| Антигендік құрылысы гетерогенді . Соматикалық антигендері бойынша
серотиптерге бөлінеді, Рессейде 11 серотиптерінің 7 негізгі ал 4- қосымша, сирек
кездеседі. 6 серотиптері (1, 2, 3, 4, 5, 7) Gravіs биотипіне жатады, ал 5 (6, 8, 9, 10, 11) mіtіs
типіне.
Corіnebacterіum dіphtherіae фаготиптеуіне түрлі схемалар ұсынылған.
М.Д.Крылова схемасы бойынша 9 фагтар жиынтығымен (А, В, С, Д, Ғ, Н, 1, К, G) Gravіs
биотипінің токсигенді және токсигенді емес штамдарын ажыратуға болады.
Физикалық және химиялық факторларға төзімділігі . Corіnebacterіum
dіphtherіae төменгі температураға тұрақты, бірақ жоғары температурада тез жойылады:
60
0
С - 15-20 мин, қайнатқанда - 2-3 мин жойылады. Барлық дезинфектанттар (лизол,
фенол, хлорамин, т.б.) 5-10 мин. жояды. Сонымен қатар, қоздырғыш құрғап қалсада ұзақ
уақыт тіршілік ете алады, әсіресе кеуіп қалған кілегейде, сілекейде, топырақ шаңында.
Аэрозолда дифтерия таяқшасы 24-48 сағат тіршілік етеді, балалар ойыншықтарында 15
тәулік сақталады, ал суда - 6-20 тәулік.
Кесте-2. Gravіs, іntermedіus, mіtіs биотиптерінің дифференциалдық
белгілері
Белгі
Gravіs
1ntermedіus
Mіtіs
Морфология
қысқа,
шашранды
орналасқан
таяқшалар,
волютин дәндері аз
ұзын,
ала
таяқшалар, дәндері
аз
ұзын қисайған пле-
оморфты
таяқшалар,
дәндері көп
Теллуриті
бар
қанды агардағы
колониялар
Сүр немесе ортасы қара,
шеттері
бүлынғыр,
шеттері бір келкі емес, 24
сағатты
колониялар
диаметрі 2-3 мм, ілмек
тигіссе
шашранды
бөлінеді
ұсақ, 24 сағатты
колониялар
диаметрі 1 мм-ге
дейін,
қара-сұр,
бұдыр-бұдыр
немесе тегіс
қара-сұр, қара тегіс,
жылтыр, 24 сағатты
колониялар диаметрі 1-
2 мм, шеттері біркелкі,
тез алынады, жұмсақ
Сорпада өсуі
Сорпа мөлдір, бетінде
қабыршақ, дәнді тұнба
бар
Нәзік дәнді сорпа,
дәндер
түбіне
түседі
Диффузды
лайлану,
тұнба бар.
33
Крахмалды
ыдырату
+
-
-
қанды агарда: а)
көжек
эрит-
роциті гемолизі
+
-
+
Б) бұқа эрит-
роциті гемолизі
-
-
+
Дифтериялық экзотоксиннің төзімділігі төмен. Формалин және жоғарғы температура
әсерінен токсин улы қасиеттерінен айырылады, бірақ қауіпті емес иммуногенді
анатоксинге ауысады.
Достарыңызбен бөлісу: |
