Жаратылыстану сауаттылығы



бет3/7
Дата21.10.2022
өлшемі1,74 Mb.
#154441
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
Жаратылыстану сауаттылы ы

Құзыреттілік:ғылыми қолдану
Қолдану аясы:География мен картография
Контекст: Жаһандық
Қиындығы:Бағалау

27-сұрақ: ОТТЫ ЖЕР


Еуропалықтар – қойшылар мен миссионерлер, 19 ғ ортасында аралдарды игерген кезде, жергілікті халықтың саны күрт төмендей бастады, Үштен кемс емес себебін көрсетіңдер
А)________________________________________________________________
В)________________________________________________________________
С)________________________________________________________________
(Жауаптары: А) еуропалықтардың әкелген ауруларынан иммунитетттерінің болмауы; В) тамақ реусрстарының азаюы С) еуропалықтар жергілікті халықты жойған)
Сұрақ түрі:Құрастырмалы жауап
Құзыреттілік:ғылыми қолдану
Қолдану аясы:География мен экономика
Контекст: Жаһандық
Қиындығы:Бағалау
10. НАЙЗАҒАЙ – АПАТТЫ ТАБИҒАТ ҚҰБЫЛЫСЫ
Найзағай – табиғаттың аса апатты құбылыстарының бірі. Бұл электр разрядтары, бұлттардың жаны мен іштерінде пайда болып күн күркіреуімен бірге жүріп тұрады. (*дыбыстың қозғалу жылдамдығы 330 м/с). Найзағайдың бұлттары будақ бұлттардан пайда болады. Бірінші кезеңде Алдымен олар бұлттың даму кезеңінен өтеді, содан кейін ыдырау үдерісі жүреді (жауын шашын түседі, электр разрядттары босатылады) Найзағайлы бұлттардың пайда болуы үшін жоғарыға бағытталған ауа массалары қажет. Табиғи толқауылды кесіп өту үшін ауа массалары жоғарыға қарай бағытталады, бұлттар пайда болады. Атмосфералық фронттар шекараларында да бұлттар пайда болады, өткені суық ауа массалары жылы ауаны жоғарыға қарай көтереді.

28-сұрақ: НАЙЗАҒАЙ – АПАТТЫ ТАБИҒАТ ҚҰБЫЛЫСЫ


Неліктен найзағай күн күркіреумен бірге жүреді?
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Жауабы: Оқушылар ауадан электр зарядттары өткен кезде вибрацияға ұшырайтынын білулері қажет. Найзағай өте жоғары температуралармен қоса жүреді, сол себептен қасындағы ауа қатты қызады. Ыстық ауа көлемін ұлғайтады, сол себептен вибрация күші де көбейеді. Ал күннің күркіреуі найзағайдың зарядтарының ыдырау кезіндегі бөлінетін дыбыстық вибрация.
Сұрақ түрі:Ашық
Құзыреттілік:ғылыми қолдану
Қолдану аясы:География мен физика
Контекст: Жаһандық

29-сұрақ: НАЙЗАҒАЙ – АПАТТЫ ТАБИҒАТ ҚҰБЫЛЫСЫ


Н айзағайдың пайда болуының дұрыс логикалық тізбектілігін ретімен орналастырылған жауабын белгілеңдер


A

Күн күркіреуі естілді, жақын арада найзағайды көреміз

B

Найзағай жарқырады, күн күркіреді, жаңбыр жауды

C

Қатты күн күркіреді, аспанда найзағай жарқырады, сол сәтте аспанда қара бұлттар төнді
Жауабы B. Оқушылар дұрыс тізбекті анықтап жарықтың таралу жылдамдығы дыбыстың таралу жылдамдығынан жоғары екенін білулері керек.
Сұрақ түрі:жауабын таңдау
Құзыреттілік:жауаптарды анықтау
Қолдану аясы:Қоршаған орта
Контекст: Жаһандық
Қиындығы:Түсіну. Талдау
3 0-сұрақ: НАЙЗАҒАЙ – АПАТТЫ ТАБИҒАТ ҚҰБЫЛЫСЫ

Дамир кадрда найзағай мен күн күркіреу арасындағы уақытты тіркеді. Бұл уақытқа қарап найзағай Дамирден қандай арақашықтықта орналасқанын анықтауға бола ма?


Жауабы: Ия, ьолады. Оқушылар дыбыстың таралу жылдамдығы шамамен 330 м/с. Екенін білу керек, сондықтан көбейте отырып арақашықтық 1980м тең екенін есептей алады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет