Кафедрасы
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 1,66 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы Осыған байланысты пайдалы қазбалардың кен орындарын кешенді түрде өңдеу, минералды шикізатты өндіру, өңдеу және тасымалдау кезінде шығынды жан - жақты жоюға ұмтылу жер қойнауын эксплатациялаудың басты қағидасы болуға тиіс. Бұл шығындар неғұрлым аз болған сайын, соғұрлым көптеген пайдалы қазбалар болашақ ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында жер қойнауында қала береді. Тау кен өндіру өнеркәсібі қоршаған ортаға жан - жақты әсерін тигізеді. Бұл рельефтің өзгеріске ұшырауынан, карьерлердің, жарлардың, террикондардың пайда болуынан және тау жыныстарының құлауынан көрінеді. Пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеу топырақ, атмосфера, су бөгендері мен жерасты суларының сулық режимінің жағдайына әсер етеді. Мұның үстіне өсімдіктер мен жануарлар тіршілігінің мәні түбірімен өзгереді. Пайдалы қазбалардың кен орындарын өңдеу ландшафттардың геохимиялық жағдайларына, техногендік анаомалиялардың пайда болуына әсерін тигізеді. Өндіру және қайта өңдеу процесінде пайдалы қазбаларды шала алу минералдарды – шикізат ресурстарын эксплутациялаудағы басты кемшілік болып табылады. Технологиялық дұрыс дамымау нәтижесінде түсті металлургияда өндірілген рудаларды байыту кезінде алынған шикізаттың 10-20% ғана пайдаланылатыны, ал 80- 90% тасталынатыны белгілі болды. Байыту фабрикаларында өңдеу процесінде минералды шикізат көп жұмсалады. Руданың негізгі компоненттерін айыру кезінде қосалқылары лақтырылып тасталады, ал олар су мен жел эрозиясы нәтижесінде жойылып кетеді. Жер қойнауы ресурстарын тиімді пайдалану және қорғау негізінде келесідей шаралар орындалуы тиіс: • пайдалы қазбалар өндіру технологиясын жетілдіру; • бос өңделген жынысты пайдалану арқылы кен орындарын кешенді түрде өңдеу; • пайдалы қазбалар кен орындарын үнемдеп пайдалану олардың іске жарату мерзімін ұзартуға ұмтылу; • қажетті жағдайларда сирек кездесетін минералды шикізаттардың орнына басқа нәрсе қолдану; • – тау-кен орындары игерілген жерлерді кеңінен рекультивациялаужәне т.б. Жер қойнауын пайдалану мен қорғау тәртібін реттейтін және экологиялық зардаптардың алдын алуға бағытталған құқықтық нормалар бар. жүктеу/скачать 1,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|