Ж. С. Нурпеисова аж – дегі мәліметтер базасы

35 
6-ереже
:
Егер М:N типті байланыс болса, онда үш кестені құру қажет - 
әрбір нысан үшін біреуден және бір байланыс үшін. Мәннің бастапқы кілті 
тиісті кестенің бастапқы кілті болуы керек. Байланыс кестесі өз 
атрибуттарының арасында екі мәннің кілттерін мазмұндау керек. 
Бақылау сұрақтары: 
1.
Тұжырымдамалық модель дегеніміз не? 
2.
Тұжырымдамалық жобалау кезеңінде қандай негізгі ұғымдар қолданылады? 
3.
Тұжырымдамалық жобалау кезеңінде қандай міндеттер шешіледі? 
4.
Тұжырымдамалық жобалау қадамдарын атаңыз. 
5.
Мән және мән данасы дегеніміз не? 
6.
Атрибуттың мәні мен данасының атрибуты деген не? 
7.
Мән арасындағы байланыс дегеніміз не? 
8.
"Мәннің тиістілік класы"ұғымына анықтама беріңіз. 
9.
ER-диаграммадан кестелерді генерациялау ережелері қандай факторларға 
сүйенеді?
10.
"Мәні-байланыс" диаграммасын деректер қорының реляциялық схемасына 
түрлендіру типтік қадамдық процедурасын сипаттаңыз. 
 
 
Дәріс 9.Қатынастарды қалыпқа келтіру
Жоспар: 
9.1 Қалыпқа келтіру ұғымы 
9.2 Бірінші, екінші, үшінші және жоғары қалыпты формалар 
9.1 Қалыпқа келтіру ұғымы 
ДБ жобалау кезінде артықшылық, жаңарту ауытқулары, қосу ауытқулары, 
беру ауытқулары және т.б. сияқты жағымсыз қасиеттер пайда болуы мүмкін. 
Қалыпқа келтіру
- бұл деректерді қосу, өзгерту және жою кезінде ең 
жақсы қасиеттерге ие кестені екі немесе одан да көп бөлікке бөлу. Қалыпқа 
келтірудің түпкілікті мақсаты әрбір факт бір жерде ғана пайда болатын, яғни 
ақпараттың артықтығы алынып тасталатын деректер базасының осындай 
жобасын алуға әкеледі. Бұл жадты үнемдеу мақсатында емес, сақталған 
деректердің қарама - қайшылығын болдырмау үшін жасалады. 
Қалыпқа келтіру – бұл ақпаратты құрылымдық бірліктерге (кестелерге) 
бөлу процесі. 
ДҚ қалыпқа келтіруде келесі ережелерді ескере отырып орындалуы тиіс: 
қайталанатын ақпаратты қамтитын кестелер, мәндердің қайталануын жою үшін 
жеке кестелерге бөлінуі тиіс, бұл ДҚ өлшемдерінің қысқаруына алып келеді. 
Реляциялық деректер қорының теориясында "қалыпты формалар" деп 
аталатын ұғымдар енгізген — кестелерде деректерді ұйымдастыруға 
қойылатын талаптар көрсетіледі.

36 
Қалыпты формалар талаптардың қатаңдығына қарай ретімен нөмірленеді. 
Дұрыс жобаланған ДҚ-да кестелер кем дегенде үшінші қалыпты формада 
болады.
Сонымен қатар, қалыпқа келтіру процесі кестелерді қалыпқа келтіруін 
талап етілетін деңгейіне келтіру болып табылады: 
бірінші, екінші және үшінші
. 
Қалыпқа келтірудің әрбір деңгейі белгілі бір қалыпты формаға сәйкес келеді. 
Қалыпқа келтіру теориясы қалыпты формалар тұжырымдамасына 
негізделген. Егер кесте белгілі бір талаптар жиынтығын қанағаттандырса, бұл 
қалыпты түрде болады деп айтады. Теориялық түрде бес қалыпты формасы бар, 
бірақ, тәжірибеде, әдетте, тек алғашқы үш түрі қолданылады. Алғашқы екі 
қалыпты форма деректер базасын үшінші қалыпты формаға келтіру үшін 
аралық қадамдар болып табылады. 

жүктеу/скачать 3,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: