Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті
Пәннің оқу-әдістемелік кешені
Басылым: алтыншы
Дәріс № 8 Әлемдік мұхит сулары қорларын қорғау.
Дәріс мақсаты
: магистранттарға Әлемдік мұхит сулары сулары
ресурстары мен оларды
қорғау шаралары туралы білім беру
Дәріс жоспары:
1. Әлемдік мұхиттың құрамды бөліктері
2. Теңіз суының физико-химиялық қасиеттері
3. Әлемдік мұхит суының гидрохимиялық ресурстары
4. Әлемдік мұхит сулары –биогендік ресурстар көздері
5. Әлемдік мұхиттың газдық режимі
6. Әлемдік мұхит сулары
ауыз су көзі ретінде
1. Әлемдік мұхиттың құрамды бөліктері
Дүниежүзілік мұхиттың су беті ғаламшар бетінің 70,8% құрайды. Географиялық
қабықтың маңызды белгілері мұхит - атмосфера - континент жүйесі жүзеге
асыратын
планеталық зат және энергия алмасуымен анықталады. Бұл жүйенің негізгі құрамдас бөлігі
органикалық әлем мен мұхиттық сулы эндогенді - биогендік масса болып табылады:
мантиядан су мен тұздар шығарылып, судың бүкіл химиялық құрамы биосферада
қалыптасты.
1650 жылы ұлы географиялық ашулар дәуірінен кейін Г.Варений «Жалпы
география» еңбегінде бес мұхитты анықтады: Үлкен,
немесе Тынық мұхит, Атлантика,
Үнді, Солтүстік Мұзды және Оңтүстік Мұзды. 1845 жылы бұл бөліністі Лондон
географиялық қоғамы растады.
Мұхиттардың бөлінуіндегі өзгерістер олардың шекаралары
әрдайым материктер
жағалаулары бойынша өтпейтіндігімен, көбінесе шартты түрде жүргізілетіндігімен
түсіндіріледі. Бірақ әр мұхиттың өзіне ғана тән қасиеттер кешені бар. Олардың
әрқайсысында өзіндік ағыстар жүйесі, толу және қайту жүйесі,
тұздылықтың өзіндік
таралуы, температура мен мұз режимі, атмосфераның ағындармен бірге айналымы,
тереңдіктер мен төменгі шөгінділердің өзіндік сипаты бар.
Достарыңызбен бөлісу: