Жалтыр жалпы орта білім беретін мектеп 2011-2012 оқу жылы
жүктеу/скачать 393,5 Kb.
|
Мақал-мәтелдерМақал-мәтелдер – ауыз әдебиетінің бір түрі. Мақал-мәтелдерді ғасырлар шежіресі деуге де болады. Мақал-мәтелдерде көбіне нақыл, ақыл айтылады. Олар ой тереңдігімен, ықшамдылығымен ерекшеленеді. Мақал-мәтелдердің тақырыптары: ______________________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ Әр тақырыпқа екі мақал-мәтелден жазыңдар ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ЖұмбақтарЖұмбақ адамның дүниетану жолындағы қиялының шамасын білдіреді. М. Әуезов Жұмбақтар да ауыз әдебиетінің ертеден келе жатқан түрі. Бұл заттар мен құбылыстарды олармен ұқсас нәрселермен салыстыра отырып тұспалдап айтатын фольклор жанры. Жұмбақтар баланы қиялдай білуге, табиғатты, қоршаған ортаны бақылауына, тапқыр, ізденімпаз болуына әсерін тигізген. Жұмбақтардың да тақырыптары алуан түрлі болып келеді: _____________________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________ Жұмбақтарды шешіп, олардың қандай тақырыпқа шығарылғанын анықтаңдар: Қарап тұрсаң өзіне Сурет түсер көзіңе. Ол суретің ұқсайды, Дәл қазіргі өзіңе. Мұрты бар, сақалы жоқ. Тоны бар, шапаны жоқ. Жағалай-жағалай тас қойдым, Жирен атты бос қойдым. Аяғы жоқ жүреді, Аузы жоқ сөйлейді. Аңыз әңгімелер Аңыз дегеніміз – мифологиялық геройлар мен тарихи адамдар жайында айтылатын «әңгімелер». «Қазақ эпосы және түркология» Аңыз әңгімелер тарихта болған белгілі адамның бір адамның атына, іс-әрекетіне байланысты туады. Аңыз әңгімеде шындық оқиға мен қиял-ғажайып оқиға аралас келіп отырады. Аңыз әңгіме көбінесе тарихта болған адамның басына құрылады. Мұндай адамдардың ел үшін еткен еңбегі, адамгершілік қасиеттері ел аузында аңызға айналған. Ертегілер мен аңыз-әңгімелердің ұқсастықтары мен айырмашылықтары  
Аңыз-әңгімелер кейіпкерлеріне мінездеме бер: Қожанасыр__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Алдар көсе ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Жиренше шешен________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Әл-Фараби ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Кестені толтыр:
Халық ауыз әдебиеті тарауы бойынша тест сұрақтары 1.Халық ауыз әдебиеті қалай тараған? А) халық арқылы Ә) кітап арқылы Б) оқу арқылы 2. «Ерте,ерте,ертеде…» деп не басталады? А) жұмбақтар Ә) әңгімелер Б) ертегілер 3. Тұрмыс-салт ертегілерінің кейіпкерлері: а) Қожанасыр Ә) Ертөстік Б) Алдар Көсе 4. Қиял-ғажайып ертегілерінің кейіпкерлері: А) түлкі
Ә) Ертөстік Б) Қожанасыр 5. «Кәріліктен отырсам тұра алмаймын, тұрсам отыра алмаймын», - деп кім айтқан? А) бала
Ә) жалмауыз кемпір Б) Қаңбақ шал 6. «Толағай ертегісі : А) аңдар туралы Ә) ерлік туралы Б) құстар туралы 7. «Көп тыңда, аз сөйле» А) жұмбақ Ә) жаңылтпаш Б) мақал-мәтел 8. Жұмбақтың шешуін тап: «Айналада ақ отау, Аузы-мұрны жоқ отау» А) жұмыртқа Ә) балапан Б) торғай 9. Жиренше қандай адам болған? А) тапқыр Ә) бай
жүктеу/скачать 393,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|