ЖҰмыс бағдарламасы пән: «Клиникаға кіріспе» Мамандығы: 0301000

1. 
   функциональді диагностика кабинеті
   
2. 
   ас дайындау блогы
   
3. 
   санузел
   
4. 
   егу кабинеті
   
5. 
   физиотерапевтикалык кабинет
   
6. 
   наукастын жеке загғарын сактау кабинетгері
   

1. 
   квалифкациялык медиииналык көмек көрсету
   
2. 
   түскен наукастарға санитарлык - гигиеналык өңдеуді жургізу
   
3. 
   наукасты қабылдау және тіркеу
   
4. 
   емдеу бөлімшелеріне наукастарды тасымалдау
   
5. 
   карау, наукасты алгашқы тексеру жөне диагностика
   

Сәйкестігін тап:

б) жартылай санитарлык өндеу

3. 
   наукасты жуындыру
   
4. 
   гигиеналық ванна
   

физиотерапия

Дұрыс жауапты таңдаңыз:

1. 
   медбике
   
2. 
   дәрігер
   А) наукастарға санитарлык өңдеу өткізеді
   

В) ауру тарихынын алғашкы бетін толтыру

Г) «наукастарды кабылдау журналына» тіркеу

Д) наукастарға бірінші тексеру өткізу

1. 
   кайдан және кім наукасты әкелді
   
2. 
   наукастын аты-жөні, туган жылы, мекен-жайы
   
3. 
   наукас кайда жіберілді (кандай бөлімшеге)
   
4. 
   кабылдау бөлімінін диагнозы
   

5. 
   шашты 6% сірке кышқылы ерітіндісімен шаю
   
6. 
   бастын шашын қарау
   
7. 
   СЭС-ка педикулез табылғанын хабарлау
   
8. 
   педикулезге қарсы дәрілермен шашын өндеу
   
9. 
   жылы сумен шашын жуу
   
10. 
    бит тарақпен тарау
    

1. 
   «наукастарды кабылдау журналы»
   
2. 
   «ауруханадан бас тарту журналы»
   
3. 
   «дәрілік заттарды тіркеу А және Б тізімі»
   
4. 
   «алфавитті журнал»
   
5. 
   «амбулаторлы наукастарды тіркеу журналы».
   

1. 
   Қабылдау бөліміне наукас түсті, жедел көмек көрсетілгеннен кейін ауруханаға жатудан бас тартгы. Науқаска қандан кұжаттар толтырылады?
   
2. 
   Медбике қабылдау бөлімінде науқасты карағанда педикулез табылды. Медбикенің тактикасы қандай?
   
3. 
   12. Сабақты қорытындылау. 5 мин (6%)
   

8. 
   13. Үйге тапсырма беру. 5 мин (6%)
   

• 
  үйрету.
  
• 
  тәрбиелік: Оқушылардың мінез - құлқын санитариялық тазалау кезінде, педикулез айқындалған кезде этика деонтология заңдылықтарын ұстануға тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: санитариялық тазалау, педикулез айқындалған кезде өңдеу жасау қабілеттілігін дамыту.
  

1. Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

8. 
   8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6%)
   

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  қабылдау бөлімінін құрылысы және кұрал - жабдықтары;
  
• 
  қабылдау бөлімінін санитарлық - эпидемиологиялық тәртібі;
  
• 
  қабылдау бөлімі медбикесінің функционалдык міндеттері;
  
• 
  Дене биомеханикасына түсінік
  
• 
  Пациентті төсекте қозғалысы
  
• 
  Пациентті төсекте әртүрлі қалыпта (Фаулер қалпы.Симса, арқамен, ішімен, жанымен жатқызу қалпы)
  

Жоспар:

• 
  Науқас төсегіне және киіміне гигиеналық шарттар;
  
• 
  Ауыр науқастарға төсегін және киімін ауыстыру реті, оларды сақтау, зарарсыздандыру;
  
• 
  Науқас терісіне гигиеналық шарттар;
  
• 
  Активті және пассивті науқастарды санитарлық өңдеу;
  
• 
  Күтуге арналған құралдар мен материалдар. Оларды дайындау;
  
• 
  Шаш, аяқ, жыныс мүшелерінің және анальды саңылаудың түкті бөлімдерінің туалетін жасау, күту құралдарын өңдеу;
  

Науқастың тырнақтары қалай қысқартылады?

Тырнақтарды қысқарту үшін кішкентай қайшыны қолданады. Қысқарту кезінде теріні зақымдап алмау керек. Процедурадан соң қайшыны спирт немесе 0,5% хлорамин ерітінідісіне малынған дәкемен сүрту керек.

Науқастарды қалай жуындырады?

Ұзақ төсекте жататын, патасына бір рет гигиеналық ванна қабылдамайтын науқастарды; күніне бірнеше рет жуындырып тұру керек, өйткені шап аралықта жиналған зәр немесе нәжіс қалдықтары теріні зақымдап, жауыр дамуына алып келеді. Жуындыру үшін калий перманганатының әлсіз ерітіндісін немесе кез келген басқа зарарсыздандырушы ерітінді қолданылады. Ерітінді жылы (35-38С) болуы керек. Жуындыруға лоток, құман, Эсмарх кружкасы, корнцанг, стерильді мақта, дәке, клеенка, жөргек, сабын, судно, қолғап қажет. Тұрмыс сабыны кесіндісін майдалап, суға көпіртеді. Жиі әйелдерді жуындырады.

Әйелдерді жуындыру ерекшелігі қандай?

Егер науқас өзі жуына алса, оның бір өзін қалдыру керек. Егер де олай болмаса - науқас арқасында, тізесін бүгіп, аяқтарын шамалы ашып жатуы керек. Мейірбике науқастың оң жағында тұрады. Сол қолына жылы дезинфекциялы ерітіндісі бар ыдысты ұстап, оң қолымен – сабынды суға малынған дәкесі бар корнцанг алып, сыртқы жыныс мүшесінен тік ішекке қарай ерітіндіні бір рет (жоғарыдан төмен қарай) құяды.

Сыртқы жыныс мүшесі мен шап аралықты мынадай ретпен өңдеу керек: қасаға аймағы, сыртқы жыныс мүшелері, шап аралық, тік ішек аймағы. Дәкені де осылай ретімен ауыстырып тұру керек. Былғанған дәкені қайта өңдеуге қолдануға болмайды. Қолданылған дәкелер дезинфекциялы ерітіндісі бар лотокқа тасталады. Бір қолмен жыныс еріндерін ашып, бір жыныс ерінін жуады, сонан соң дәкені алмастырып, тура осылай екінші ерінді жуады; шап аралықты қасағадан бастап тік ішекке қарай жуады, пациенттің шайынуын тура осындай ретпен қайталайды. Сонан соң осындай бағытта құрғақ мақта дәкемен теріні сүртеді. Процедура біткен соң судноны, клеенканы алып, қолғапты шешіп, төсегін салып науқасты орап жатқызады.

Ерлерді жуындыру ерекшелігі қандай?

Ерлерді жуындыру әлдеқайда жеңілірек. Науқас арқасында, тізесін бүгіп жатады, жамбасының астына судно қойып, бір қолына жыныс мүшесін алады, суды шап аралықпен шапқа бағыттап ағызады. Жыныс мүшесінің басын үрпіден бастап айналдыра қасаға аймағына қарай жуады. Дәкені тура әйелдерді жуындырғандай ауыстырып тұрады. Дәке орынына мақта томпондарын қолданған ыңғайлы. Құрғақ мақта томпонымен теріні сүртеді; егер шап аймағында бөрпелер болса, оны вазелин немесе кез келген басқа маймен сүртуге болады. Процедураны аяқтау тура әйелдердегідей.

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

1. 
   Ауыр науқастарда шаштарының сынғыштығы дамып, түсуі орын алады. Оларға шаш тараудың қажеттілігі барма?
   
   • 
     Міндетті түрде, және жиі;
     
   • 
     Мүмкіндігінше тарамауға тырысу керек;
     
   • 
     Екі күнде бір рет тарау керек;
     
   • 
     Бес күнде бір рет тарау керек;
     
   • 
     Әдеттегідей тарау, бірақ сирек тісті тарақ қолдану керек.
     
2. 
   Науқастарды қандай ерітіндімен жуындырады?
   
   • 
     Калий перманганаты ерітіндісімен;
     
   • 
     Фурациллинмен;
     
   • 
     Жылы сумен;
     
   • 
     Барлығы дұрыс.
     
3. 
   Жыныс мүшелерін өңдеу реттілігін көрсетіңіз:
   
   • 
     Анальды саңылау аймағы, шап аралық, сыртқы жыныс мүшелері, қасаға аймағы;
     
   • 
     Сыртқы жыныс мүшелері, шап аралық, қасаға аймағы, анальды саңылау аймағы;
     
   • 
     Қасаға аймағы, сыртқы жыныс мүшелері, шап аралық, анальды саңылау аймағы;
     
   • 
     Шап аралық, сыртқы жыныс мүшелері, қасаға аймағы, анальды саңылау аймағы;
     
4. 
   Қайшыны қолданып болған соң дезинфекциялайды:
   
   • 
     0,5% новокаин ер-е;
     
   • 
     0,5% хлорамин ер-е;
     
   • 
     Ағын сумен жуу;
     
   • 
     Сутегі асқын тотығы ер-н.
     
5. 
   Басты жуу, тырнақты қысқарту жасалады:
   
   • 
     Кірлеуіне қарай;
     
   • 
     Аптасына бір рет;
     
   • 
     Аптасына екі рет;
     
   • 
     Он күнде бір рет.
     
6. 
   Педикулезбен күресу үшін мынадан басқаның бәрін қолданады:
   
   • 
     Сутегі асқын тотығы ер-н;
     
   • 
     Карбофостың 0,15% ер-н, ниттифор;
     
   • 
     Сабынды-керосин эмульсиясының 10% сулы ер-н;
     
   • 
     Сірке қышқылының 10% ер-н.
     
7. 
   Сіркені жоюға қолданады:
   
   • 
     Жылы асхана сірке қышқылы ер-н;
     
   • 
     Сутегі асқын тотығы ер-н;
     
   • 
     Сабынды су;
     
   • 
     Сынап мазін.
     
8. 
   Плошицаларды анықтағанда өңделеді:
   
   • 
     Сулема сірке қышқылымен (1:300);
     
   • 
     33% күкірт қышқылы мазімен;
     
   • 
     5-10% сұр сынап мазімен;
     
   • 
     Барлығы дұрыс.
     
9. 
   Судноны дұрыс пайдалану тәсілі:
   
   1. 
      Науқас жүрелей отырады, бөлмеде алдымен терезе ашылады;
      
   2. 
      Судноны босатып, оны дезинфекциялайды;
      
   3. 
      Басқа науқастардан пердемен оқшаулайды;
      
   4. 
      Қолданылған судноның көзін жояды;
      
   5. 
      Дәрігер міндетті түрде қатысуы керек;
      
   6. 
      Дезинфекцияланған судноны науқастың жамбасына қояды;
      
   7. 
      Науқас тізесін бүгіп, жамбасын көтереді.
      

А) 1,4,5,7; Б) 6,3,5,2; В) 3,7,6,2; Г) 1,5,2,4; Д) 6,1,7,3.

10. Неліктен науқасты жуындырған кезде суды жыныс мүшелерінен тік ішекке бағыттап ағызады?

1. 
   Науқасты осылай жуындыру ыңғайлы;
   
2. 
   Инфекцияны тік ішектен жыныс мүшелеріне енгізбес үшін;
   
3. 
   Су судноға ағуы үшін;
   
4. 
   Шап пен шап аралықты мұқият жуу үшін;
   
5. 
   Төсекті және киімді былғамас үшін.
   
• 
  Науқасты жуындыру үшін қандай температурадағы суды қолдану керек?
  
  1. 
     22-25С
     
  2. 
     25-30С
     
  3. 
     30-35С
     
  4. 
     35-40С
     
  5. 
     40-45С
     

1. 
   Реанимация бөлімінде 10-тәулікте науқас ем қабылдауда. Стационар жағдайында әйел адамдардың шашын қалай күтеді?
   
2. 
   Науқастың басында бит табылды. Педикулезбен күресу үшін қандай инсекцидтер қолданасыз?
   

8. 
   12. Сабақты қорытындылау: 5 мин (6%)
   

8. 
   13. Үйге тапсырма беру: 5 мин (6%)
   

үйрету

2. 
   Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Науқас төсегіне және киіміне гигиеналық шарттар;
  
• 
  Ауыр науқастарға төсегін және киімін ауыстыру реті, оларды сақтау, зарарсыздандыру;
  
• 
  Науқас терісіне гигиеналық шарттар;
  
• 
  Активті және пассивті науқастарды санитарлық өңдеу;
  
• 
  Күтуге арналған құралдар мен материалдар. Оларды дайындау;
  
• 
  Шаш, аяқ, жыныс мүшелерінің және анальды саңылаудың түкті бөлімдерінің туалетін жасау, күту құралдарын өңдеу;
  

Жоспар:

1. 
   енжар науқастарды тамақтандыру
   
2. 
   ауыр науқасты тамақтандыру
   
3. 
   келушілердің тамақтарын бақылау
   
4. 
   зонд, гастростома аркылы тамақтандыру
   
5. 
   тік ішек арқылы қоректік қоспаларды жіберу техникасы
   
6. 
   парентеральды тамақтандыру
   

Тісі жоқ науқастарды тамақтандыру.

1. 
   Қолыңызды жуыңыз
   
2. 
   процедурамен науқасты таныстырыңыз
   
3. 
   Стерильді зондтты вазелин немесе глицеринмен майлаңыз
   
4. 
   Науқастың басын артқа шалқайтамыз
   
5. 
   Стерильді зондты төменгі мұрын жолдары арқылы 15-18 см тереңдікке
   енгіземіз
   
6. 
   Сол қолдың саусағымен жұтқыншақтағы зондты анықтап оны артқы
   жұткыншақ клеткасына қысыңқыраймыз, себебі зонд трахеяны үзбес үшін
   
7. 
   Науқастың басын аздап алға қисайтып және оң қолмен зондты өңештің
   ортаңғы бөлігіне дейін итереміз. Егер дем шығарған кезде ауа зондтан
   шықпаса, ал науқастың дауысы сақталады, яғни зонд өңеште тұр.
   
8. 
   Зондты мына қашықтықта енгіземіз, формула бойынша(бойы/см )100;
   
9. 
   Шприцке ауа толтырып оны зондқа жалғау керек
   
10. 
    Фонендоскопты эпигастральді бөлікке қоямыз
    
11. 
    Фонендоскоптың көмегімен ауаны зонд арқылы асқазанға жібереміз,
    

• 
  тамақты жылыту керек
  
• 
  зондты жыланкөз арқылы асқазанға жібереміз
  
• 
  түйық ұшына воронка жалғаймыз
  
• 
  аздап асқазанға тамақ жібереміз (50 мл 6-8 рет күніне немесе 300- 500 мл 4 рет күніне).
  
• 
  Фистуладан зондты шығарамыз
  

- Құрғақ стерильді таңғыш саламыз, зонд және воронканы дезинфекциялаймыз

• 
  тамақты жылыту керек
  
• 
  зондқа воронканы жалғаймыз
  
• 
  Аздап (50 мл) асқазанға тамақ жібереміз
  
• 
  Зондты тамақ қалдыктарынан жылы сумен жуып, оны воронкаға қүямыз 50 мл
  
• 
  70 % спиртпен жыланкөз айналасын өңдейміз
  
• 
  гастростома айналасына индиффериентті мазь жағамыз
  
• 
  кұрсак қуысына енгізілген зонд тұсына күрғақ асептикалық таңғыш саламыз
  
• 
  зондты құрсақ куысы стенкасына пластырьмен бекітеміз.
  Көрсетілімдері:
  
• 
  жақ- бет операциясы және жарақаттар
  
• 
  ауыз куысының жарақаты, жұтқыншақ және өңеш
  
• 
  бас- ми операциясы, жарақаттар, ісіктер, ми зақымдары
  
• 
  бас- ми жарақаты кезіндегі ес - түссіз жаткан сырқаттар, кома, бауыр жетіспеушілігі, бүйрек , кант диабеті
  
• 
  күйіктер, тыртықты өзгерістер, өңеш резекциясы, асқазан аурулары, оның бітелуі
  
• 
  асқазан резекциясы: ауыр күйік аурулары, сепсис, кахексиясының терминальді стадиясы.
  

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.