Қазақ тілі вокализмін тұңғыш рет сөз еткен ғалымдар Дильназ
Қазақ тіліндегі вокализмдерді тұңғыш рет сөз еткен ғалымдардың бірі М. Жумабаев. Ол Қазақстан Республикасының әдебиетшісі, филолог, лингвист, академик болып табылады. М. Жумабаев осы тілдегі вокализмдерді анықтау және саналандыру жолын табуға көмекші болып отыр.
В. В. Радлов Қазақ тілі вокализміне қосқан үлесі. Аса көрнекті түріктанушы ғалым В.В.Радлов өзінің он томдық шығармалар жинағының «Түрік тайпалары қазақ халықтық әдебиетінің үлгілері» деген үшінші томын түгелдей қазақ фольклорына арнады. Ол қазақтардың шешендік өнерінің зор екенін, олардың табиғи дарынының молдығын және осының аркасында әрқашанда ырғаққа және тіпті жай сөйлескеннің өзінде ұйқасқа мән беретінін ерекше атап өткен. В.В.Радлов қазақтардың жоғары поэтикалық мәдениетін атап көрсетті. Ол халық жадының қаншалықты күшті және қазақ тілі мен оның поэзиясы дамуының деңгейі қаншалықты жоғары екеніне көзбен көріп көз жеткізді. Қазақтардың ауызша халық шығармашылығының, фольклорлық жанрының байлығына қайран қалған ол қазақ әдебиетін дидактикалық, эпикалық және лирикалық жанрларға бөлген.
Н. Сауранбаев Негізгі ғылыми-зерттеу еңбектері қазақ тілінің тарихы мен синтаксисіне, әдеби тіл тарихы, түркітану, диалектология, орфография, жазу, емле, сөздік түзу мәселелеріне арналған. Морфология саласында ол қазақ тіліндегі етістік категориясының жасалу тәсілдері мен тарихи даму жолдары, көсемше тұлғалары, олардың мағыналары, синтаксистік қызметі жайында және қазақ тілі грамматикасының, оның ішінде морфологиясы, орфографиясы мен алфавиті жайында ғылыми еңбектер жариялады.
Ғ. Айдаров Орта Азия халықтарының тілі мен әдебиеттерін зерттеген. Ол көне Орхон-Енисей ескерткіштерін оқыған. Оқулықтар, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жазды. Ол қазақ тілі мен әдебиетін зерттеген. Айдаров 250-ден астам ғылыми-зерттеу еңбектер мен оқулықтар жазған. Ғылыми еңбектерінде көне түркі ескерткіштерінің мәтіндерін қазіргі графика бойынша транскрипциялап,олардың тілін лингвист тұрғыдан жан-жақты талдаған, ескерткіштер тілінің қазіргі қазақ тіліне жақындығын зерттеп, дәлелдеген.
Достарыңызбен бөлісу: |