Кафедрасы



Pdf көрінісі
бет70/108
Дата15.02.2023
өлшемі1,66 Mb.
#168875
түріБағдарламасы
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   108
Бірқатар балық түрлерін,
әсіресе жас түрлерін аулаудың көбеюі кейбір аудандарда 
олардың санының күрт азаюына әкеліп соқтырды, нәтижесінде пайда болған экологиялық 
қуысты балық шаруашылығы үшін құндылығы аз бәсекелес түрлер басып алды. Басқа 
жағдайларда, үлкен жыртқыштардың қорегі болатын түрлер санының азаюы жыртқыштар 
популяциясының азаюына себеп болды. Теңіз экожүйелеріндегі үлкен шығындар 
объектілерді өндіру нәтижесінде де орын алады. 
Теңіз сүтқоректілерінің шаруашылығы
. Биологиялық ерекшеліктері бойынша 
киттер тіссіз, немесе мұртты киттерге (гренландалық сұр, финвал, сейвал, көк кит) және 
тісті киттерге (кашалот, белуха, дельфин) бөлінеді. Олар негізінен Антарктика суларында 
және аз мөлшерде Тынық мұхит пен Атлант мұхиттарында таралған. 
Ұзақ мерзімді қарқынды кит аулау, әсіресе ХХ ғасырдың 60-жылдарында жоғары 
болды (1962 жылғы барлық түрлердің 66 000 ірі киттері өлтірілді -ең көп мөлшерде), бұл 
жануарлардың санын айтарлықтай нашарлатты. Арнайы ұйым - Халықаралық кит аулау 
комиссиясының (IWC) шешімі бойынша 1986 жылы кит аулауға коммерциялық 


Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті 
Пәннің оқу-әдістемелік кешені 
Басылым: алтыншы 
халықаралық мораторийге қол қойылды. Аз мөлшерде киттерді тек Қиыр Солтүстік 
тұрғындары азық-түлік мақсатында аулауға рұқсат етеді. 
Теңіз жануарлары итбалықтардың әртүрлі түрлерін, нерпа және морждарды 
қамтиды. Олардың барлығы қоңыржай және полярлық ендік суларында өмір сүреді. 
Олардың өмір сүруі тек сумен ғана емес, сонымен бірге бұл жануарлардың тіршілігі 
жағалаумен де тығыз байланысты. 
3. Жануарлар қорларын қорғау шаралары
Жануарлар әлемін қорғау келесі бағыттарды қамтиды: аңшылық және кәсіптік 
мақсаттағы жануарларды, сондай-ақ сирек кездесетін және құрып кету қаупі бар түрлерге 
қатысты тікелей жойылудан қорғау жүзеге асырылады. Аңшылық және кәсіптік түрлерге 
қатысты терең экологиялық зерттеулер негізінде популяциядан шығарудың рұқсат етілген 
деңгейі анықталып, балық аулауды: уақыт бойынша, әдістермен, алу саны мен орындары 
бойынша реттеу; лицензиялау енгізілді. 
Сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлерге қатысты оларды бұзғаны 
үшін тыйым салулар мен санкциялар енгізіліп, тіршілік ету ортасы қорғалады. 
Жануарларды тікелей жойылудан қорғауға автомобильдердің доңғалақтары 
астындағы сүтқоректілер мен бауырымен жорғалаушылардың кездейсоқ қырылуын, 
сонымен қатар - құстардың электр желілерінде қысқа тұйықталу кезінде, мұнай төгілген 
жағдайда, пестицидтердің әсері және т.б. болдырмауға бағытталған шаралар жатады 
Бұл мәселені шешудің құралы - бұл жобалардың экологиялық сараптамасы, 
қоршаған ортаны басқарумен байланысты кез-келген іс-шараларға ҚОӘБ рәсімдерін толық 
жүзеге асыру болып табылады. 
Түрлерді сақтау қажеттілігі көптеген жағдайларда аумақтардың шаруашылықты 
игеру ауқымын шектеуді, табиғаттың адам қолы тимеген орындарын қалдыруды талап 
етеді. Сонымен, ауылшаруашылық аудандарының ішінде құстардың ұя салуына мүмкіндік 
беретін және сонымен бірге эрозияға қарсы қорғанысты орындайтын орман немесе дала 
аумағын қалдыру керек. 
Табиғатты қорғаудың маңызды формаларының бірі – 
ерекше қорғауға алынған 
территориялар. 
Осындай территориялардың түрлері көп: қорықтар, қорғалымдар, табиғат 
ескерткіштері, ұлттық және табиғат саябақтары, ботаникалық бақтар, биосфералық 
резерваттар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   108




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет