- Ғимараттарды, құрылыстарды, жолдарды, көпірлерді, сумен жабдықтау және канализация жүйелерін салу, жөндеу және реконструкциялауды сақтандыру
- Құрылыс алаңына, қондырғыларға және техникаға (жалға алынған жабдықтарды қоса) жабдықтарды сақтандыру
- құрылыс материалдарын сақтандыру
- сақтандыру жағдайының басталғаннан кейін құрылыс алаңын тазалау шығындарын жабу
Құрылыс немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде құрылыс жұмыстарына тартылмаған адамдардың денсаулығына немесе мүлкіне келтірілген зиянды жабуды көздейтін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыруды сатып алуды ұсынамыз.
Арнайы жабдықтарды сақтандыру
Өздігінен жүретін машиналарды және жабдықты қозғалыста немесе пайдалану кезінде, сондай-ақ өрт, найзағай, табиғи апаттар, ұрлық, қарақшылық және басқа да оқиғалар кезінде пайда болуы мүмкін зақымдан қорғау үшін кәсіпорынның және басқа жабдықтардың сақтандыру. BALTA келесі арнайы жабдықтардың түрлерін сақтандыруды ұсынады: - Агротехника - орман шаруашылығы - Құрылыс техникасы - Жабдықтарды жүктеу - шымтезек өндіру техникасы, карьерлік жабдық және басқа жабдықтар
Бизнесті тоқтату жағдайында сақтандыру
Кәсіпорынның меншігіндегі мүлікті және жылжымалы мүлік пен жабдықты сақтандырудан басқа бизнесті үзу жағдайында сақтандыруды сатып алуды ұсынамыз.
6 КОМПАНИЯНЫҢ ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ МЕН ҚАРЖЫЛЫҚ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ЕСЕПТЕУ
Қаржылық тұрақтылық талдауда шешуші орында абсолюттік көрсеткіштер алады. Оларды анықтау ең алдымен баланстық модельмен байланысты, осыдан талдау шығады. Нарықтық экономика жағдайында бұл модель (үлгі) келесідей болады:
Меншікті капитал мен ұзақ мерзімді несиелер, заимдардың көбінесе негізгі құралдарды алуға және капитал салымдарына бағытталатынын есепке ала отырып, туынды баланстық форманы шығарамыз:
Бұдан мынадай қорытынды шығаруға болады: шектеуі кезінде кәсіпорынның төлем қабілеттік шарты орындалады, яғни ақша құралдары, қысқа мерзімді қаржы салымдары (бағалы қағаздар) мен есеп айырысулар кәсіпорынның қысқа мерзімді міндеттемелерін жабады.
Қаржылық тұрақтылықтың ең жалпылаушы көрсеткіші – қорлар мен шығындарды құру үшін құралдар көздерінің артығы немесе жетіспеушілігі, олар құралдар көздерінің көлемі мен қорлар, шығындар көлемінің айырмасы түрінде алынады. Қорлар мен шығындарды құру көздерін сипаттау үшін әртүрлі көздерді қамтудың түрлі дәрежесін көрсететін келесі абсолюттік көрсеткіштер қолданылады.
1) меншікті айналым капиталының болуы, ол меншікті капитал (балансты міндеттемелерінің 1 бөлімі) мен ұзақ мерзімді активтер (баланстың активінің 1 бөлімі) арасындағы айырмаға тең:
2) Қорларды қалыптастырудың меншікті және ұзақмерзімді заимдық көздерінің болуы. Бұл көрсеткіш меншікті айналым капиталын ұзақмерзімді міндеттемелер сомасына ұлғайту жолымен анықталады:
3) Қорларды қалыптастырудың негізгі көздерінің жалпы шамасы, алдыңғы көрсеткіш қысқа мерзімді несиелер мен заимдар сомасына өсіру жолымен табылады:
Сақтандыру ұйымдарының қаржылық тұрақтылығы мемлекеттік реттеуден өтеді. Заңды түрде «сақтандырушылардың қаржылық тұрақтылығының негізі төленген жарғылық капиталдың және сақтандыру резервтерінің болуы, сондай-ақ қайта сақтандыру жүйесінің болуы» деп анықталады.
Әртүрлі пайдаланушыларға (басқару, мемлекеттік органдар, сақтандырушылар, акционерлер, қайта сақтандырушылар және т.б.) қаржылық тұрақтылық туралы ақпарат көзі - екі негізгі құжатты қамтитын қаржылық есептілік: сақтандыру ұйымының балансы және пайдалар мен шығындар туралы есеп. Сақтандырушының қаржылық тұрақтылығын бағалау үшін жеткілікті негізделген, баланста көрсетілетін үш негізгі индикатордың балансына мүмкіндік береді: активтер, капитал және міндеттемелер. Қаржы есептілігін пайдаланушылар үшін сақтандыру ұйымының өтімділігі мен төлем қабілеттілігі де қызығушылық тудырады. Осы нұсқаулықта бірқатар практикалық тапсырмалар бойынша бастапқы деректер мен әдістемелік ұсынымдар берілген, оларды жүзеге асыру сақтандыру ұйымдарының қаржылық тұрақтылығын бағалау әдістерін үйренуге және қажетті дағдыларды алуға мүмкіндік береді.
Өз қаражатына мыналар жатады: төленген жарғылық капитал, қосымша капитал, резервтік қор, резервтік капитал, өткен және есептік жылдардың бөлінбеген пайдасы, сақтандырушының таза пайдасының есебінен қалыптасатын арнайы мақсаттағы қорлар. Қолданыстағы заңнамаға сəйкес, сақтандыру келісімшарты бойынша жеке тəуекел үшін жауапкершілік сақтандырушының жеке қаражаттарының 10 пайызынан аспауы тиіс.
Кесте № 2-«СК Номад Иншуранс» АҚ-да капиталдың жіктелуі
Көрсеткіштер
|
Нұсқа
|
А
|
Б
|
1
|
2
|
3
|
1. Жарғылық капитал
|
8000
|
10000
|
2. Жарғылық капиталға жарналар бойынша есеп айырысу (дебеттік қалдық)
|
2750
|
4420
|
3. Қосымша капитал
|
880
|
430
|
4. Резервтік капитал
|
720
|
560
|
5. Жинақтаушы қорлары
|
3400
|
1700
|
6. Нераспределенная прибыль
|
75
|
70
|
7. Материалдық емес активтер
|
960
|
1300
|
8. Жабылмаған шығындар
|
30
|
40
|
Кесте 3-Мүлікті сақтандыру түрлері
Өнеркәсіп
|
Мүлікті сақтандыру
|
сақтандыру түрлері
|
авто сақтандыру, жүктерді сақтандыру
|
Сақтандыру жағдайы
|
өрт
|
Қайта сақтандырушының лимиті
|
30 ш.б. 50 ш.б. асып кетті
|
Сақтандыру шартына сәйкес оқиғаның негізгі жоғалуы
|
0,5 ш.б.
|
Келісім-шарттың мерзімі
|
1жыл
|
Кесте 4-Сақтандыру жағдайлары және олар бойынша төлемдер
№
|
Сақтандыру түрлері
|
Сақтандыру жағдайы
|
Сақтандыру төлемдері, ш.б.
|
1
|
бар. жүктер
|
шығанақ
|
12,4
|
2
|
автоКАСКО
|
дауыл
|
4,6
|
3
|
автоКАСКО
|
өрт
|
10,8
|
4
|
автоКАСКО
|
өрт
|
2,4
|
5
|
бар. жүктер
|
тонау
|
8,5
|
6
|
бар. жүктер
|
өрт
|
23,2
|
7
|
бар. жүктер
|
шығанақ
|
0,9
|
8
|
автоКАСКО
|
өрт
|
0,7
|
9
|
автоКАСКО
|
ұрлау
|
0,8
|
10
|
бар. жүктер
|
өрт
|
14,3
|
11
|
автоКАСКО
|
өрт
|
0,6
|
12
|
бар. жүк жанармайы 9.5
|
өрт
|
9,5
|
13
|
автоКАСКО
|
ұрлау
|
3,7
|
Кесте 5- Қаржылық нәтижелер туралы есеп
Атауы
|
2019
|
өзгерістер
|
2020
|
өзгерістер
|
Активтер
|
16 335
|
26%
|
16 582
|
4%
|
Таза активтер
|
13 568
|
33%
|
13 705
|
1%
|
сақтандыру резерві
|
9 349
|
11%
|
9 459
|
1%
|
Меншікті капитал
|
5 520
|
59%
|
6 129
|
17%
|
Жинақталған сақтандыру сыйақылары
|
12 373
|
-1%
|
14 039
|
13%
|
Сақтандыру сыйақыларының таза сомасы
|
8 786
|
-2%
|
9 237
|
16%
|
Сақтандыру сыйақыларының таза сомасы
|
8 382
|
12%
|
9 074
|
7%
|
Комиссиялық шығындар, нетто
|
1 794
|
6%
|
1 688
|
-6%
|
Инвестициялық кіріс
|
5 228
|
587%
|
616
|
-88%
|
Операциялық шығыстар
|
4 456
|
37%
|
4321
|
-3%
|
Таза кіріс
|
2 896
|
432%
|
1120
|
-45%
|
ROA
|
15,2
|
231%
|
6,4
|
-58%
|
ROE
|
40,4
|
157%
|
17,3
|
-57%
|
Кесте 6- 2020 жылға сақтандыру сыйақылары
№
|
САҚТАНДЫРУ (ҚАЙТА САҚТАНДЫРУ) ҰЙЫМДАРЫНЫҢ АТАУЫ
|
Сақтандыру сыйақылары 01.01.2018 г.
|
Нарықтағы үлесі
|
1
|
«СК» «Евразия» АҚ
|
36 768 509
|
17,6%
|
2
|
«ДСК Народного банка Казахстана «Халык-Казахинстрах» АҚ
|
28 891 368
|
13,9%
|
3
|
«СК» «Казахмыс» АҚ
|
17 201 578
|
8,2%
|
4
|
«СК» «НОМАД Иншуранс» АҚ
|
13 627 052
|
6,5%
|
5
|
«Kaspi Страхование» АҚ
|
12 487 589
|
6,0%
|
6
|
«Нефтяная страховая компания» АҚ
|
12 373 058
|
5,9%
|
7
|
«СК» «Amanat» АҚ
|
10 579 840
|
5,1%
|
8
|
«СК» «Казкоммерц-Полис» (ДО АҚ Казкоммерцбанк») АҚ
|
10 414 850
|
5,0%
|
9
|
«ДО АҚ «Цеснабанк» СК «Цесна-Гарант» АҚ
|
8 175 483
|
3,9%
|
10
|
«СК» «Альянс-Полис» АҚ
|
6 500 013
|
3,1%
|
11
|
«СК» «Салем» АҚ
|
6 281 941
|
3,0%
|
12
|
«СК» «Kompetenz» АҚ
|
5 913 836
|
2,8%
|
13
|
«СК» «Сентрас Иншуранс» АҚ
|
5 842 187
|
2,8%
|
14
|
«СК» «Коммеск-Омыр» АҚ
|
4 741 271
|
2,3%
|
15
|
«СК» «Standard» АҚ
|
4 626 708
|
2,2%
|
16
|
«КК ЗиМС «ИНТЕРТИЧ» АҚ
|
4 258 469
|
2,0%
|
17
|
«СК» «Виктория» АҚ
|
4 155 557
|
2,0%
|
18
|
«СК» «Лондон-Алматы» АҚ
|
3 424 216
|
1,6%
|
19
|
«Нурбанк» СК «Нурполис» АҚ
|
3 136 555
|
1,5%
|
20
|
«СК» «АСКО» АҚ
|
3 099 685
|
1,5%
|
Кесте 7-Инвестициялық қызметтің нәтижелері
Атауы
|
2019
|
2020
|
Бағалы қағаздар бойынша пайыздар бойынша кірістер (шығындар)
|
476196
|
488964
|
РЕПО операциялары бойынша кірістер (шығындар)
|
14163
|
73054
|
Қаржылық активтерді сатып алу-сату операциялары бойынша кірістер (шығындар)
|
63023
|
-30169
|
Банктік салымдар бойынша сыйақы бойынша кірістер
|
80676
|
35165
|
Бағамдық айырманы қайта бағалаудан түскен кіріс (залал)
|
4658572
|
-195325
|
Инвестициялық кіріс
|
5228278
|
616236
|
Кесте 8- «СК Номад Иншуранс» АҚ активтері
2019 жылдың 1 қаңтарына
|
2019 жылдың 1 қаңтарына
|
Өсімі,
|
%
|
Млн.теңге
|
%-бен
|
Млн.тенге
|
%-бен
|
% -бен
|
Ақша
|
17589
|
2,9
|
34942
|
4,2
|
98,7
|
Депозиттер орналастырылды
|
150008
|
24,5
|
217486
|
26,3
|
45,0
|
Бағалы қағаздар
|
294085
|
48
|
389443
|
47,2
|
32,4
|
«Кері РЕПО» операциясы
|
14704
|
2,4
|
197812
|
2,4
|
34,7
|
Сақтандырушылардан және делдалдардан алынатын сақтандыру сыйақылары
|
23910
|
3,9
|
27866
|
3,4
|
16,2
|
Негізгі құралдар
|
10765
|
1,8
|
9360
|
1,1
|
-13,0
|
Қайта сақтандыру активтері
|
74529
|
12,2
|
88323
|
10,7
|
18,8
|
Басқа да дебиторлық берешек
|
12632
|
2,1
|
18371
|
2,2
|
45,4
|
Басқа активтер
|
14631
|
2,4
|
20076
|
2,4
|
37,3
|
Барлығы активтер
|
612854
|
100
|
825683
|
100
|
37,3
|
Кесте 9- Қазақстандық сақтандыру нарығының жағдайы
№
|
Сақтандыру ұйымының атауы
|
Рейтингі
|
1
|
«Нефтяная Страховая Компания» АҚ
|
Standard N Poor’s B
|
2
|
«СК «Евразия» АҚ
|
Standard N Poor’s BB+
AM Best(кредитный) BBB+
AM Best (РФУ) B++
|
3
|
«ЭКСК» КазЭкспортГарант АҚ
|
Moody’s BAA2
|
4
|
«СК «Халык-Казахинстрах» АҚ
|
AM Best(кредитный) BBB
AM Best(РФУ) B++
|
5
|
«СК «Виктория» АҚ
|
AM Best(кредитный) BBB-
AM Best (РФУ) B+
|
6
|
«СК «STANDARD» АҚ
|
AM Best(кредитный) BB-
AM Best (РФУ) B-
|
7
|
«СК «NOMAD Insurance» АҚ
|
AM Best(кредитный) BB-
AM Best (РФУ) B-
|
8
|
«СК «Казкоммерц-Полис» АҚ
|
Standard N Poor’s B
|
9
|
«СК»Казахмыс» АҚ
|
Fitch B+
|
10
|
«СК «Amanat Insurance» АҚ
|
Fitch B
|
11
|
«СК «Kompetenz» АҚ
|
Fitch B
|
12
|
«СК «Цесна Гарант» АҚ
|
Standard N Poor’s B+
|
13
|
«Чартис Казахстан Страховая Компания» АҚ
|
Moody’s А1.KZ
|
14
|
«СК «Сентрас Иншуранс» АҚ
|
AM Best(кредитный) B
AM Best (РФУ) C++
|
15
|
«СК «Лондон-Алматы» АҚ
|
AM Best(кредитный) B
AM Best (РФУ) C++
|
16
|
«СК «Коммеск-Омир» АҚ
|
AM Best(кредитный) B+
AM Best (РФУ) C++
|
17
|
«СК «Halyk Life» АҚ
|
AM Best(кредитный) BBB-
AM Best (РФУ) B+
|
18
|
«СК «NOMAD Life» АҚ
|
AM Best(кредитный) BB-
AM Best (РФУ) B-
|
ҚОРЫТЫНДЫ
Тәжірибені өткен жерде «СК Номад Иншуранс» АҚ-нің қаржылық құрылымымен, әр бөлімшесінің қызметімен, бөліміндегі әрбір қызметтердің белгілі тәртіппен бөлінген міндеттері таныстырылды. Тәжірибені өту кезінде әр күн сайын тәжірибені өткенін күнделік толтырылды, ол күнделік тәжірибе жетекшісімен тексеріліп отырылды.
Есепте өндірістік тәжірибе процесіндегі жасалған нақты жұмыстар және жеткен нәтижелер мен оны орындағанда пайдаланған әдістер көрсетілді.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы кәсіпорынның қалыпты өндірістік, коммерциялық және басқа да қызмет түрлері үшін қажетті қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуімен және оларды мақсатқа сай, тиімді тарату және пайдаланумен, сондай-ақ басқа шаруашылық субъектілерімен қаржылық қарым-қатынаста болу, төлеу қабілеттілігі және қаржылық тұрақтылығымен сипатталады.
Сақтандыру компаниясы жоғалту мен бүліну тәуекелдеріне қарсы тауарларды (қоймада және айналымда) қорғаудың сенімді және үнемді әдісін ұсынады. TMC бағдарламасы сізге ықтимал шығындардың орнын толтыруға мүмкіндік береді. Мүлікті сақтандыру пәтерді, үйді, кеңседі, декорацияны, жөндеуді, жылжымалы мүлікті, үшінші тұлғалар алдындағы жауапкершілікті сақтандыруға құқылы.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қaзaқcтaн Pecпyбликacының Пpeзидeнтi – Eлбacы Н.Ә.Нaзapбaeвтың «Қaзaқcтaн-2030» Cтpaтeгияcы aтты Қaзaқcтaн хaлқынa Жoлдayы
www.adilet.zan.kz Aдiлeт миниcтipлiгiнiң caйты
www.nationalbank.kz ҚP Ұлттық Бaнкiнiң caйты
Иcaхaнoв П. «Шeтeлдepдeгi әлeyмeттiк қopғay мeн әлeyмeттiк
caқтaндыpy жүйeciнiң дaмyы» // Қapжы - Қapaжaт - 2014 - №6
6-65 бeт
Қaзaқcтaн Pecпyбликacының Кoнcтитyцияcы 1995 жылғы 30 тaмыз
Қaзaқcтaн Pecпyбликacының Aзaмaттық Кoдeкci 1994 ж. 27 жeлтoқcaн
Caқтaндыpy қызмeтi тypaлы заңы Қaзaқcтaн Pecпyбликacының
2000 ж. 18 жeлтoқcaндaғы № 126-II Зaңы
www.afn.kz ҚҚA caйты
www.kase.kz ҚP Қop Биpжacының caйты
Ченгельбаева М.Г. Проблемы развития страхового рынка Республики Казахстан на современном этапе // Альманах современной науки и образования № 6(61), Тамбов: Грамота, 2012.
Нaймaнбaeв C.М «Caқтaндыpy құқығы» 2013ж. 4,10 бeттep
Назарчук И.М. «Страхование», Учебник, Изд-во Nurpress, Алматы, 2014.
Салихова А.Р., Ульданова Д.Р. «Финансовые рынки и посредники», Учебное пособие, Изд-во «Кереку» ПГУ им. С.Торайгырова, 2011.
Джакупова С.Т. Перспективы развития инвестиционного потенциала страхового рынка РК // Евразийский Союз Ученых № 3(12), 2015.
«НОМАД ИНШУРАНС» caқтaндыpy кoмпaнияcы AҚ-ның 2020-2021ж
жылдық eceбi
Қaлaбaeвa A.Б. Caқтaндыpy қызмeтiнiң eceбi мeн ayдитiн ұйымдacтыpy
epeкшeлiктepi // Көкшeтay экoнoмикa жәнe мeнeджмeнт инcтитyтының
жapшыcы. - Көкшeтay, 2016ж. - №1-96-100б.;
Достарыңызбен бөлісу: |