жүзеге асыру үшін этикалық кодекстің күшін жоюға дауыс берген Этикалық кодекстер фирмалардың іс-әрекеттеріне сай өз құндылықтары мен этикалық нормаларын айқындайды Әрине, адамның жақсы не жаман қылықтары жайлы жеке түсініктерін ешбір кодекс, нұсқаулық немесе тренинг қалыптастырмайды. Мұндай құжаттар адамның өзін қалай ұстауы керегін көрсетеді, алайда олар адамға өз таңдауының салдарын түсініп, қабылдауға көмектесе алмайды. Мысалы, этикалық шешімнің салдары өте жағымсыз, атап айтқанда, жұмыстан шығару, әріптестерінің айыптауы, қаржылай пайдадан айырылу сынды жайларға соқтыруы мүмкін. Сонымен, менеджерлер өз сана-сезімімен күресуге және күрделі этикалық шешімдер қабылдауға дайын болуы тиіс. жүктеу/скачать 35,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|