Жоспар Кіріспе
Вирустардың микроорганизмдерден
жүктеу/скачать 1,53 Mb. Pdf көрінісі
|
вирустар
- Бұл бет үшін навигация:
- Тіршілікте қайталанбайтың вирустардың қасиеттері
- ДНҚ-сы бар 7 тұқымдастығы белгілі
- Herpesviridae
- Hepadnaviridae
- Iridoviridae
- Papovaviridae
- Parvoviridae
| Вирустардың микроорганизмдерден
айырмашылықтары: • Вирус бөлшектерінің мөлшерінің ең кішісі – 20-30 нм, ірілері – 300-400 нм. • Клетка құрылымының болмайтындығы. • Тіршілік ету формасы – облигатты клетка ішілік паразиттер.
• Құрамында нуклеин қышқылының бір түрінің ғана болуы. • Вирустарда автономды зат алмасу процесінің болмауы. • Вирустардың шашыранды жолмен көбеюі. Қазіргі кезде вирус тұқымдастарының саны 55-тен артық. Вирустардың көпшілігі әлі бір жүйеге келіп реттелмеген. Адамдар мен жануарлардың 19 тұқымдасы белгілі. Оларды жетеуі ДНҚ- лы, ал ок екісі РНҚ-лы вирустар.
ДНҚ-сы бар 7 тұқымдастығы белгілі Poxviridae Herpesviridae Hepadnaviridae Adenoviridae Papovaviridae Parvoviridae Iridoviridae Poxviridae. Бұл тұқымдастың вирустары өте үлкен, мөлшері жағынан бактерияларға жақын. Поксовирустар құрамында 30-ға жақын құрылымдық ақзаттар, ДНҚ-на тәуелді РНҚ полимеразасы бар, нәсілдік аппараты екі жіпшелі ДНҚ-ның бір молекуласынан тұрады. Поксвирустардың екі тармағы: Chordopoxvirinae Enteropoxvirinae. Chordopoxvirinae 6 туыстыққа бөлінеді: Orthopoxyvirus,Parapoxvirus, Avipoxvirus, Leporipoxvirus, Suipoxvirus, Capripoxvirus
тұқымдастығы герпесвирустар. Герпесвирустар облигатты кең таралған. Вирустың сыртқы пішіні икосаэрге ұқсас куб тәрізді, капсиді 162 капсомерден тұрады. Оның үш тармағы бар: Alphaherpesvirinae – бұларға адамда болатын жай ерпес вирусы, жеңіл шешек вирусы және. Т.б. Betaherpesvirinae – адам және тышқан цитомегаловирустары жатады және сілекей бездерінде кездеседі. Gammaherpesirinae – тек лимфоциттерде өсіп-жетілетін Эпштеин-Барр, Марек ауруының вирусары.
Hepadnaviridae – бұл топқа жататын вирустар адамның бауыр ауруының «В» вирусы және т.б. жануарлардың. Бұл вирустардың өсіп- өнетін жері бауыр клеткаларының ядросы. Вирион мөлшері 50 нм, сфера пішінді . Iridoviridae тұқымдастығына кіретін вирустар түрі куб тәрізді, мөлшері 130 нм. Вирустар клетканың цитоплазмасында өсіп-жетіледі. Adenovirida e тұқымдастығының вирустары куб тәрізді симметриядан тұрады, 252 капсомер бар, үлкендігі 70- 90 нм, қабықшасы бар. Аденовирустар адамға, жануарларда, құстарда ауру туғызады. Оның 90-нан аса вирустар түрі бар. Екі туыстығы бар: Mastadenovirus, Aviadenovirus.
Papovaviridae тұқымдасының сыртқы қабықша болмайды, пішіні куб тәрізді, капсидте 72 капсомер бар, оның үлкендігі 45- 55 нм. Құрамында 7-ге дейін құрылымдық белоктар бар. Жай өтетін созылмалы ауру қоздырады. Кейде қатерлі ісік ауруын қоздырады. Туыстастықтары: Papillomavirus – вирус адам мен мал сүйелін туғызады. Polyomavirus Parvoviridae өте кішкене болатын 20 нм вирустар. Пішіні куб тәрізді, капсидінде 32 капсомері бар. Үш туыстығы бар: Parvovirus – созылмалы ауру қоздырып, организмде ұзақ сақталады, Dependovirus – аденовирустар бар жерде ғана өсетін жетілмеген вирустар, Densovirus шыбын-шіркей вирустары. |