78 Жобаларды құрастыру мен жүзеге асырудағы субъектінің (ұйымдастырушының) жетекші рөліқазіргі заманға тән технологиялық мәдениеттен алатын орнын анықтау субъектінің жобалауды немесе бағдарламалауды құрастыру мен жүзеге асырудағы рӛлін белгілеуі болып есептеледі. Субъектінің өз мүмкіндіктерін анықтау немесе жүзеге асыру үшін мәдени-техникалық деп шартты түрде аталатын циклдың төмендегі позицияларының бірін өзіне алуға қабілетті болуы тиіс. Олар осы циклды құрайтын мәдени түрлердің қорын сақтаушы, таратушы, жүйелеуші, құрушы және ұйымдастырушы рөльдерінің бірін атқарады. Ол қызметтер сипаты төмендегідей: мәдени қорын сақтаушы– мәдени үрдісті, дәстүрлі қалыпты ұстану, инновацияны қабылдамау; − таратушы– сан түрлі жаңалықтардың бір ғана бағытын ұстану және оның мәдени және әлеуметтік маңызын кӛтере отырып, таратылуына белсенді ықпал ету; − жүйелеуші–таратушының қызметіне қарама– қарсылық мақсатында мәдени жаңалықтарды жүйелеу, түрлерге бөлу, теориялар құрастыру; − құрушы– бұл кейде өзінің сипатына сай жаңалықтар тудырушы деп аталады.Ұйымдастырушы жоғарыда аталған барлық позициядағы субъектілер қызметін келістіру, үйлестіру және ұйымдастыру қызметі.Жоба жетекшісі де осыған сәйкес қасиеттерге ие болуы шарт, олардың қатарына лидерлік және харизматикалық қасиеттер, команданы іске жұмылдыра алатын, олардың қабілеттерін дамыта алатын, адамдардың өзіне және бір–біріне өзара сенімділік жағдайын тудыра алатын маман ретіндегі құзіреттілігі ғана емес, коммуникативтік қабілеттері де жоғары болуы жатады
79. Жобалаудың негізгі қарастырылатын контекстері мен оларды синтездеу үлгілерін сипаттаңызПедагогикалық жобалауды қарастырудағы ғылыми контекстінің негізін түсінік, жоба, жобалау, жобалық секілді категориялар қарастырады».Жобалау (лат. Projectus – алға қарай бағытталған) ғылым мен жобаны құрудағы инженериялық әрекетпен, болашақтағы ұсынылып отырған құбылыстың үлгісін құрумен тығыз байланысты. Адам еңбегінің көптеген өнімдері оны алдын ала жобалау нәтижесінде жүргізілетіні анықталды. Бұл контексте жобалау - жобаны, яғни ұсынылып отырған обьектінің үлгісін, прототипін құрудағы үдерісс болып табылады. Қазіргі кезде, жобалау – бұл білім берудің жаңа құндылықтары. Бұл жерде қандайда бір нәрсенің толықтай бір көрініс орнатылады және де шынайы болашаққа деген ұмтылыс та өте жоғары. Яғни ойлаудағы басты нәрсе ойлаудың шынайы бір функцияның дамуына байланысты болатын қарым қатынас жобалауды былайша қарастыруға болады:
•өнімнің ерекше түрі ретіндегі жобаны құруға бағытталған әрекеттің спецификалық түрі.
•шынайылықты игеру мен қайта өңдеудің ғылыми практикалық әдісі.
•техникалық мәдениетке тән инновациялық қалыптасуының формасы.
•басқармалы процедураны.
Осыған байланысты педагогикалық жоба былайша түсіндіріледі:
Практикалық бағытталған әрекет, мақсаты білім беру жүйесімен педагогикалық әрекет түрінің практикасында жоқ жаңа әрекеттерді өңдеу. (мысалы, жобалау пәніне, болашақ программалардың, оқулықтардың үлгілері жатады).
•Білімнің жаңадан дамытылған аймағы, педагогикалық әрекеттің трактовкалық қабілеті.
•Педагогиканың қосымша ғылыми бағыты, ол дамудың тапсырмаларының шешілуіне, орындалуына бағытталған.
•Педагогикалық және ғылыми зерттеушілік әрекеттің трансляциясы мен нормалау қабілеттілігі.
•Педагогикалық жобаның құрылу және жүйелендіру процесі.
•Тұлғаның спецификалық даму қабілеттілігі.
•Білім беру технологиясы.
Білім беруде жоба әрекеті жиі педагогикалық әрекеттің басқа түрлеріне қатысты қосымша рөлді орындай отырып, тәрбиелік білім берудің құралы болып табылады. Оған мысал ретінде оқу жобаларын (диплом, курстық жұмыс) жатқызуға болады. Жобалау педагогтар мен қатысушылар әрекетінің екі негізгі сызығына бағыттала отырып, педагогикалық өзара әрекеттің ұйымдастыру формасы бола алады.
Мәнді және мазмұндық қарым-қатынаста «педагогикалық жобалау» және «білім берудегі жобалау» түсініктері ерекшеленеді. Солардың ішіндегі соңғылары педагогикалық сфера құрамына енеді. Сонымен қатар экономика, құқық, менеджменттің кеңістігінде орналаса отырып әрекеттерді қамти алады.