Жаратылыстану ғылымдары жоғары мектебі
жүктеу/скачать 60,68 Kb.
|
кустар
- Бұл бет үшін навигация:
- Құрал – жабдықтар
- Зерттеу әдісі
| Тәжірибелік бөлім
2.1 Асыл тұқымды құс шаруашылығының өркендетілуі Жұмыстың мақсаты: Асыл тұқымды құс шаруашылығының өркендету бойынша жұмыстарды анықтау. Құрал – жабдықтар: ноутбук, интернет көздерінен алынған мәліметтер, дәптер, қалам, камера, видео таспалар. Зерттеу нысаны: Асыл тұқымды құстарға арналған фабрикалар. Зерттеу әдісі : Танысу, салыстыру, талдау Тапсырмалар: 1) Асыл тұқымды құстарды өсірудегі негізгі ерекшеліктерін анықтау. 2) Қазақстандағы асыл тұқымды құстарға арналған фабрикаларды зерттеу. Құс Өсіру, құс шаруашылығы — мал шаруашылығының құс өсірумен айналысатын саласы. Негізгі өнімі — ет және жұмыртқа, қосалқы өнімі — мамық пен қауырсын. Құс сойылғаннан кейінгі сүйек қалдықтары мен жұмыртқа қатты қабығы өндірісте жемдік ұн ретінде, саңғырығы — бағалы органикалық тыңайтқыш ретінде пайдаланылады. Жұмыртқа алу бағытында құстың жұмыртқалағыш тұқымы өсіріледі, ет алу бағытында құстың етті мол беретін тауық, үйрек, қаз, күркетауық тұқымдары өсіріледі. Құс Өсіру алғаш бұдан 4 мыңдай жыл бұрын Үндістанда пайда болған, кейіннен басқа елдерге де таралған. 18 — 19 ғасырларда Еуропа, Азия және Америка елдерінде тауықтардың бірнеше тұқымдары өсірілді. Қазақстанда құс шаруаның негізі ауыл шаруашылығын ұжымдастыру жылдары қаланды. Құс өсірумен әуелі Қостанай, Ақмола, Павлодар, Алматы облыстары айналыса бастады. Кейін республикада инкубаторда құс өсіретін жерлер ұйымдастырылды. Қазір Қазақстанда Құс өсірумен селекциялық-генетикикалық жерлерде, асыл тұқымды құс зауытттары мен құс фермалары айналысады. 2004 ж. Қазақстанның барлық санаттағы шаруашылықтарында 26,3 млн тауық өсірілді, оның 10,3 млн-ы ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының, 15,6 млн-ы жеке меншік қосалқы шаруашылықтардың, 0,3 млн-ы шаруа қожалықтарының үлесіне тиеді. Балапандар инкубаторда шығарылады, оған 7 — 8 айлық мекиен тауықтардан бастап, ересек мекиендердің жұмыртқалары салынады. Азықтық жұмыртқа және ет өнімдерін өндіру үшін негізінен будан (жұмыртқа және ет бағыттарындағы тұқымдарды шағылыстыру арқылы шығарылған) құстар пайдаланылады.Құс өсірудің әдісі, ең алдымен, өнім өндіру технологиясына және жергілікті жағдайларға қарай белгіленеді. Арнайы өндіріс орындарында балапандарды және жұмыртқалағыш мекиен тауықтарды ауасы, төсеніші тазартылып, жылуы, жарықтың берілуі мен ұзақтығы, т.б. реттеліп отыратын, терезесі жоқ құсханаларда жылу батареялары бар торлардың ішінде өсіреді. Құс тұқымын асылдандыру — құстан сапалы өнім алудың басты шарты. Арнайы іріктеліп алынған құс топтарын шағылыстыру арқылы алынып, өсірілген құстар төзімді әрі өнімділігі де өте жоғары болады. Құстарды құнарлылығы мол құрғақ, құрама жеммен азықтандырады. Құрама жемге әр түрлі дәндер және олардың қайта өңделген түрлері, балық және сүйек ұны, шөп ұны, минералдық азықтар, витаминді қоспалар, микроэлементтер қосылады. Құрама жемді құстардың жасына және беретін өніміне қарай ұнтақ және түйіршік түрінде өндіреді. Құстың жұмыртқасы мен еті адам организміне жұғымды да сіңімді диеталық тағамдар қатарына жатқызылады. Құс етінің құрамында белок, май, минералдық заттар, витаминдер мол. Құс етінде протеин көп, дәнекерлік тіндер аз болып келеді әрі бұлшық еттерінің арасында май қабаты болмайды. Сондықтан ол балалар мен науқас адамдарды тамақтандыруға пайдаланылады. Құстың жұмыртқасы әр түрлі қоректік заттарға бай келеді.Пісірілген жұмыртқа адамның жүйке жүйесін нығайтып, зат алмасуын жақсартады, организмнің әр түрлі ауруларға төзімділігін арттырады (қ. Жұмыртқа). Жұмыртқаның ақ уызы жеңіл өнеркәсіп саласында жылтыр және хром былғары дайындауда пайдаланылады, тоқыма өнеркәсібінде бояулардың тез оңып кетпеуі үшін қолданылады; бекіткіш ретінде баспахана бояуларына, фотография өніміне қосылады. Жұмыртқаның сары уызы терінің ерекше сорттарын илегенде, сабын қайнатқанда және косметикалық бұйымдар дайындағанда қолданылады. Жұмыртқа, сондай-ақ, медицинада, мал дәрігерлігінде сарысу, вакциналар және бактерияға қарсы дәрілер дайындағанда, фармакологиялық дәрі-дәрмектер жасағанда пайдаланылады. Жазғы маусым көптеген құстардың асыл тұқымды мұқтаждықтары үшін өте қолайлы. Осы маусымда бірқатар қауіптер, жыртқыштар және басқа да қауіп-қатерлер бар, бірақ бұл құстардың өз отбасыларын қалай тәрбиелеу керектігін анықтау үшін, бұл тәуекелдерді құрайды. Жазда күн ұзағырақ және ұзақтығы күн сәулесінің сағаттары құстарға аш ағындарды азықтандыруға көп уақыт береді. Табиғи жазғы тағамдардың көптігі, өсімдіктің өсіп келе жатқан жәндіктерге дейін тұқым мен жемістерді егу үшін, ересектерге және олардың балапандарына көптеген тағамдарды қамтамасыз етеді. Ыстық температура солтүстік аймақтардағы мұзды және пермафростты балқытады, су құстарының қосымша көздерін босатып, құстардың пайдалана алатын өсімдіктерін өсіруге болады. Солтүстік аумақтарда көбірек су мен азық-түлік, құстардың пайдалану үшін көбірек мекен етеді, олардың отбасылық мұқтаждықтарын талап ету үшін көбірек орын береді. Құс өндірісі – халықтық азық-түліктің әлеуметтік түріне айналған сұранысқа ие сала. Сондықтан, кейінгі жылдары елімізде құс еті мен жұмыртқасын өндіру айрықша қарқын алды деуге болады. Алайда, сырттан келетін импорт үлесі де аз емес. Өскеменде өткен құс өсірушілердің V халықаралық форумында қанатты шаруашылыққа қанат бітірудің жолдары қарастырылды. Форум жұмысына өңір басшысының орынбасары Дүйсенғазы Мусин, Қазақстан құс өсірушілер одағының төрағасы Руслан Шәріпов және Германия, Польша, Бельгия, Түркия, Қытай елдерінен келген сала өкілдері мен отандық ғылыми-зерттеу институттарының қызметкерлері қатысты. Қазір елімізде жұмыртқа өндіретін 30, тауық етін өндіретін 17 кәсіпорын, асыл тұқымды 8 құс шаруашылығы бар. Алдағы жылдары Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Қызылорда және Ақмола облыстарында құс еті мен жұмыртқасын өндіретін бірнеше ірі кәсіпорын ашылу жоспарланған. Қазақстан құс өсірушілер одағының төрағасы Руслан Шәріповтің айтуынша, биыл елімізде жұмыртқа өндірісі 5 миллиард данаға, құс еті 182 мың тоннаға, құс саны 38 миллион басқа жеткізілмек. Құс шаруашылығын дамытуға мемлекеттен қажетті субсидия бөлудің нәтижесінде қазақстандық кәсіпорындардың өнімдері Ресей, Қырғызстан, Тәжікстан, Өзбекстан, Моңғолия, Ауғанстан, БАӘ елдеріне шығарылып жатыр. Алдағы уақытта үлкен нарықтардың бірінен саналатын Қытайға да шығаруға келісімдер жүргізілуде. Жиында шаруашылықты дамытудың өзекті мәселелеріне назар аударылды. Айталық, отандық құс шаруашылығы өнеркәсібіне қажетті өнім, қызмет көрсету саласы түгелдей шетелдік өнімдерге тәуелді. Құсқа қажетті жем құрамындағы қосымша минерал, инкубатор, құс еті мен жұмыртқа өндірісінің технологиялық құралдары, вакциналар мен ветеринарлық дәрі-дәрмектер түгел дерлік шетелдерден келеді. Асыл тұқымды құстар да құрлық асып, мұхит кешіп жетеді. Құс фабрикалары жыл сайын асыл тұқымды құс сатып алуға миллиондаған қаржы жұмсайды. Осы арада көңіл аударатын тағы бір мәселе, қазақстандық асыл тұқымды құс шаруашылықтары өнімдері сапасының төмендігі мен оған оңды көзқарас жоқтықтан мемлекеттен аталған санаттағы шаруашылықтардың өніміне сұраныс жоқ. Сондай-ақ, құс жемінің тапшылығы қалыптасып отыр. Құс өнімдерінің өзіндік құнын төмендетіп, бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін салаға қажетті биологиялық өнеркәсіптер құру, биоқоспалар шығаратын зауыттар салу және мемлекет тарапынан вакциналармен қамту, ауруларға қарсы диагностикалық талдаулар жүргізу, шаруашылық пен өндіріске қажетті құрал-жабдықтарды елімізде шығару сынды көптеген күрделі әрі кешенді мәселелер шешімін күтіп тұр. «Айтас» компаниялар тобына кіретін «Өскемен құс фабрикасы» АҚ өткен жылдан бері Ақмола облысының Бұланды ауданындағы Макинск қалашығында құс фабрикасын салуда. Құстарға қажетті жем дайындайтын цехымен бірге ашылғалы отырған кешенді фабрикада жылына 60 мың тонна тірі салмақтағы ет өнімдері өндірілмек. Құс фабрикасының бас директоры Серік Толықбаев алдағы уақытта Таврия ауылынан асыл тұқымды құс балапандары шаруашылығын құруды көздеп отыр. Бұл өңір тұрғындарын сапалы, арзан отандық құс етімен қамтитын болады. Айта кетелік, қазақстандық құс өсірушілердің V халықаралық форумы аясында 2010 жылдан бастап өндірісі инновациялық технологияларды енгізу арқылы қайта құрылып, аз жылда белгілі құс фабрикасына айналған «Өскемен құс фабрикасы» кәсіпорнының 40 жылдық мерейтойы ұйымдастырылды. жүктеу/скачать 60,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|