1.Омонимия тіл – тілдердің бәріне тән, ұқсас әрі ортақ құбылыс.
2. Омонимдер тек әр текті (гетерогенді) сөздерден және күтпеген жерден (спонтанно) пайда болатын құбылыс.
3. Омонимдер сонымен қатар, бір текті (гомогенді) сөздерден де пайда болатын тосын құбылыс.
4. Омонимдер екі түрлі жолмен:
- Гетерогенді (әр текті) сөздерден және (бір текті) гомогенді сөздердің іштей жіктеліп алшақтай түсуі арқылы пайда болатын құбылыс [4, 14 – 16 бет].
Тілші, лексиколог ғалым Айғабылұлы Айтбай “Қазақ тілінің лексикологиясы ” еңбегінде: Омоним өз ішінде толық(лексикалық), жартылай (лексика-граммтикалық) аралас омонимдер болып үшке бөлінеді. 1) Толық омонимдер деп бір сөз табына тән және бірдей түрленетін, дыбысталуы бірдей сөздер айтылады.
2) Жартылай омонимдер деп дыбысталуы бірдей болғанымен, әр түрлі сөз табына қатысты болып, түрленгенде әрқайсысы өзгеше формаға ие болатын сөздер айтылады. 3) Аралас омонимдер деп кемінде үш сөздің дыбысталуы бірдей, болып, өзара толық және жартылай омонимдер түрінде келетін сөздерді айтады [7, 16 – 18 бет].
Тілші – ғалым Әдішева Айман Өмірзаққызы 2002 жылы қорғаған ‟Қазақ тіліндегі гомогенді омонимдердің әдеби – диалектілік варианттары (этнолингвистикалық зерттеу)” атты кандидаттық диссертациясында гомогенді омонимдерді зерттей отырып, танып – білудің әдіс – тәсілдерін ұсынады. Олар: 1) визуальді таным; 2) этимологиялық таным; 3) логикалық таным; 4) этнолингвистикалық таным.
Достарыңызбен бөлісу: |
