6 ТАРАУ: ТАЛАП ТУРАЛЫ ҰҒЫМ. 6.1. Талап ұғымы 6.2. Талаптардың түрлері 6.3. Талап бойынша қорғану және талапқа қарсыласу 6.4. Құқықтар коллизиясы және талаптардың бәсекесі 6.5. Преторлық қорғаудың ерекше тәсілдері.
6.1. Талап ұғымы. Мемлекеттік құқықты қорғауды Румда алдымен претор орындаған. Қорғау іздерін азамат өзінің арызымен преторға барып оған түсіндірген. Претор істі тыңдап, азаматтың айтқан сөздері дұрыс және заңға сәйкес болса, екінші жақты шақыртып тағы оны да тыңдап өзінің шешімін шығарған. Бұл қысқаша жарияланған азаматтық процесс. Осында көрсеткен қорғау іздеген адамды біз талапкер дейміз. Әрбір азаматтық процесс екі жақты тыңдап көріп, біреуін айттық, бұл талапкер, ал екінші жағын жауапкер деп атаймыз. Оның азаматтық ісі - талап деп аталады. Румдықтар қорғау іздеуді - actio деп атаған. Сонымен талап латын тілінде actio делінген.
Рум құқығы бойынша талап (actio) – преторлық эдиктпен жарияланған соттық процесспен шешілетін құқық қорғау үшін арналған құрал.
Өмір ішінде талай қорғау үшін айналатын құқықтық жағдайлар табылады. Рум заңгерлері осындай жағдайларға бірнеше талаптың түрлерін шығарды.
