Жолмаганбетова Маржан Аманбайқызы
жүктеу/скачать 1,18 Mb. Pdf көрінісі
|
ekologiya zhane omir kauipsizdigi. zholmaganbetova m.a.
|
Бақылау сұрақтары: 1.Қазақстандағы химиялық қауіпті нысандар 2. Қатты әсер ететін улы заттар 3. Уландырғыш заттардың ағзаға әсері Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Аварийно химически опасные вещества. Методика прогнозирования и оценки химической обстановки. Учебное пособие. В.А.Владимиров., В.С. Исаев., Москва-2000г. 2. Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғанысын ұйымдастыру және жүргiзу жөнiндегi нұсқаулық. Алматы қ, 2012 ж. 3. Ұйымдардағы төтенше жағдайлар және Азаматтық қорғаныс бойынша сабақтарға арналған оқу құралы. Алматы қ,.2002 ж. 4.Сборник материалов для подготовки руководящего состава по вопросам чрезвычайных ситуаций и Гражданской обороны. г. Алматы, 2013 г. №11 Лекция- 2 сағат Радиациялық, химиялық, бактериологиялық зақымданған аймаққа баға беру. Халықты қорғаудың негiзгi тәсiлдерi. Жеке қорғаныс құралдары Ядролық қару деп жарылыс кезінде ядролық реакцияның жүруінің нәтижесінде болатын ішкі ядролық қуатты пайдалануға негізделіп жасалған қаруды айтады. Ол барлық белгілі зақымдау құралының ішіндегі ең қуаттысы. Ядролық жарылысының қуаты тротилдік эквивалентпен өлшенеді. Ядролық жарылыс ауада, жер (су) беттерінде және жер (су) астарында болуы мүмкін. Оның талқандау факторына соққы толқын, жарықты сәуле бөлу, өткір радиация, төңіректі радиоактивті ластау және электрлік магниттік импульс жатады. Соққы толқын ауаның бірден қысылысынан пайда болады. Және дыбыс жылдамдығынан жоғары жылдамдықпен тарайды. Соққы толқынның пайда болу көзі жарылыстың ортасында өте жоғары қысымның пайда болуы. Соққы толқын өзінің жойқын күшіне байланысты жолындағылардың бәрін қирата талқандап өтеді. Соққы толқынның күші эпицентрінен қашықтаған сайын бәсеңдей береді. Адамдар соққы толқыннан тек арнайы панаханаларға, шұңқырларға т.с.с. таса жерлерге жасырынып сақтанады. Жарықтық сәуле бөлу ядролық қарудың жарылысының әсерінен пайда болады. Оның құрамында ультракүлгін, инфрақызыл және көрінетін сәулелер бар. Жарықты сәуле бөлу жарылыстың күшіне байланысты бірнеше секундқа ғана созылады. Бұл сәулелердің ішіндегі қауіптісі инфрақызыл сәулесі. Жарықты сәулелену – бұл жарылыс кезінде болатын сәулелердің қуаты. Бұның қызуы миллион градусқа (жарылыс барысында бірнеше мыңға) дейін болады (жарылыстың аяғында). Жарықты сәулелену өте қысқа мерзімде әсер етеді және тарауы да лезде болады. Ол күннен алдеқайда анық, өткір, ашық сондықтан алыстан көрінеді. Сәуленің мөлшері - калориямен өлшенеді. Жарықты сәулелену – адам денесін, жан-жануарды күйдіреді, соқыр қылады. Күйдіру сатысы бірнеше дәрежеде болады: 1 – ші дәрежелі – 4 кал/см; 2 – ші дәрежелі – 4-7,5 кал/см; 3 – ші дәрежелі – 7,5 - 12 кал/см (тері сыдырылады); 4 – ші дәрежелі – 12 –ден жоғары кал/см (терінің күйігі тереңдеп, жапырықтанып, бөлшектеніп түседі); 48 Жарықты сәуле бөлу үлкен өрттердің пайда болуына әсер етеді, адамдар күйеді, көзді жандырып жібереді. Өткір радиация – гамма сәулесінің және нейтрондардың ағымы. Ядролық жарылыстың нәтижесінде, оның айналасына жоғары көтеріліп бұлт құраған радиоактивті заттар жерге түсіп, айналаны, суды, ауаны радиоактивті заттармен ласатайды. Радиоактивті заттар адамдарға екі жолмен әсер етеді: гамма сәуленің бетта- бөлшектермен бөлініп адамның ашық жеріне, терісіне қонады., екіншіден, олар адамның ішіне кетеді. Осыдан адамдар сәуле ауруына шалдығады. Егер теріге радиоактивті заттар көп қонса, адамдар радиоактивті күйік алуы мүмкін. Ішке түскен радиоактивті заттар қан арқылы адам бойына толық тарайды. Радиоактивті заттардан панаханалар ғана сақтайды. Электрлік магниттік импульс жарылыстан кенін электрлік және магниттік алаңның пайда болуына әсер етеді. Бұндай алаңның көлемі бірнеше мыңдаған шаршы километр аумақ болуы мүмкін, ол жарылыстың қуатына тікелей байланысты. Электрлік магниттік импульс үлкен антеналы өте сезімтал электрондық элементтерді күйдіріп жібереді, приборларды, конденсаторларды, ваакумды қондырғыларды және т.с.с. электрондық қондырғыларды істен шығарады. жүктеу/скачать 1,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|