Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев
жүктеу/скачать 1,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Akparattik kauipsizdik zhane akparattyk korgau Nysambaev
| Оптикалық жады
бар карталарды дайындағанда компакт дискілер ӛндірісінде қолданылатын WORM технологиясы пайдаланылады. Оның айна тәрізді беті, осы беттің қажетті позицияларында тесік тесетін лазер сәулесімен ӛңделеді. Ақпарат арнайы қондырғыларды беттен шағылған сәулелерді талдау жолымен орындалады. Мҧндай карталардың сыйымдылығы 2 ден 16 байтқа дейін жетеді. Штрихты карталардың ішкі қабаттарына штрихтар салынады, оларды жарық сәулесімен арнайы тҥрде жарықтағанда оқуға болады. Штрихтардың қалыңдағы мен олардың ретін ауыстыра отыра идентификациялық код аламыз. Оны оқу процесі картаны оқитын қҧрылғының тілігіне сҧғу арқылы іске асады. «Виганд» карточкалары пластикалық негізде кездейсоқ ориентацияланған престе бекітілген жіңішке сымның кесінділерінен тҧрады. Сымның кесінді- лерінің орналасуының бірегейлігіне байланысты әрбір карта электромагниттік ӛріске ерекше тҥрде жауап қайтарады. Бҧл жауап идентификациялау белгісі болады. Жартылай өткізгішті картаның жартылай ӛткізгішті микросхемалары бар, олар контактылы немесе контактысыз болады. Контактылы карталардың ISO 7816-1:1988 стандарт бойынша алтын жалатқан сегіз металл контактілері болады. Барлық атрибутивті идентификаторлардың бір кемшілігі бар. Олардағы идентификациялық белгі оны кӛрсететін адамның жеке басымен байланысты болмайды. Биометрикалық идентификациялау әдісінде мҧндай кемшілік жоқ. Олар адамның жеке биологиялық ерекшеліктеріне негізделген. Адамды биометриялық идентификациялау ҥшін тӛмендегілер пайдала- нылады: саусақтардың папиллярлық ӛрнектері; кӛздің тор қабығының ӛрнектері; қолдың буынының формасы; сӛйлеу ерекшеліктері; беттің формасы мен ӛлшемдері; қол қоюдың динамикасы; пернетақтада жҧмыс істеу ритмі; дененің иісі; дененің жылулық сипаттамасы. Адамды идентификациялаудың дактилоскопиялық әдісі кӛптен бері пайдаланып келеді. Ол идентификацияның жоғары сенімділігін кӛрсетті. Папиллярлық ӛрнектер адам саусағынан арнайы сканермен оқылады. Алынған 73 нәтижелер идентификация жҥйесінде сақталатын мәліметтермен салыс- тырылады. Қҧрал-жабдықты арзандату мақсатында идентификация барлық белгілерді пайдаланбайды. Қателердің ықтималдығына кӛптеген факторлар әсер етеді, мысалы, саусақтардың температурасы. Мҧндай жҥйелер «Кардон», «Папилон», Dallas Bio-95[to] сияқты жҥйелерде пайдаланылады. Сенімділігі және уақытты аз жҧмсау жағынан дактилоскопиялық әдіс кӛздің ішкі тор қабығы арқылы идентификациялау әдісімен салыстырылады. Жоғары сапалы телекамералар кӛмегімен кӛздің ішкі тор қабығы сканерленеді. Кӛздің ішкі тор қабығының бетіндегі қан жҥретін тамырлардың бҧрыштық таралуы кӛздің «соқыр» таңбасына және де басқа белгілерге қатысты тіркеледі. Барлығы 250-ге жуық белгілер болады. Екі әдіс те ақпаратқа қол жеткізетін субъектілерге дискомфорт әкеледі. Дактилоскопиялық әдіс кӛпшілік жағдайда, қылмыскерлердің саусақтарының таңбасын алумен салыстырылады. Кӛздің ішкі тор қабатын сканерлеу, адамдар сканерлеуді жасағанда ыңғайсыздық туғызатын жағдайлармен кездеседі. Одан бӛлек, кӛздің ішкі тор қабығы бойынша идентификациялау қымбат тҧратын қҧрал-жабдықтарды пайдала- нуды талап етеді. Адамның саусақтарының формасы бойынша идентификациялау қолдың саусақтарының ҥш ӛлшемді кескінін пайдалануға негізделген. Бҧл әдіс онша сенімді емес, сонымен бірге қҧрал-жабдықтар кӛп орын алады. Сонымен бірге ол әдіс технологиялық жағынан қолайлы және ақпараттың кӛп кӛлемін сақтауды талап етпейді. Адамды оның даусы мен бетінің параметрлері бойынша идентификациялау әдісі кең тараған. Сенімділік жағынан бҧл әдістер саусақтардың таңбалары мен кӛздің ішкі тор қабаты бойынша иденфикациялауға қарағанда әлсізірек. Ӛйткені, бҧл адамның даусы мен беттерінің параметрлерінің тҧрақсыз болуына байланысты. Дегенмен ӛте жақсы жҥйелер сенімді идентификацияның ықти- малдығын 0,98-ге дейін кӛтереді, сӛйтіп оларды іс жҥзінде қолдана беруге жағдай тудырады (Voice Bolt). Қолтаңба бойынша идентификациялау жҥйелері графиктік сызбаларды, әріптерді жазғанда қолайлы болу, әріптерді тез жазу мҥмкіндіктерін талдайды. Бақыланатын сӛз жазу сипаттамаларын электр сигналдарына айналдыратын арнайы планшетке жазылады. Мҧндай типтегі жҥйелер идентификация сенімділігін қамтамасыз етеді. Клавиатурада жҧмыс істеу ритмі бойынша [38] идентификация жасау екі тҥймешені ретімен басу аралығындағы уақытты ӛлшеуге негізделген. Жҥйеде тестілік мәтінде математикалық әдістермен ӛңделген ӛлшеу нәтижелері сақталады. Биометрикалық идентификация әдістерінің негізгі артықшылығы – ақпаратқа санкцияланбаған қол жеткізу әрекеттерін табудағы ӛте жоғары ықтималдық ең жақсы деген жҥйелердің ӛзінде объектіге қол жеткізуге қҧқығы бар субъектінің жҧмысқа алмай қою ықтималдығы 0,01-ге тең. Биометрикалық қол жеткізу әдістерін іске асыруға қарағанда атрибуттық әдістермен қол жеткізуге шығын кӛп жҧмсалады. 74 Аудентификацияның сенімділігін арттыру ҥшін бірнеше идентификация әдістері пайдаланылады. Объектіге қол жеткізудің қол асты жҥйесі қол жеткізу субъектілерін тіркейді және қол жеткізуді басқарады. Егер объектіде авто- маттандырылған идентификацияны пайдалану ДЭЕМ машинасының базасында мҥмкін болса, онда оның кӛмегімен қызметшілердің объектіде, бӛлмелерде болу хаттамасын жҥргізуге болады. Ондай жҥйе есіктерді, қақпаларды т.с.с. қашықтан ашуға, сол сияқты қызметшілердің бӛлмелерге кіру режимдерін ӛзгертіп отыруға жағдай жасайды. Идентификация мәтінді қайтадан жазу, қандайда мәтінді немесе тіркелген мәтінді сақталған мәліметтермен салыстыру арқасында жҥргізіледі. Бҧл әдіс идентификацияның жоғарғы сенімділігін қамтамасыз етеді. Егер оны мәтінді теретін қҧрылғылары бар техникалық қҧралдарға қол жеткізуге пайдаланатын болса бҧл қосымша ақпараттық шығындарды талап ететін биоматериялық идентификациялау әдісі болады. Адам денесінің исі мен термикалық сипаттамалары бойынша иденти- фикациялау әдістері әзірше кең қолданыс таппай отыр. жүктеу/скачать 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|