К., Касенова Н. Б. Бейорганикалық химиядан зертханалық жұмыстар
жүктеу/скачать 2,71 Mb.
|
Бейорганикалық химиядан зертханалық жұмыстар методичка
| Негіздерге металл иондары мен гидроксил иондарына (OH-) диссоциацияланатын заттар жатады. Негіздердің жалпы формуласы Мe(ОН)n . Негіз молекуласындағы гидроксил топтарының саны оның қышқылдығын анықтайды. Еритін негіздер сілтілер деп аталады. Оларды сәйкес келетін металдар немесе оксидтердің сумен әрекеттесуі арқылы алуға болады, мысалы:
2K + 2H2O 2KOH + H2 Na2O + H2O 2NaOH Негіздер қышқылдармен немесе қышқылдық оксидтермен әрекеттесіп тұз және су түзеді, мысалы: NaOH + HNO3 NaNO3 + H2O Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O Сулы ерітінділерде негіздер негіз қалдығы катионына және гидроксотоп анионына диссоциацияланады: Ba(OH)2= ВаOH++OH- BaOH+ = Ba2+ + OH- Ba(OH)2 Ba2+ + 2OH– жалпы процесс Аз еритін негіздерді тұз ерітінділеріне сілті ерітінділерімен әсер етіп алады, мысалы: CuSO4 + 2NaOH Cu(OH)2 + 2Na2SO4 Амфотерлі гидроксидтер сулы ерітінділерде қышқыл бойынша да, негіз бойынша да диссоциацияланады, мысалы: 3H+ + [Al(OH)6]3– Al(OH)3 Al3+ + 3OH– Амфотерлі гидроксидтер қышқылдармен де, сілтілермен де тұз түзіп әрекеттесе алады, мысалы: 2Al(OH)3 + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 6H2O Al(OH)3 + 3NaOH Na3[Al(OH)6] Тұздар –қышқыл мен негіздің әрекеттесуі нәтижесіндегі өнімдер. Тұздар орта (қалыпты), қышқыл және негіз болып бөлінеді. Орташа тұздар металл катионы және қышқыл қалдығы анионынан тұрады: Al2(SO4)3 2Al3+ + 3SO42– Орта тұздар қышқылда сутегі катиондарының металл катиондарымен толық алмасуы арқылы алынады: 3NaOH + H3PO4 Na3PO4 + 3H2O Қышқыл тұздар көп негізді қышқылда сутегі катиондарының металл катиондарымен толық емес алмасуы нәтижесінде түзілген өнімдер. H3PO4 + 2NaOH Na2HPO4 + 2H2O арт. кем. натрий гидрофосфаты Қышқыл тұздар сондай-ақ көп негізді қышқылдың осы қышқылмен түзілген орташа тұзға әсер етуі арқылы алынады: BaCO3 + H2CO3 Ba(HCO3)2 барий гидрокарбонаты Қышқыл тұздар сатылап диссоциацияланады. Na2HPO4 2Na+ + HPO42– Қышқыл қалдығы анионының диссоциациясы екінші сатысында шамалы ғана жүреді және бұл процесс қайтымды: HPO42 H+ + PO43 Негіздік тұз – көпқышқылды негіздің ОН– тобы қышқыл қалдығы анионына толық емес алмасуы нәтижесіндегі өнім: Cu(OH)2 + HCl CuOHCl + H2O арт. кем. Негіздік тұзды сондай-ақ сілтінің аз мөлшерін орташа тұзға әсер етіп алуға болады: CuSO4 + 2NaOH (CuOH)2SO4 + Na2SO4 Негіздік тұздар сатылы диссоциацияланады. CuOHCl CuOH+ + Cl– Негіз қалдығы катионы диссоциациясы екінші сатыда әлсіз жүреді: CuOH+ Cu2+ + OH– ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ Реактивтер мен құралдар: магний оксиді MgO, су, фенолфталеин, натрий гидроксиді NaOH, тұз қышқылы HCl, күкірт қышқылы H2SO4, металл (темір, мыс), кальций гидроксиді Са(OH)2, темір хлориді FeCl3 , 10%–ті кобальт хлориді CoCl2, күміс нитраты AgNO3, аммоний дихроматы (NH4)2Cr2O7, барий хлориді BaCl2, мыс сульфаты CuSO4 , алюминий сульфаты Al2(SO4)3, барит суы Ba(OH)2 , кальций карбонаты CaCO3, калий хроматы K2CrO4, мырыш сульфаты ZnSO4, сынауық, Кипп аппараты, микрошпатель, кері өткізгіш түтікшесі бар тығын, лакмус қағазы. Нұсқа 1 жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|