Жалтыр жалпы орта білім беретін мектеп 2011-2012 оқу жылы
Осы ескерткіш сендерге қандай ой салады?
жүктеу/скачать 393,5 Kb.
|
Осы ескерткіш сендерге қандай ой салады? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________ Шоқанның өмірі мен шығармашылығы жайлы кестені толықтыр:
Ыбырай Алтынсарин Әрқайсымыздың борышымыз – өз Отанымызға мол пайда келтіру Ы.Алтынсарин Ы.Алтынсарин өзінің әңгімелері арқылы қазақ балалар әдебиетінің негізін салды. Ол қазақ даласында алғаш рет мектеп ашып, балаларды білім жолына түсуге шақырды. Балаларға арнап көлемі шағын, мазмұны терең әңгімелер мен өлеңдер қалдырған жазушы. Ы. Алтынсариннің әңгімелері бойынша кестені толтыр:
«Бай баласы мен жарлы баласы» әңгімесінің оқиғаларына сүйене отырып, Асан мен Үсеннің іс-әрекеттерін суретте:
Абай Құнанбаев 
Данышпандардың бәрі – ақын емес, ақындардың бәрі – данышпан емес, Абай солардың екеуі де болады. С. Мұқанов Абай Құнанбаев – ХХ ғасырдағы қазақ әдебиетіне төңкеріс жасаған ұлы ақын, философ, сазгер, қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы. Абай поэзиясында оқу-ағарту, ғылым тақырыбы негізгі тақырыптардың бірі болып саналады. Абай – үлкен өнерпаз, оның сазгерлік өнері де болған. «Көзімнің қарасы», «Желсіз түнде жарық ай», т.с.с. әндері ақын өзі айтқандай, «құлақтан кіріп, бойды алар».
Ұлы ақын халықтың болашағы – жастар деп оларға арнап бір топ өлеңдер жазған. «Ғылым таппай мақтанба» (1886 ж.) деген өлеңі жасөспірімдерді өнер-білімге шақырады. Жастарға ғылым жайын түсіндіріп, оның тек еңбекпен, талаппен келетіндігін ескертеді. Нағыз ғылым жолына түскен адам өз бойына бес нәрсені жинау керектігін айтады. Ақын қандай қасиеттерге асық бол, ал қандай қасиеттерден қашық бол дейді? Асық бол Қашық бол ____________________________ _____________________________ ____________________________ _____________________________ ____________________________ _____________________________ ____________________________ _____________________________ ____________________________ _____________________________ Сұрақтарға жауап беріңдер: Абайдың табиғат мерзіміне арналған қандай өлеңдерін білесіңдер? Абайдың жастарды білім алуға, өнер үйренуге шақыратын қандай өлеңдерін білесіңдер? Өлең жолдарын қалай түсінгендеріңді жазыңдар:
Тест сұрақтары 1. «Әдебиет» араб тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді? а) көркем шығарма ә) асыл сөз б) бейнелі сөз 2. «Әдебиет – халықтар жаны» – кімнің сөзі? а) Ш. Уәлиханов ә) М. Әуезов б) В. Белинский 3. Жұмбақтың шешуін тап: Қолы жоқ – сурет салады, Аузы жоқ – тістеп алады. А) көлеңке ә) айна б) аяз
4. Жұмбақтың шешуін тап: Алдына келсең , өзіңді көресің А) көлеңке ә) айна б) аяз
5. Өте ерте заманда жазу болмаған кезде ауызша шығарылған қызықты және көркем әңгіме: а) жаңылтпаштар ә) мақал-мәтелдер б) ертегілер 6. Қазақ ертегілері неше топқа бөлінеді? а) 2
ә) 3 б) 4
7. «Алтын сақа» ертегісі ертегілердің қай тобына жатады? а) Қиял-ғажайып ертегісі ә) Хайуанаттар туралы ертегі б) тұрмыс-салт ертегісі 8. Қиял-ғажайып ертегілерінің кейіпкерлері: а) хайуанаттар б) Қожанасыр 9. Әдеби ертегілерінің халық ертегілерінен айырмашылығы неде? а) айырмашылығы жоқ ә) халық ертегілерінің авторы бар, әдеби ертегілердің авторы жоқ б) әдеби ертегілердің авторы бар, халық ертегілерінің авторы жоқ 10. «Толағай» ертегісінің авторы кім? а) авторы белгісіз ә) Әбділда Тәжібаев б) Ахмет Байтұрсынов 11. Толағай кім? а) ақын бала ә) батыр бала б) саяхатшы бала 12. Аңыз-әңгімелердің ертегілерден айырмашылығы: а) Аңыз-әңгімелердің авторы бар ә) Аңыздар тарихта болған адамның атына, іс-әрекетіне байланысты туады. б) Аңыз-әңгімелерде қиял-ғажайып оқиғалар болмайды. 13. Қорқыт ата, әл-Фараби – нелердің кейіпкерлері? а) аңыз-әңгімелердің б) халық ертегілерінің 14. Қайсысы аңыз-әңгімеге жатады? а) «Бай баласы мен жарлы баласы» ә) «Жиренше мен хан» б) «Алтын сақа» 15. Қорқыт деген кім? а) батыр
ә) ақын б) жазушы 16. Қорқыт қандай аспап жасады? а) домбыра ә) баян б) қобыз
17. Әл-Фараби қай қалада туып-өскен? а) Тараз
ә) Бағдат б) Отырар 18. Әл-Фараби, аңыз бойынша, Бағдат қаласы әмірінің сарайында не істейді? а) домбырамен күй тартады ә) өлең оқиды б) ғаламдар, әкімдермен әңгімелеседі 19. «Қорқыт ата кітабы» неше жырдан тұрады? а) 8
ә) 12 б) 20
20. «Қорқыт ата кітабы» қай жерде сақтаулы тұр? а) Түркістанда ә) Бағдатта б) Дрезденде 21. Дерсеханұлы Бұқашжанның атын кім қойған? а) Қорқыт ата ә) әл-Фараби б) Жиренше 22. «Шығыстың шоқ жұлдызы», - деп кімді атаған? а) Шоқан Уәлихановты ә) Ы. Алтынсаринді б) А. Құнанбаевты 23. Қазақ тіліндегі тұңғыш оқулық – «Қазақ хрестоматиясының» авторы кім? а) Шоқан Уәлиханов ә) Ы. Алтынсарин б) А. Байтұрсынов 24. «Бай баласы мен жарлы баласының» авторы кім? а) Ш. Уәлиханов ә) Ы. Алтынсарин б) А. Байтұрсынов 25. «Бай баласы мен жарлы баласы» әңгімесінде Үсен сусыз жерде ненің мекен етпейтінін білді? а) қаздың ә) үйректің б) тауықтың 26. «Бай баласы мен жарлы баласы» әңгімесінде балалар ненің етін пісіріп жеді? а) қаздың ә) үйректің б) тауықтың 27. Шыңғыстау бөктерінде қазақтың қай ұлы ақыны дүниеге келген? а) Абай Құнанбаев ә) Ыбырай Алтынсарин б) Ахмет Байтұрсынов 28. Абай «бес асыл іс» деп нені айтқан? а) Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рахым ә) Ғылым, ақыл, білім, тіл, өнер б) өсек, өтірік, мақтаншақ,еріншек, бекер мал шашпақ 29. Болмасаң да ұқсап бақ, Бір ғалымды көрсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, Айтпа ғылым сүйсеңіз. – деген өлең жолдары Абайдың қай өлеңінен үзінді? а) «Әсемпаз болма әрнеге» ә) «Ғылым таппай мақтанба» б) «Жасымда ғылым бар деп ескермедім. 30. Абайдың шын аты кім? а) Мұхаммедханафия ә) Ибраһим б) Шәкәрім ХХ ғасыр әдебиеті Мысал туралы Мысал дегеніміз – __________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Аллегория дегеніміз – _______________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Берілген жануарлар мысалда адамдардың қандай қасиеттерінің аллегориясы болып табылады? Арыстан – Қозы – Қоян – Түлкі – Құмырсқа – Есек – Қасқыр - Қой – ______________________________________________________________________ Момындық, еңбекқорлық, батылдық, қатыгездік, қорқақтық, қулық, ақымақтық, қорғансыздық. Ахмет Байтұрсынұлы Ахмет Байтұрсынов – ХХ ғасырдың басындағы қазақ зиялыларының рухани көсемі
Кестені толтырыңдар:
Сұрақтарға жауап беріңдер: «Аққу, шортан, һәм шаян» мысалының негізгі тақырыбы неде? Мысалдың кейіпкерлерін атаңдар. Аққу, шортан, шаянның істері неге нәтижесіз болып шықты? Мысалдан өздеріңе қандай қорытынды шығардыңдар? Бірлік, ынтымақ туралы мақалдар жаз: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ А. Байтұрсынов мысалдарының кейіпкерлерінің суреттерін сал:
Кейіпкерлердің суретінің астын өздеріне лайықты белгілі мысалдардан үзінділермен толтыр: «Шырағым, дүниеде ұмытпайын, Құтқарсаң мені қазір осы дерттен»; «Тақсыр-ай, еш жазығым жоқ қой менің, Жәбір ғой біреу үшін күйдіргенің!»; «Біріңнің айтқаныңа бірің көнбей, Істеген ынтымақсыз ісің оңбас», т.с.с. Ж  амбыл Жабаев
Мен елімнің қыранымын, Мен елімнің ұранымын Жамбыл Жабаев Жамбыл Жабаев – қазақ жазба-поэзиялық өнерінің ұлы шебері. Жамбылдың өлеңдерінде, оның домбырасының үнінде қазақ халқының ақиқат даусы естіледі, халық мұңы шырқалады. Жамбыл өз халқымен бірге жүз жылға жуық жасасты. Жамбыл шығармаларының мазмұны бай, тақырыбы сан алуан: халықтың тұрмыс-тіршілігі, Отанға деген шексіз махаббат, Ұлы Отан соғысы, балаларға арналған өлеңдер. 
Алатау сөзімен «5 жол өлең» құрастыр: Алатау. ________________________ , _________________________ . ______________________ , ________________________ , ___________________ . ______________________ ________________________ _____________________ ______________________ . 5. ______________________ . «Балаларға» деген өлеңінде Жамбыл балаларды және өзін қалай суреттейді? Балалар Жамбыл ата _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ _______________________________ Сәкен Сейфуллин 
Сәкен Сейфуллин – қазақ кеңес әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі, тамаша ақын, прозашы, драматург, сыншы. «Дала» өлеңінде ақын даланы неге теңейді? Дала Өлеңнен теңеулерді тауып жаз: Төсін ашқан ______________________________; бейне бір жас _______________________ ; кестелі жібек ______________________________; Күні: Сыныбы Оқушының аты-жөні Ілияс Жансүгіров Ілияс Жансүгіров – артына, халқының рухани өміріне өшпес асыл мұра қалдырған дарынды ақын, прозашы, драматург. Оның «Күй», «Дала», «Күйші», «Құлагер» поэмалары қазақ әдебиетінің таңдаулы шығармаларына жатады. «Құлагер» поэмасы – ақынның өнер тақырыбына жазған шоқтығы биік шығармаларының бірі. «Көкшетау» Шығарманы «Алатау» өлеңімен салыстырыңдар: Алатау Көкшетау _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ _____________________________ __________________________________ Сәкен Сейфуллин мен Ілияс Жансүгіров шығармашылығын салыстыр:    Сәкен Ілияс
Сапарғали Бегалин «Мен 1895 жылы Семей облысындаға Дегелең ауылында тудым. Есейе келе өз үйімнің аз ғана малын бағып, қолғанат болдым. Әрі ауылдағы молдадан оқып, ескіше хат таныдым. Содан соң керуенмен Семейге келдім, осы жерде менің нағыз еңбек қызметім басталды. Семинарияның оқытушысы Құлжанова апайдан орыс тілін үйрендім. Сол кісінің көмегімен приход мектебіне түсіп, оны 1915 жылы бітірдім». «Бала Шоқан» повесі Повестің негізгі кейіпкерлерін ата: __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ Венн диаграммасын толтыр: Шоқан Мысық  
 
Шоқанға мінездеме бер: ______________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Мәтіннен жалқы есімдерді көшіріп жаз: ________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ М  ұхтар Әуезов
Меніңше, өз кезінде орыс мәдениетінің дамуына Пушкин қандай әсер етсе, осы күнгі Орта Азия халықтарының рухани өмірінің қалыптасуына Әуезов те сондай әсер етті.
Сұрақтарға жауап беріңдер: Үзіндідегі кейіпкерлерді ата. ___________________________________________ ____________________________________________________________________________ Абайға әжесі мен шешесі кімдер туралы ертегілер, әңгімелер айтып беруші еді? ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
Барлас Абайға қандай жырды жырлап берді? _____________________________ ____________________________________________________________________________ Байкөкше қандай жырды жырлады? _____________________________________ ____________________________________________________________________________ Кейіпкерлерге портреттік мінездеме беріңдер:
Сәбит Мұқанов Қазіргі заманғы қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, қоғам қайраткері, ақадемик жазушы Сәбит Мұқанов қазақ романының дамуына зор үлес қосты. Оның «Ботагөз», «Мөлдір махаббат» романдары, «Өмір мектебі» трилогиясы кеңінен белгілі болды. Каронмен күрес Балуан Шолақтың шын аты ____________________________________ «Қара масканың» шын аты ____________________________________ Балуан Шолақ пен «қара масканың» іс-әрекеттерін салыстырып, кестені толтыр:
Жоспар бойынша үзіндіні әңгімелеп беруге тырыс: Өнерпаз палуан. Палуанның Көкшетауға келуі. Циркке бару. Күресуге бел байлау. «Залогпен күресу». Жеңіске жету. ХХ ғасыр әдебиеті бойынша викториналық сұрақтар Мысал туралы айтып бер. Кімдер және нелер мысал қаһармандары бола алады? Аллегория деп нені айтады? «Аққу, шортан, һәм шаян» мысалының түйінді ойы (мораль) неде? Ж. Жамбаев кімді «пірім» деп атаған? Ақын неше жас жасаған? Ж. Жабаевтың «Алатау» өлеңінде тау бөктерінде қандай өсімдіктер өсіп, жануарлар мекендейді? С. Сейфуллин кім? Оның қандай шығармаларын білесің? С. Сейфуллин өз өлеңінде даланы немен теңейді? І. Жансүгіровтың қандай поэмаларын білесіңдер? І. Жансүгіровтың өлеңінде «Жомарт тау», «Шипа тау» деп қандай тау туралы айтады? С. Бегалин қай жерде туған? «Бала Шоқан» повесінен Шоқанның қасиеттерін аңғарамыз? М. Әуезов туралы айтып бер. Біздің қаламызда ұлы жазушыға арналған қандай көрікті жерлер бар? «Әжемнің әңгімесі» деген үзіндіде кімнің балалық шағы туралы айтылады? Абай кішкене кезінде қандай бала болды? Б. Шолақ кім? Оның шын аты қалай? «Каронмен күрес» әңгемісінде Балуан Шолақ қай жерде кіммен күреске шықты? Ғ.Мұстафин әңгімесінде қадірлі қонақ деп кімді айтады? «Менің Республикам» өлеңінде қазақ даласы қалай суреттеледі? Жұмбақтардың, кроссвордтардың, тестердің жауаптары Жұмбақтар (5-бет): Айна, мысық, тіс пен тіл, хат. Тест сұрақтары (8-бет): 1-а, 2-а, 3-а,б 4-ә,5-ә, 6-ә, 7-б, 8-а, 9-а, 10-ә; Кроссворд (12-бет) 1. домбыра, 2. Сырдария, 3. Желмая, 4. аңыз, 5. Дерсехан, 6. әуен, 7. жылан. Тест сұрақтары (20-бет): 1-а, 2-б, 3-б, 4-ә, 5-б, 6-ә, 7-а, 8-ә, 9-б, 10-ә, 11- ә, 12-ә, 13-а, 14-ә, 15-ә, 16-б, 17-б, 18-а, 19-ә, 20-б, 21-а, 22-а, 23-ә, 24-ә, 25-ә, 26-ә, 27-а, 28-а, 29-ә, 30-ә; Каталог: wp-content -> uploads -> 2017 2017 -> Сабақтың тақырыбы : Аңыз әңгімелер «Асан қайғының жерұйықты іздеуі» 2017 -> Сабақтың тақырыбы: Ы. Алтынсарин әңгімелері 2017 -> Сабақтың тақырыбы Мен не үйрендім? Сабақ негізделген оқу мақсаты 2017 -> Сабақтың тақырыбы : Жылқы. С. Мұқанов 2017 -> Сабақтарында «мнемотехника»әдісін пайдалану. №48 «Ақ көгершін» 2017 -> Оқушыны іздендіру жолы – шығармашылық 2017 -> Сабақтың тақырыбы Менің отбасым. І дыбысы мен әрпі 2017 -> Әңгіме шебері Ы. Алтынсарин 2017 -> Б.Қ. Абдыкаимова №56 «Береке» балабақшасы тәрбиеші Астана қаласы 2017 -> Қысқа мерзімді жоспары: Мұғалімнің аты-жөні жүктеу/скачать 393,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
