Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
| (РгосіоТгиркіае)
бұрын көбейеді.. Жануарлар әлемінің әрбір тобында жыртқыштық кең өріс алған: қарапайымдардың көбі, ішек қуыстылар, өрмекшілер, қырыкаяқтылар дерлік түгелдей, көптеген құрттар, жэндіктер, балықтар, қос мекенділер мен бауырмен жоғалауыпггар, құстар мен сүт- қоректілердің коптеген түрлері жыртқыштықпен тауып жейді. Жыртқыш жәндіктер мен өрмекшілер адамға, малға ауру тарататын, өсімдікті зақымдап өнімін азайтатын зиянкестілерді жеп азайтуы арқылы адамға, шаруашылыққа пайдасын тигізеді. Көптеген жыртқыш қүстар мен сүт қоректілер ауыл шаруашылығына зиянкес үсақ кеміргіштерді жеп азайтуы арқылы адамға пайда келтіреді (мысалы, қарсақ, сасық күзен, аққалақ, т.б.). Жалғыз ғана аққалақ бір жылда 1,5 мыңға жуық кішкене кеміргіштерді жоятыны әйгіленген. Сасық күзен тэулігіне 1-2 сарышұнақ немесе 8-10 тоқалтісті құрытатыны анықталған. Су күзенінің інінен 50 шакты олтірілген сарышұнақ табылған. Аю, қасқыр қатарлы ірі денелі жыртқыштар ірі қара жэне ұсақ малды жэне қоян, бұғы, елік қагарлы бағалы жэне сирек аңдарды аулап азайтуы арқылы табиғатқа жэне шаруашылыққа зиян келтіреді. 5.2 П аразит пеи иенін өзара қатынасы Паразит немесе тоғышар жануардың ұзақ мерзім бойында иесін өлтірмей, оны тіршілік ету ортасы ретіне жэне қоректік көз ретінде пайдалануы п а р а з и т и з м деп аталады. Жануарлар әлемінде тоғышарлық тіршілік кең өріс алған. Жануарлар әлемінің дерлік барлық типтерінде тоғышарлықпен тіршілік ететін түрлер кездеседі. Қазіргі кезде гылымда 65-70 мың түрлі тоғышар жануар белгілі. Тек адамның денесінде 500-дей түрлі тоғьшіар жэндіктер тіршілік етеді. Тоғышарлық тіршілік әсіресе қарапайымдарда, жалпақ жэне жұмыр құрттарда, шаяндарда, өрмекшілерде (кене) жэне жәндіктерде көп кездеседі. Жануарлардың кейбір класы тұтастай тоғышарлардан құралады. Мысалы, қарапайымдар типінен споралылар класы, жалпақ құрттар типінен сорғьші құрттар жэне таспа құрттар.Тоғышарлық тіршілікті облигат (лат. жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|