161-жатты²у.
О³ып шыІып, тµл сµздердi бiр бµлек, тµлеу
сµздердi екiншi бµлек етiп жазыґдар.
«Д¾рыс айтасыґ, – дедi М±улен кесегiмен омырылІан
т¾тас бiр балшы³ты жоІарыІа ырІыта тастап, – м±селен,
кїшiмнiґ жетпейтiнiн сезсем, мынаны кµтерiп ±уре-
сарсаґ боламын ба?» – О да терлеген, сырт киiмiн
шешiп тастап, ж¾мыс³а ³ызу кiрiскен. (
С.Ш
.) Ерте за-
манда осы Ј¾мкент бойында мол су болІанын баяндады.
(
М.¡
.) Каналдыґ жоспарымен ³атар Байжан Ба³абастыґ
133
саІасына аудан орталыІы да кµшетiндiгiн, б¾л ³аланыґ
аты Алмалы³ болатындыІын, оны м±дениеттi ³ала
³ып салу їшiн нендей материалдар ³ажет ж±не кїш
керектiгiн айтып шы³ты. (
С.М
.)
162-жатты²у.
М±тiннен тµл ж±не тµлеу сµздердi тауып,
оІан м±н берiґдер. Тыныс белгiлерiне назар аударыґдар.
Секретарь сµйлеушiнiґ бар не жо³ екенiн с¾рады.
(
ў.Мѕст.
) Ол Май³ан мен Ґтегелдiге жылаулар азайтып
бїгiндер бойды берiк, ³атаґ ¾стауды б¾йырды. (
М.¡.
)
М±улен бiр байламІа тез келдi де, Инеш пен Гїлшаттан
екi минут³а р¾³сат алды. Жїгiрiп пойыз начальнигiне
барды. Ґзiнiґ ±скерден ³айтып келе жат³анын, осында
майдандас жолдастарыныґ ³арындасын кездестiргенiн,
екi билет керек екенiн асыІа м±лiмдедi. (
С.Ш
.) ШыІана³
даІдарІан кiсiдей с¾лы³ отырып, кїрсiнiп алды да:
«Мен тїсiне алмадым онда!» – дедi. Ержан: «Кµрейiн
кїшiґдi», – дегендей тиiсе сµйледi: «Тїсiнбесеґiз,
тїсiнгенiґiз де оґып т¾рІан жо³...» (
ў.Мѕст.
)
§ 49. ТҐЛ СҐЗ БЕН АВТОР СҐЗ
I
Тµл сµздi де, тµлеу сµздi де жеткiзiп, оІан тїсiнiк
беретiн сµйлеушiнiґ µз сµзiн автор сµзi деймiз.
ЖоІарыдаІы мысалдарда:
Жѕман кµптiґ алдына
тїсiп алып ... деп келе жатыр едi
ж±не
Аманды³-
саулы³ сѕрас³аннан кейiн, комиссар Мѕхамедияров
... айтты
дегендер автор сµзi болады. Сµйтiп, ав-
тор сµзi тµл сµздiґ кiмнiґ сµзi екенiн, кiмге ³араты-
лып айтылІанын, ³андай жаІдайда айтылІандыІын
ай³ындап, белгiлеп т¾рады. Тµл сµз бен автор сµзi
айтылуда белгiлi дауыс ырІаІы ар³ылы, ал жазылуда
тыныс белгiлерi ар³ылы ажыратылады да, тµлеу сµз
бен автор сµзi олай ажыратылмайды, т¾тас бiр сµйлем
³¾рамында ж¾мсалады. Тµл сµз бен автор сµзi, ±детте,
автор сµзiнiґ ³¾рамында ³олданылатын де (
дедi, деп,
дейдi, дегендей
) кµмекшi етiстiгi ар³ылы байланысады.
134
Достарыңызбен бөлісу: |