Оралман-балалар, аз ұлт отбасыларынан шыққан балалар, соның ішінде мигрант, босқындардың балаларын оқытуда білім беру процесін ұйымдастыру ерекшеліктері
Оралман-балалар, аз ұлт отбасыларынан шыққан балалар, соның ішінде мигрант, босқындардың балаларын оқытуда білім беру процесін ұйымдастыру ерекшеліктері
Оралман баласының білім алу қажеттіліктері ережелердің бес түрлі бағытымен байланысты: тіл, базалық білімдер, эмоционалдық жағдай, әлеуметтік дағдылар, мәдени нормалар. Бұл білім беру қажеттіліктері, бірінші кезекте, мемлекеттік тілді үйренуді ұйымдастыруды қажет ететін тілдік мәселелермен байланысты.
Қиын жағдайда қалған (мигранттардың, босқындардың) бала әлеуметтендіруге мұқтаж. Өзін тұлға ретінде көрсету мүмкіндігін шектеу бала тұлғасының өзін-өзі төмен бағалауына себеп болуы мүмкін. Осыдан кейін балаларда мектептегі әлеуметтік қарым-қатынастарға бейімделе алмауынан түрлі бағыттағы проблемалары туындайды.
Педагогикалық ұжымдардың жұмысында арнайы педагогикалық тәсілдерді талап ететін мәселелер:
- баланың үнемі психикалық стресстері (жанжал, апатия, шаршаудың жоғарылауы).
- қабылдамау және бас тарту сезімі (бала психикалық зорлық-зомбылықты, қысым көрсетуді сезінуі мүмкін);
- өзін-өзі тануын, құндылықтарын, сезімдерін жоғалтады;
- мәдени айырмашылықтардан туындайтын әртүрлі эмоцияларға (таңданыс, жеккөрушілік, наразылық, реніш) негізделген тұрақты мазасыздықты сезіну.
Білім алушылармен жұмыс істеу кезінде оның айналадағы адамдармен өзара іс-қимыл жасасуын саралау қабілетін қолдау, оның тұлғалық дамуына ықпал ету маңызды.
Сонымен қатар, кез-келген сабақта тілдік мәселелерді ескеру қажет және оқушыға білім алуға көмектесетін бірқатар әдістерді қолдануға болады. Атап айтқанда, балаға әдістерді таңдау (ауызша немесе жазбаша жауап нысаны, графикалық немесе сурет) және тапсырманың қарқыны, жұмыс уақытын арттыру, графикалық сызбаларды, қысқа нұсқаулықтарды, пиктограммалар түріндегі алгоритмдерді қолдану мүмкіндігі беріледі.
Мұғалімнің негізгі стратегияллары: - оралмандардың, аз ұлттар отбасының, оның ішінде мигранттардың, босқындардың білім беру мекемесінің әлеуметтік-мәдени ортасына толығымен қосылуы,
- оралмандарды білім беру мекемесінің әлеуметтік-мәдени ортасына бейімдеу (оның енгізілуін қамтамасыз ету);
- оқу орнында оң мәдениетаралық қарым-қатынас жасау үшін жағдай жасау болып табылады.
https://nao.kz/loader/fromorg/2/26
Виктимді балалар, жетім балалар, девиантты мінез-құлықты балалар, әлеуметтік-экономикалық және/немесе әлеуметтік-психологиялық мәртебесі төмен отбасынан шыққан балалардың оқу процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері Барлық балалардың білімге бірдей қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында инклюзивті білім беру саясаты, осы мәселелер төңірегінде көптеген міндеттерді шешуге, оның ішінде әртүрлі бұзылулары бар не болмаса балалардың тәрбиесіне, мектепте және әлеуметтік бейімделуіне кедергі келтіретін сол немесе өзге жағымсыз қолайсыздықтағы балаларды оқыту мәселелерінде бейімделетін педагогикалық бағдарламаларды ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Десек те, бұл бұзылулардың көлемі, шекті жағдайлардан бастап психикалық бұзылулардың ауыр формаларына дейін қоса алғанда, жеткілікті дәрежеде кеңейген, шартты түрде оларды «оқытудағы бейімсіздену триадасы» деп аталатын топқа жатқызуға болады: білім алуға төмен мотивация; төмен коммуникациялық дағдылар; мектеп ережелерін қабылдамаушылық.
Мінез-құлқында анық виктимділігі бар балалар. Бұл топтағы балаларды да бірнеше санаттарға бөлуге болады: - соматикалық аурулармен ауыратын не әлсізденген, жиі және ұзақ ауыратын балалар.
- гипобелсенді немесе баяу балалар.
- депрессиялық балалар.
Эмоционалдық-ерік саласында бұзылулары бар балалар (негізінен жасөспірімдер).
– гиперактивті балалар, сондай-ақ зейін тапшылығы синдромы бар балалар;
- агрессиялық балалар;
- девиантты мінез-құлықты балалар.
Осы санаттағы балалармен жұмыстың әрбір нақты тәжірибесі жеке-дара сипатқа ие. Мұғалімдердің барлық стратегиялары оқу процесін бейімдеуге және ұйымдастыруға көмек көрсете алатын, отбасымен, психологпен және басқа да мамандармен ынтымақтастықта айқындалады.
