Жұмыс бағдарламасы «Металлургиялық үрдістер мен кешендер»

БЕКІТЕМІН

___________Н.Э. Пфейфер

20__ж. «___»____________

Құрастырушы: аға оқытушы Байділдаева Г.Б.

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

«Металлургиялық үрдістер мен кешендер» пәні бойынша

(қолы)
Факультеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған «Металлургия, көлік және машина жасау» 20__ж. «_____»______________ №____хаттама

ОӘК төрағасы ___________ Ж. Е. Ахметов
КЕЛІСІЛДІ

Факультет деканы _________ Т.Т. Тоқтағанов 20__ж. «____»_____________

(қолы) (күні)
Жжәқб құпталды

ЖжӘҚБ бастығы __________А.А. Варакута 20__ж. «____»_____________

(қолы) (күні)

1 Пәннің міндеті және мақсаты

1. 
   Пәнді оқытудың мақсаты
   

– металлургиялық өнеркәсіптің өндірісінде, ғылыми және жобалау ұйымдарына мамандар дайындау; металлургиялық өндірісінде өндірістің бағдар зерттеу бөлімшелерінде жұмыс істейтін мамандықтарды дайындау үшін.

2. 
   Пәнді оқытудың міндеті
   

– металлургия өндіріс және оның қралатын үрдісінің үздіксіздігінің масштабы жайлы, металлургиялық өндіріс бойындағы технологияның өркендеуінің құрылымымен тенденция заңдылықтары жайлы, өндірістік конструкторлы жобалық және зерттеулік қайраткерлік үшін қажетті білім беру болып табылады.

3. 
   Пәнді оқу нәтижесінде тәлімгер білуі керек:
   

– металдар өндірудің бүгінгі дәрежесін, қолданатын жерлерін, тұтыну көрсеткішін, қасиетін, нарықты дамытудың тенденциясын;

– металлургиялық өндіріс және технологиялық бойдағы және кешендер компоновкасы жайлы толық көрініс;

– процестердің технико-экономикалық көрсеткіштері және режимдік параметрлерін, металлургиялық аппараттардың жұмыс істеуі мен құрылымдарын.

4. 
   Пәнді оқу нәтижесінде тәлімгер істей білуі керек:
   

– металлургиялық өнімнің сапасы мен түріне байланысты технологиялық үрдісті таңдап дәлелдеуді;

– негізгі технологиялық жабдықтардың жұмысы мен жағдайын қарастыруды;

• 
  технологиялық үрдістің жабдықтарын жобалап орналастыруды;
  
• 
  металлургия өндірісінің белгілі технологиялық үрдісін талдауды.
  

Пәннің тақырыптық жоспары

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/10

Курстың тапсырмасымен мазмұны. Қазіргі технологияда металлургияда алатын орны. Теорияда және тәжірибеде металлургияның өркендеу тарихы. Қазақстандағы металл өндірісі. Металлургиялық үрдістерді жүргізуге арналған қажетті материалдар.

Технологиялық сызықтармен кешендерді жобалаудың негізгі. Технологиялық сызықтардағы жабдықтарды компоновкалау. Сызық объектілеріннің арасындағы байланыс. Негізгі металлургиялық үрдістер.

Кен. Отын. Отын түрлерінің сипаттамасы. Кенді байыту әдістері және материалдарды металлургиялық үрдістерге дайындау туралы толық түсінік.

Ұсақтау және ұнтақтау, елеу және ұнтақтау. Кеңді күйдіру. Кеңді орташалау. Кеңді материалды іріктеу. Әртүрлі фабрикалардың технологиялық сүлбесінің мысалы.

4-тақырып. Металлургиялық үрдістерді жүргізуге арналған материалдар

Отын. Олардың қолдану аймағы және физико-химиялық және технологиялық құрамы.

Отқа төзімді материалдар. Отқа төзімді матариалдарды қолдану аймағы және физико-химиялық және технологиялық құрамы.

5-тақырып. Шойын металлургиясы

Шойын өндірісіне арналған шикі материалдар. Тотықсыздандыра балқытуға шикі материалдарды дайындау үрдісінің толық сипаттамасы. Домна пешіндегі физика-химиялық үрдіс. Домна пешінің жұмысын басқару және үрдістің техника-экономикалық көрсеткіштері.

Болат өндірісінің конвертерлі әдісі. Конвертерлі өндірістің бастапқы материалдары. Оттекті - конвертерлі өндірістің техника - экономикалық көрсеткіші.

Болаттың мартендік өндірісі. Мартен пешінің құрылысы. Мартен пешінде болатты балқытудың технологиясы. Мартендік балқытудың техника-экономикалық көрсеткіштері.

Доғалы электрпештерінде болат өндірісі. Доғалы электрпештерінің құрылғысы.

Негізгі доғалы электрпештерінде балқытудың технологиясы. Доғалы электрпештерінің жұмысының техника - экономикалық көрсеткіштері.

7-тақырып. Құйма кесектердің және дайындамалардың сапасын көтерудің және металдарды құю технологиясының қазіргі заманғы жағдайы.

Үздіксіз құю технологиясын жетілдіру. Ірі ДҮҚМ қондырғыларының сипаттамасы. Жарамды және сапалы дайындама алуға қондырғының конструктивті параметрлеріне технологияның әсері. Үздіксіз құюды илемдеумен біріктіру. Қатайып үлгермеген дайындамаларды жұмсақ қармау. Жылдам суыту. Дайындама сапасын бақылау, оларды илемдеуге дайыдау. Еңбекті қорғау және қоршаған орта. Үздіксіз құюдың соңғы үлгі жасалымдары. Көміртекті және легірленген болат маркалары және топтарының құю технологиясының ерекшеліктері.

8-тақырып. Мыс өндірісі

Түсті металдар өндірісі жайында ортақ мәліметтер. Түсті металдар алу әдістері. Шикі материалдарды дайындау және пирометаллургиялық әдіспен мыс алу. Концентраттарды күйдіру. Штейнге балқыту. Мысты тазалау.

Шикі материалдар және алюминий өндіру әдісі. Глинозем өндірісі.

Мырыш өндірісі. Мырыштың қасиеттері мен қолданылуы. Мырыш өндірісін дистилляциялаудың толық сұлбасы. Қара мырышты тазалауға арналған агрегаттар.

Шикі материалдар және титан өндіру әдісі.

Шикі материалдар және магний өндіру әдісі.

Қорғасынның қолданылуы мен қасиеттері. Қорғасынды концентратты күйдіру сүлбесі. Қорғасынды агломератты қара қорғасынға шахталы балқыту. Қара қорғасынды тазарту.

Кесектердің орташа диаметрі бойынша ұсақтаудың дәрежесін анықтау. Електің өнімділігін және електеудің әсерін анықтау.

Темір кенін байытудың техникалық көрсеткіштерін анықтау. Магнетитті кенді байыту кезінде қалдықтағы және концентраттағы бос жыныстың мөлшерін анықтау.

Мырыш концентраттарының рационалды құрамын есептеу.

Катодты мырыштың құрамы мен шығымын есептеу. Ванна мен катодтың қажетті санын есептеу. Электролиттік цехқа келіп түсетін электролиттің көлемін есептеу.

Ваннаның өнімділігін есептеу. Қолданылған электролиттің көлемін есептеу. Шламға өткен компоненттердің санын есептеу.

Сабақтың мақсаты кен ұсақтарын шекемдеу режимін және алынған шекемтастардың қасиеттерін оқып үйрену.

Жұмыс туралы қысқаша теориялық мәліметтермен танысу, жұмысты әдістемеге сәйкес орындау, графиктерді, кестелерді құру, есептеулер, қорытындылар жасау.

7 - тақырып. Құйма кесектердің және дайындамалардың сапасын көтерудің және металдарды құю технологиясының қазіргі заманғы жағдайы.

2- сабақ. Өңсіз үлгіде құйма кесектердің қалыптасу үрдісін зерттеу.

Сабақтың мақсаты құйма кесектегі әртүрлі кристалдық аймақтардың үрдістің геометриялық ұқсастығын моделдеу арқылы жасау және оның металдың кристалдық құрылысына әсерін, сонымен қатар шөгу қуыстарының пайда болу механизімі мен физикалық біртексіздігінің дамуын көрсету.

Жұмыс туралы қысқаша теориялық мәліметтермен танысу, жұмысты әдістемеге сәйкес орындау, графиктерді, кестелерді құру, есептеулер, қорытындылар жасау.

3.5 ОСӨЖ мазмұны

«Байытудың негізгі тәсілдері» тақырыбы бойынша жасалған хабарландыру негізінде, байыту тәсілдерінің салыстырмалы талдауын жасау.

Дәрістік сабақтарда, қосымша әдебиеттерден, интернеттен алынған мәліметтердің негізінде, металлургиялық үрдістердің проблемалары жайлы хабарландыру жасау.

«Казахмыс» корпорациясының жұмысы жайлы баяндама дайындап, оны ауызша тапсыру.

«Қазақстан Алюминиі» АҚ жұмысы жайлы баяндама дайындап, оны ауызша тапсыру.

«Казмырыш» АҚ жұмысы жайлы баяндама дайындап, оны ауызша тапсыру.

Титан-магнийлі кәсіпорындарының жұмысы жайлы баяндама дайындап, оны ауызша тапсыру.

Титан-магнийлі кәсіпорындарының жұмысы жайлы баяндама дайындап, оны ауызша тапсыру.

Қорғасын-мырышты кәсіп орындарының жұмысы жайлы баяндама дайындап, оны ауызша тапсыру.

Ұсынылатын әдебиеттер: [5], 113-117; [15], 15-19 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [15], 9-10 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [7], 102-109; [5], 121-130 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [7], 106-117; [5], 130-142 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [7], 119-128 б.

6-тапсырма. Құю әдістерінің классификациясы. Негізгі артықшылықтары мен кемшіліктері. ДҮҚМ түрлері және олардың құрылғылары.

Ұсынылатын әдебиеттер: [2], 497 б., 554 б; [16], 128 б.

8-тақырып. Мыс өндірісі

7- тапсырма. Мыс штейндерді конвертерлеу. Мысты тазалау.

Ұсынылатын әдебиеттер: [15], 97-119; [5], 150-155 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [15], 97-119; [5], 150-155 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [15], 97-119; [5], 150-155 б.

Ұсынылатын әдебиеттер: [15], 97-119; [5], 150-155 б.

Мамандықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.1/10

2 Быков П.О. Разливка и кристаллизация: методические указания к лабораторным занятиям / Сост. П.О. Быков. – Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2008. – 26 с.

3 Валиев Х.Х. Металлургия свинца, цинка и сопутствующих металлов. Учебник / Х.Х. Валиев, Ю.П. Романтеев. – Алматы, 2000. – 441 с.

4 Воскобойников В.Г. Общая металлургия [Текст]: Учебник для вузов. 6-е изд., перераб. и доп. / В.Г. Воскобойников, В.А. Кудрин, А.М. Якушев. – М. : ИКЦ «Академкнига», 2005. – 768 с.

5 Жукебаева Т.Ж. Металлургия: учебное пособие / Т.Ж. Жукебаева, М.К. Альжанов. – Караганда: КарГТУ, 2002. – 87 с.Муканов Д. Металлургия Казахстана: состояние, инновационный потенциал, тренд развития. – Алматы, 2005. – 290 с.

6 Коржова Р. В. Сырьевая база и обогащение руд. Учеб. пособие. В 2-ух частях: Ч.1 Руды и минералы. – М.: МИСиС, 2001.

Ч. 2 Технология обогащения руд. – М.: МИСиС, 2002.

7 Лузгин В.П., Казаков С.В. Металлургия стали. Внепечная обработка. Учебное пособие. – М.: МИСиС, 2003. – 47 с.

8 Николаев И.В. Металлургия легких металлов. Учебник / И.В. Николаев, В.И. Москвитин, Б.А. Фомин. – М. : Металлургия, 1997. – 432 с.

9 Сүлеймен Е.Б. Конвертерлік болат өндіру. Әдістемелік нұсқаулық / Е.Б. Сүлеймен, Э.Б. Ланевский. – Павлодар, 2005. – 360 б.

10 Таскарина А.Ж. Балқымаларды пештен тыс өңдеу. Пәннің оқуға арналған әдістемелік нұсқаулықтар 050709 «Металлургия» мамандығының студенттеріне арналған. Құрастырушылар: А.Ж. Таскарина, П.О. Быков – Павлодар : Кереку, 2008. – 40 б.

11 Уткин Н.И. Производство цветных металлов. – 2-е изд. – М. : Интермет Инжиниринг, 2004. – 442 с.

12 Худайбергенов Т.Е. Металлургия легких металлов: Учебник – Алматы, 2001. – 235 с.
5.2 Қосымша
13 Арсентьев П.П. Общая металлургия / П.П. Арсентьев, В.В. Яковлев, М.Г. Крашенинников, А.В. Зиновьев, И.П. Арсеньева. – М. : Металлургия, 1986. – 360 с.

14 Зверевич В,В., Перов В.А. Основы обогащения полезных ископаемых. – М. : Металлургия, 1985 – 480 с.

15 Красавцев Н.И. Металлургия чугуна. – М. : Металлургиздат, 1952. – 639 с.

16 Кнюппель Г. Раскисление и вакуумная обработка стали: Основы и технология ковшовой металлургии. – М.: Металлургия, 1984. – 413 с.

17 Лапицкий В.И. Металлургия стали / В.И. Лапицкий, Н.И. Ступарь, О.И. Легкоступ. – М. : Металлургиздат, 1963. – 327 с.

18 Машиностроение. Энциклопедия в 40 томах. Том IV-5 Машины и агрегаты металлургического производства. – М.: Машиностроение, 2004. –

912 с.

19 Машины и агрегаты металлургических заводов. Учебник в 3-х томах. – М. : Металлургия, 1976. – 1981 с.

21 Севрюков Н.Н. Общая металлургия / Н.Н. Севрюков, Б.А. Кузьмин, Е.В. Челищев. – М. : Металлургия, 1976. – 568 с.

22 Троицкий И.А. Металлургия алюминия / И.А. Троицкий, В.А. Железнов. – М. : Металлургия, 1977. – 392 с.

23 Целиков А.И. Металлургические машины и агрегаты: настоящее и будущее. – М. : Металлургия, 1979 – 240 с.