Мағыналық түрі
|
Мысал
|
1
|
Ыңғайластық салалас
|
а) Өзі кетіп құтылды, әйтпесе өзіміз-ақ тастатқалы жүр едік.
|
2
|
Қарсылықты салалас
|
ә) Жайлаудың көлдеріне сене беруге болмайды, құрғақшылық жылы олардың көбі тартылып қалады.
|
3
|
Себеп-салдар салалас
|
б) Ашуланғаны сонша – өңінде ызаның ұшқындары шашырап тұрды.
|
4
|
Түсіндірмелі салалас
|
в) Қазан аспаның аузында от кейде жылтылдайды, кейде қызып жанып лапылдайды.
|
5
|
Талғаулы салалас
|
г) Оттың жарығына сағатын төседі – тоғыз болып қалған екен.
|
6
|
Кезектес салалас
|
ғ) Алдымызда Есімбектің үйі тұр, – Шұға көрінбейді.
|
|
«Адам құқығы мен бостандығы» бөлімі
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
Мәтінде көтерілген мәселеге қатысты сұрақтар құрастырады.
|
1
|
Мәтіндегі көтерілген мәселені анықтайды.
|
1
|
Нақты сұрақтар құрастырады.
|
1
|
Тұжырым сұрақтар құрастырады.
|
1
|
Пікір таластырушы сұрақтар
құрастырады.
|
2
|
Салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажыратады.
|
2
|
Салалас құрмалас сөйлемдердің түрлерін біледі;
|
1
|
Мысалдарды салаластың мағыналық түрлеріне қарай сәйкестендіре алады;
|
5
|
Көтерілген мәселе бойынша аргументативті эссе жазады.
|
3
|
тақырыпты ашады;
|
1
|
жанрға сай жазады;
|
1
|
көзқарасын білдіреді;
|
1
|
дәлелдер келтіреді;
|
1
|
Барлығы – 15 балл
|
«Адам құқығы мен бостандығы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты
ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушыныңаты-жөні___________________________
Бағалау критерийі
|
Оқу жетістігі деңгейі
|
Төмен
|
Орта
|
Жоғары
|
Мәтінде көтерілген мәселеге қатысты сұрақтар құрастырады
|
Көтерілген мәселеге қатысты сұрақтар құрастыруда қиналады.
|
Көтерілген мәселеге қатысты сұрақтар құрастыруда қателеседі.
|
Көтерілген мәселеге қатысты сұрақтар құрастырады.
|
Көтерілген мәселе бойынша аргументативті эссе жазады
|
Көтерілген мәселе бойынша аргументативті эссе жазуда қиналады.
|
Көтерілген мәселе бойынша аргументативті эссе жазуда қателеседі.
|
Көтерілген мәселе бойынша аргументативті эссе жазады.
|
Салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажыратып, түрлендіре
қолданады
|
Себеп- салдар және қарсылықты салалас құрмалас сөйлемдерді түрлендіре қолдануда қиналады.
|
Себеп - салдар және қарсылықты салалас құрмалас сөйлем дерді түрлендіре қолдануда қателеседі.
|
Себеп - салдар және қарсылықты салалас құрмалас сөйлем дерді түрлендіре қолданады.
|
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Отбасы және демографиялық өзгеріс» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Оқу мақсаты:
|
9.1.4.1Мәтіннің мақсаты арқылы негізгі ойды анықтау;
9.4.4.2 Салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіріп қолдану.
|
Бағалау критерийі:
|
Білім алушы
Мәтіннің негізгі ойын анықтайды.
Салалас құрмалас сөйлемдерді мағыналық түріне қарай түрлендіріп қолданады.
|
Ойлау дағдысының деңгейлері:
|
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
|
Орындау уақыты:
|
15-20 минут
|
Тапсырма. Мәтінді тыңдап, берілген кестені толтырыңыз.
Демография - мемлекет дамуының кепілі
Демография – кез келген мемлекет үшін маңызды мәселе. Өйткені қай мемлекеттің де дамуына халық саны ықпал етеді. Сондықтан Мемлекет басшысы да жыл сайынғы Жолдауының бiр тармағын демографиялық ахуалға арнайды. Әсіресе, Елбасы «Қазақстан-2050» стратегиясында демографиялық ахуалға айрықша көңіл бөлді.
2018 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша еліміздегі халық саны 18 миллион 272 мың 400 адамға жетті. Статистикалық деректерге шолу жасағанда халық санының өсуі бірінші кезекте туу көрсеткішіне тәуелді болып отырғаны аңғарылады. Жалпы, демографиялық өсімді арттыру үшін ана мен бала денсаулығында ешқандай кінәрат болмауы тиіс. Халық денсаулығын жақсарту мақсатында арнайы бағдарламалар да қабылданды.
Ана мен бала денсаулығы – демографиялық саясаттың негізгі көрсеткіші. Демографиялық ахуалдың түзелуі – елдің экономикалық әлеуеті, әлеуметтік қорғалуы мен медициналық қызмет сапасының артуына тікелей байланысты. Мемлекет басшысының бастамасымен 2030 жылға дейін жүзеге асатын «Отбасылық-гендерлік саясат жөніндегі концепция» іске қосылды. Әлеуметтік төлемдердің жыл сайын артуы – отбасылық-демографиялық ахуалға да оң әсер етуде. Бүгінде жыл сайын елімізде 300-400 мыңға жуық сәби дүниеге келеді. Мемлекет тарапынан арнайы бағдарламалар жүзеге асып, жүйелі жұмыс істеп отырса, ол елдегі демографиялық ахуалдың жақсаруына дем бере алады. Ал егер мемлекеттік тұрғыда ұлттық құндылықтар мен отбасы институтын нығайтуға бағытталған шаралар жалғасын тапса, демографиялық өсімнің одан ары дамуына жол ашылады.
(192 сөз)
//turkystan.kz/article/71428-demografiya-memleket-damuyny-kepili
Мәтін бойынша графикалық органайзерді толтырыңыз.
Бірінші азатжолдағы негізі ой
|
Екінші азатжолдағы негізі ой
|
Үшінші азатжолдағы негізі ой
|
|
|
|
|
Қорытынды:
мәтін қандай мақсатта жазылған?
|
|
2-тапсырма. Салалас құрмалас сөйлемнің түрлерін анықтаңыз. Жасалу жолын түсіндіріңіз.
Берілген сөйлемдер
|
Салаластың түрі
|
Жасалу жолы
|
Мен өзімді көпті көрген көнемін деп ойлаушы едім, - баланың батыл жауабынан қысылып қалдым.
|
|
|
Күн батты, тауды қара көлеңке басты.
|
|
|
Жайлаудың көлдеріне сене беруге болмайды, құрғақшылық жылы олардың көбі тартылып қалды.
|
|
|
Опасыз адам жел сияқты: алдыңда құдық барда артыңнан итереді. (Құтып)
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
