8-ТАҚЫРЫП. Өнеркәсіптік қауіпсіздікті техникалық реттеу Дәріс жоспары
1.Техникалық регламенттерді қолдану.
2.Өнеркәсіптік қауіпсіздікті техникалық реттеудің құқықтық негіздері.
3.Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары мен қағидалары
Техникалық регламенттерді қолдану. Техникалық реттеудің анықтамасы мен түсіндірмесін беретін негізгі нормативтік құжат "Техникалық реттеу туралы" ҚР Заңы болып табылады. Осы құжатта берілген анықтамаға сүйене отырып, техникалық реттеу "өнімге, өндіріс, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату процестеріне қойылатын міндетті талаптарды белгілеу, қолдану және орындау саласындағы, өнімге, өндіріс, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату және кәдеге жарату процестеріне қойылатын талаптарды белгілеу және қолдану саласындағы қатынастарды құқықтық реттеуді, сондай-ақ сәйкестікті бағалау саласындағы қатынастарды құқықтық реттеуді" білдіреді.
Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және "техникалық реттеу туралы" Заңнан және өзге де нормативтік құқықтық актілерден тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
Өнім, көрсетілетін қызмет, процестер Техникалық реттеу объектілері болып табылады.
Мемлекеттік органдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын және техникалық реттеу объектілеріне қатысты Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес пайдалану құқығын иеленетін жеке және заңды тұлғалар техникалық реттеу субъектілері болып табылады.
Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары: 1) міндетті регламенттеу саласында:
өнімнің, процестердің адам өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта, оның ішінде өсімдіктер мен жануарлар дүниесі үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
өнімнің, көрсетілетін қызметтің қауіпсіздігі мен сапасына қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс-әрекеттердің алдын алу;
саудадағы техникалық кедергілерді жою.
2) стандарттау саласында:
отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру;
табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу.
Техникалық реттеу принциптерге негізделеді:
1) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің бірлігі мен тұтастығы;
2) бірыңғай терминологияны, өнімге, көрсетілетін қызметке, процестерге қойылатын талаптарды белгілеу қағидаларын қолдану арқылы жүзеге асырылады;
3) Техникалық реттеу мақсаттарының орындылығы мен қолжетімділігі, Техникалық реттеу процестеріне қатысу үшін тең мүмкіндіктерді, мемлекет пен мүдделі тараптар мүдделерінің теңгерімін қамтамасыз ету қағидаттарына негізделеді;
4) отандық және импортталатын өнімге, көрсетілетін қызметке және олардың белгіленген талаптарға сәйкестігін растау рәсімдеріне қойылатын талаптардың теңдігі қағидаттарына негізделеді;
5) техникалық регламенттер мен стандарттарды әзірлеу кезінде ғылым мен техника жетістіктерін, халықаралық және өңірлік ұйымдардың стандарттарын басым пайдалану қағидаттарына негізделеді;
6) техникалық регламенттер талаптарының мемлекет экономикасының даму деңгейіне, материалдық - техникалық базасына және ғылыми - техникалық дамуына сәйкестігі тұрғысынан қарайды;
7) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, техникалық регламенттердің, стандарттардың және олар туралы, оларды әзірлеу, бекіту, жариялау тәртібі туралы ақпараттың қолжетімділігі; ;
8) стандарттарды қолдану мақсатында оларды ерікті түрде таңдау қағидаттарына негізделеді;
9) бірыңғай жүйесін қағидаларын және сәйкестікті растау;
10) бір органның аккредиттеу және сәйкестікті растау жөніндегі өкілеттіктерді қоса атқаруына жол бермеу қағидаттарына негізделеді;
11) бір мемлекеттік органда мемлекеттік бақылау және сәйкестікті растау функцияларының үйлеспеушілігі;
12) сәйкестікті растау жөніндегі органдардың дайындаушылардан (орындаушылардан), сатушылардан және сатып алушылардан тәуелсіздігі;
13) сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарда бәсекелестікті шектеуге жол бермеу қағидаттарына негізделеді.
Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің құрылымын мыналар құрайды:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;
2) уәкілетті орган;
3) Өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдар;
3-1) аккредиттеу жөніндегі орган;
4) мемлекеттік органдар жанындағы Техникалық реттеу саласындағы сараптама кеңестері;
5) саудадағы техникалық кедергілер, санитарлық және фитосанитарлық шаралар жөніндегі ақпараттық орталық (бұдан әрі - Ақпараттық Орталық);
6) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер;
7) сәйкестікті растау жөніндегі органдар, зертханалар;
8) сәйкестікті растау, тауар шығарылған елді айқындау және аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудиторлар;
9) техникалық регламенттер мен стандарттардың мемлекеттік қоры болып табылады