ЖҰмыс бағдарламасы пән: «Клиникаға кіріспе» Мамандығы: 0301000

8. 
   Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6%)
   

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

Мейірбике ісі философиясы.

1. 
   Науқас
   
2. 
   Мейірбике, мейірбикелік ісі
   
3. 
   Қоршаған орта
   

1. 
   Денсаулық
   

1. 
   Эгогения науқастың өз өзіне әсер етуі
   
2. 
   Эгротогения науқастың бір-біріне өзара әсері
   

• 
  сыпайылық, қарапайымдылық жасанды елестін
  
• 
  шьншылдық, медициналық қызметкерлердің ең жоғарғы ізгі ниеті
  
• 
  әділдік- медициналық қызметкерердін барлық жұмысьна сәйкес болуы керек.
  
• 
  жақсылық- бұл жақсы адамның ішкі мәдениетінің сапасы
  

2. 
   Сөйлеу мәдениеті сыртқы мәдениеттің бір бөлігі болып табылады.
   
3. 
   Медицина қызметкердің сөзі анық, нақты, баяу, жағымды болу керек.
   Медбикелік этика мен деонтологияның басты принциптері:
   

1. 
   Адамгершілік, мейірімділік, қамқорлық, махаббат
   
2. 
   Рахымдылық
   
3. 
   Ақпейіл
   
4. 
   Еңбекқор
   
5. 
   Сыпайылық
   

3. Жұмыс істеуге жарамды жастағы науқастар тобы;

- Мейірбике ісі философиясы ұғымы.

- Науқас, мейірбике, мейірбике ісі, қоршаған орта, денсаулық ұғымдары.

- Медициналық этика ұғымы.

- Деонтология ұғымы.

Тесттер:

1. 
   Медбикелік ісі философиясымен келісілген түсінікті табу:
   
   1. 
      медбикенің этикалық міндеттері
      
   2. 
      медбикенің этикалық бағасы
      

б) шыдамдылық

в) адамгершілік қасиеті

г) жауыздық жасамау

д) науқастың құқықын құрметтеу

е) жақсылық жасау

ж) күту

2. Медбикелік ісі философиясының негізгі түсініктерін атаңыз

2) денсаулық, экология, жақсылық, күту

3) күту, кәсіптес, медбике, қоршаған орта

4) қарыз, этика, деонтология, мораль

5) деонтология, этика, медбике, науқас

3. Медбикелік ісі негізін қалаушыларды атаңыз

1) Даша Севастопольская

2) Флоренс Найтингейл

3) Екатерина Бакунина

4) Варвара Щедрина

4. Адам өміріндегі кездесетін әлеуметтік, психологиялық және ішкі дүниелік жағдайлардың жиынтығы, аталады

1) денсаулық,

2)қоршаған орта

3) науқас

4) медбике

5. Медбикелік ісі философиясымен келісілген медбикелік ісіне анықтама беріңіз

1) науқаспен қарым қатнас жасау өнері

2) науқасты күту турасындағы ғылым

3) қоршаған ортада адамның ден саулығына байланысты пайда болған мәселелерді шешуге бағытталған ғылым және өнер

4) науқаспен медбикенің өзара қарым қатнасы турасындағы пән

6. Халықаралық кодекске орай медбикелердің фундаментальды жауапкершілігінің төрт негізгі аспектілерін атаңыз

1) қиыншылықты жеңілдету

2) ұқыптылықпен күту

3) аурудың алдын алу

4) денсаулықты тіктеу

5) дәрігердің айтқандарын толығымен орындау

6) денсаулықты қуаттауға кірісу

Дұрыс жауапты табыңыз

А) 1,2,3,5 Б) 2,3,4,6 В) 1,3,4,6 Г) 3,4,5,6 Д) 2,3,4,5

7. Медбикелік ісінің философиясы қанша мөлшердегі негізгі түсініктерде

1) 2

2) 3

4) 5

8. Медбикелік ісінің негізгі принциптерін атаңыз

1) өмірге деген, адам құқықына, жетістіктеріне құрмет

2) дәрігердің айтқандарын шала орындау

3) ұлтқа қатыссыз науқасты жақсы күту

4) науқасқа көңіл бөлу және сүю

9. «денсаулық» түсінігі білдіреді

1) аурудың болмауы

2) физикалық және материалды жетістіктер

3) аурудың болмауы және көңіл күй комфорты

4) толық физикалық, психикалық және әлеуметтік жағдайдағы жетістіктер

10. Медбикелік ісінің философиялық көзқарасына орай «медбике» түсінігі

1) қандас туысқан аға

2) Медбикелік жұмысқа құқықы бар, медбикелік ісінің философиясын бөлетін кәсіптік маман иесі

3) науқасқа күтім жасайтын медицина қызметкері

4) науқасты күтіп, бақылайтын әйел

1. 
   Қабылдау бөліміне ыстығы шыққан үш жасар баланы алып келді, баланың ыстығы көтерілген, жағдайы орташа ауырлықта. Балаға дәрігер ыстығын түсіретін дәрі берді. Бала қолында шприці бар мейірбикені көргенде қорыққаннан айқайлап жылады. Бұл кезде мейірбике не істеу керек?
   
2. 
   Кардиология бөлімінде жатқан 72 жастағы қария науқас ауруының қауіпті екеніне қарамастан, мен бәрібір емделмеймін «өлімім» жеткен көрінеді деп мейірбикенің манипуляцияларынан бас тартты. Бұл кезде мейірбике науқасқа қандай көмек көрсету керек?
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 2 - бөлім , 4 -154 бет

3. 
   Сабақ түрі: теориялық
   
4. 
   Сабақтың мақсаты:
   

• 
  оқыту: Оқушыларды ЕСҰ негізгі типтерімен таныстыру
  
• 
  тәрбиелік: Оқушылардың мінез - құлқын ЕСҰ шарттарына, тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: кез – келген медициналық ұйымдардың түрін ажырата білуді үйрету
  

1. Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

- Мейірбике ісі философиясы ұғымы.

- Науқас, мейірбике, мейірбике ісі, қоршаған орта, денсаулық ұғымдары.

- Медициналық этика ұғымы.

- Деонтология ұғымы.

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 40 мин (44%)

Жоспар:

- емдік-профилактикалык мекемелердің күрылыс түрлері, олардың күрылымы;

- жеке ЕП¥ бағыттары;

- ЕП¥ түрлері медбикелік кызметкерлердін негізгі бағыттары;

- медбикенің күкығы мен міндеттері;

- стационардын кұрал-жабдықтары, күрылымы және күрылысы;

- аурухана қүрылысы.

Емдік мекемелер өзінің функциясы бойынша 2 негізгі топка бөлінеді: амбулаториялык (емхана, амбулаторйя, медициналы-санитарлы бөлім, диспансерлер, жедел кемек көрсету станциясы, әйелдер консультациясы) және стационарлык (госпитальдар, клиникалар, санаториялар, ауруханалар).

Емхана - амбулаториялык емдік-профилактикалык мекеме, күрамына негізгі клиникалык мамандар бойынша (терапия, хирургия, гинекология, неврология, көз аурулары, эндокринология, ортопедия, уролог-ия) дәрігерлік кабинеттер кіреді. Емханада негізгі диагностикалык кабинеттер бар: реңтген, функционалды диагностика және т.б. Емдік ине егу орындауға арналған кабинеттер б_ар: физикотерапевтік бөлімше, емдік дене шыныктыру кабинеті, инъекция жасайтын процедуралык кабинет және т.б. емхана күрамында тіркеу, кызмет көрсету кабинетгері және бірқатар косымша кабинеттер бар.

Емхананын негізгі жүмыс істеу ережелері - территориалды-бөлімшелі. Емхана кызмет ететін территория бөлімшелерге бөлінеді, ол әр бөлімшеге дәрігер және бөлімшелі медбике тағайындалады. Бүларға белгілі бір халыктың саны бекітіледі.

Бөлімшелі дәрігер мен медбике өз бөлімшесінде жүргізілген емдік және профилактикалык шараларға толык Ятауапты болады. Бүдан бөлек халыкка диспансеризация жүмыстарын жүргізудін үлкен маңызы бар.

Медициналы-санитарлы бөлімдердін функциялары әр түрлі. Амбулаториялык медициналык көмек көрсетуден, науқастарды стационарда емдеуден бөлек түрғындарымен жүмыс істеу мекеме өкілдері жұмысшылардьщ денсаулығын бакылау бойынша диспансеризация жұмыстарын жүргізеді. Бүл жүмыстар жүмысшыларды жүйелі профилактикалык қараудан, аскьщған аурулармен ауыратын адамдарды табу, ауырғандардың барлығын амбулаториялык шарттармен немесе стационарларда емдеу аркылы іске асырылады.

Бөлімшелі медбикелер мен дәрігерлер, емдеу пунктерінін фелыперлері жүмысшылардын еңбек ету шарттарьщ жүмыс орнында карайды, өндіріс жұмысшыларынын тұрмыс және еңбек шарттарын явдсарту максатына бағытталған профилактикалык комплексті шараларды шешуге қатысады.

Диспансерлер - диспансерлі әдіс бойынша жүмысты жүргізетін (ауру түрі аныкталған - туберкулез, тері аурулары және т.б. - ауруларды емдеу) амбулатория түрлері арнайы

мамандандырылған ерекше мекемелер. Профилактика және емдеумен бірге диспансерде патронаж жүргізіледі. Диспансер жұмысыньщ спецификасы бойынша туберкулезге карсы, онкологиялык, тері-венерологиялык, психоневрологиялык және т.б. болып бөлінеді.

1. Мамандығы бойынша:

а) бір маманды (психиатриялык, инфекциальдык және т.б.);

б)көп маманды: аурухана күрамында бөімшелер болады: терапиялык, хирургиялык, гинекологиялык және т.б.);

2. Максаты бойынша:

а) аудандық; б) калалык; в) облыстық; г) республикалық.

3. Төсек орындык куаты бойынша. Төсек орнының санына байланысты категорияларға белінеді.

Ауруханалардьщ негізгі күрылымды бірліктеріне мыналар жатады: кабылдау бөлімі; арнайы бөлімшелері немесе палаталары бар стационарлар; косымша бөлімшелер (рентген, патологоанатомиялык, лабораториялар, физиотерапиялык және т.б.); дәріхана; асхана; әкімшілік және басқа бөлмелер.

Емдік бөлімшелер (терапиялык, кардиологиялык, гастроэнтерологиялық және т.б.) келесі бөлмелерден тұрады:

- наукастарға арналған палаталар;

- санитарлы түйін (ванна, душ, туалет, әйелдерге арналған гигиеналык бөлмелер); ине егу кабинет;

- манипуляциялык кабинеттер;

- асхана;

- ординаторлык (дәрігерлерге арналған кабинет);

- бөлімшені басқарушы кабинеті;

- жоғарғы медбикенің кабинеті;

- медбикелік.

Медбике жұмысынын мазмүнын ЕП¥ әкімшілігі орта медициналык жұмысшынын тарифті-квалификациялык сипатына негізделіп жасайды.

Стационар медбикесінің функционалды мінддетгеріне келесілер кіреді: бөлімшеде емдік-карау тәртібін сактау, дәрігердін тапсырмасын уакытылы орындау, наукастарға карау, дәрігер наукасты карағанда наукасқа көмек керсету, наукастың жалпы жағдайын бакылау, бірінші дәрігерге дейінгі көмекті көрсету, санитарлы-эпидемиологиялык тәртіпті сактау, инфекционды ауру туралы СЭС-ке уактылы ақпарат жеткізу, дәрілік затгарды алу және оларды сақтау мен тексеру, бөлімшенің кіші медкызметкерлер баскарушылык жүмыстарын жүргізу. Медбикелер жүйелі түрде өз квалификациясын жоғарлату керек, емдік мекемеде немесе бөлімшеде үйымдастырылатын конференцияларға катысу керек.

Емхананың бөлімшелі медбикесі дәрігерге көмек көрсету керек, әр түрлі іс қағаздарды толтыру керет, науқастарды әртүрлі егулерге дайындау керек, лабораториялык және аспаптык зерттеулерді білу керек. Емхана медбикесі жұмысты үйінде жүргізеді:

дәрігердін тапсырмасын орындайды, туыскандарды наукаска қараудың қажетті элементтеріне үйретеді, наукастың физиологиялық кажеттіліктерін канағаттандыратын колайлы жағдайларды жасауға үйретеді, науқаска және онын жанұясына психологиялык колдау көрсетеді, өзінің наукастарының денсаулығын жаксарту мақсатында әртүрлі іс шаралар жүргізеді.

Фельдшердің міндеттері өте кен, әсіресе дәрігер болмаған жағдайда. Фельдшерлі акушерлік функте фельдшер стационарлы, консультативты, амбулаториялык көмек көрсетуді, үйге көмек көрсетуді, санитарлык-профилактикалык жүмысты, дәріханадан дәрілік затгарды жазып алу жүмыстарын және т.б. жүргізеді. ЕПҰ-да дәрігер басшылығымен жұмыс істейді.

Перзентхана және әйелдік кеиес беру акушерінің жүмыс істеу мазмұны жұмыстың накты ерекшеліктеріне байланысты. Ол өздігінше немесе дәрігермен бірге босануды кабылдай береді, екі кабат әйелдердің, ана мен баланын емдік-профилактикалык жұмыстарын жүргізеді. Ол гинекологиялык аурумен ауыратын адамдарды аныктап, әйелдердін босануына кажетті психопрофилактикалык жүмысты, екі кабат әйелдерді бақылауды жүргізеді. Акушер, емхана медбикесі сияқты үлкен патронажды жүмысты жүргізеді, медбикенің тікелей міндетгерін орындайды.

Фельдшер, медбике және акушер езінін міндетгерін аткару үшін көлемді білім деңгейі және практикалык кабілеттері болу керек, карауда жауапкершілік танытып, жанашарлык болу керек. Олар өзінің психологиялык, мамандык және баска сапаларын үнемі жетілдіріп тұру керек.

Олар инфекциалык ошақтарды жою жұмыстарына, профилактикалык егу жүргізгенге, дәрігермен бірге балалар мекемелерін тексеруге катысады. Арнайы дайындығы бар орта меджүмысшылар рентгенологиялык, физиотерапиялык және баска да мамандандырылған бөлімшелерде немесе кабинеттерде жұмыс істей алады.

Орта меджұмысшылар күкығы жок функцияларды өз мойнына алғаны үшін тәртіптік немесе кылмыстык жауапкершілікке тартылады.