Керегіңді ал білгенінді қос, дейді. Данышпандар дариясының солмайтынын, шынайы шындықтың тозбайтынын паш етіп, ұсынады
жүктеу/скачать 392,72 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оңға оқысаң да, солға оқысаң да қос көз болады
- З.Оңға қарай оқысаң да, солға қарай оқысаң да мағынасы
- Буынды алмастыру арқылы соз жаса
- 2. Оңға қарай оқысаң да, солға қарай оқысаң да мағыналы сөз болады
- 3.Оңға қарай оқысаң да, солға қарай оқысаң да мағынасы біреу ғана
- 4.Буынды алмастыру арқылы соз жаса
- 5.Сөзден бір әріп алынса да, мағыналы сөз қалады
- Күлейік, Күлдірейік Әзілің жарасса...
- Өлеңді аяқтамадың ғой...
- Ашшы не Тұшшы не Дәмді не
- «Р» - «Л» ма, «Ш» - «С» ма
| Әркімді – ақ ойлантар
Жалқаудың жанындай жақсы көретіи тәттісі НЕ? (....) «Иненің көзінен жіптен бұрын өтетін» КІМ? ( ) «Түйені түгімен», « мәшинені жүгімен» жұтатын- КІМ? Ұзақ сөйлеп, өзінің не айтқанын түсінбейтін - КІМ? ( ) Жақсыға да, жаманға да Ауыз адырнасынан тартатын улы садақ - НЕ? (.... ) Білдірмей жеп, ілдірмей кететін - КІМ? (..) Күлімдеп жиналып Күңіреніп тарасатын, қандай ойын? ( ) Адамның «кеудесіне нан піскен кезде» өзін кіммін, -деп ойлайды? ( ) (ұйқы, жағымпаз, тойымсыз, мыпжың, өсек, қу, преферанс, тұлға) Ойлан да тан Аға буын ақындардың өлеңін
(Жауабы: А Г Н О Т Ш П З М Ө Р Ф Һ) Жаңылтпаштар Жаңылмай бапта, Жаңылтпаш жатта Бағбан бақта, бақты бапта, бабы бақта Шемішке шақпа, Бақ, бақ, бақ, Шапшаң шақпа, Бақ, бақ, бақ, Шақпасаң шақпа. Балпақ бақ, бақ. Ұшты қарға, қонды талға, Жұмбақ жатта, Талдан талға ұшты қарға. Жақсы жатта Жадқа жатта Қала аралады Жаттамай жатпа. Талай аралады Қала аралады Шежіреші шешен Қалай аралады. Шешіп шекпен Шын шежіре шертеді Ерке, ерке Серке ерке, Өлкем өлең Серке, серке, Өрге өрмеле Ерке серке. Өңкей өрен Фермадан фермаға Көкте көк пе Ерғанат фермадан Көлде көк пе Фермаға ер маған. Көкек көлде Көгал көк пе Шық , шық , шық Көкпенкөк пе. Шымшық шық, шық Шықшы шымшық. Ұшта, ұшта, Сөздің сөзі Үшкірлеп ұшта Сөздің сөлі Ұшын ұштап, Сөздік сөзден Ұқыптап ұста Бір ер Сыңғыр, сыңғыр Екі ер Сыңғыр сылдырмақ Жеті ер Сыр сақтап, сый сақтап. Ірі ер Сыңғырлайды сылдырлап Ойлан, тап! Тапсаңыз жүлдесі сіздікі, таппасаңыз, жүлде менікі! «Түк ақшасы жоқ» деген сөйлемді тұрақты тіркес арқылы бес түрлі сөйлеммен айтып беріңіз және түсініктеңіз? Үлгі: 1. Көк тиын жоқ (көне тілдегі ұғым, көк темір, болат, металл болып келген). ( 2, 3, 4, 5 сөйлемдер мен түсініктерді ойлап тап). Оңға оқысаң да, солға оқысаң да қос көз болады (Мен бастайын, сен қоста)
Буынды алмастыру арқылы соз жаса шабақ - бақша, тамақ- мақта, суса - сасу, екен - кс.іе - неке жеке - кеже, бақа - қаба алқа -қала - алақ, қысас - сасық ақша - шақа, Ш!ма ' мшіа ь- етіс “ і ісс 2. Оңға қарай оқысаң да, солға қарай оқысаң да мағыналы сөз болады анық-қына нық-қын апта-апта парақ-қарап жоқ қож пас-сап құс-сұқ пыш-шып қат-тақ рет-тер қыл-лық сан-нас қыс-сық қын-нық көш-шөк көш-шөк сан-нас кәп-пәк сақ-қас кел-лек соқ-қос мас-сам сөк-көс мыс-сым тас-сат мол-лом таза-азат тарақ-қарат тыз-зыт тек-кет шық-қыш.
ана ара кезек ата аса қырық ауа ада қазақ ала аға кесек апа аза шаш баб аша тот аһа есе тат көк тат еле нан ене тұт нән 4.Буынды алмастыру арқылы соз жаса шабақ - бақша, тамақ- мақта, суса - сасу, екен - кене - неке жеке - кеже, бақа - қаба алқа - қала - алақ, қысас - сасық ақша - шақа, алма-мала есік кісе, етіс - тісе кекре - еркек, тарақ-қарат-қатар-рақат таза - аза, қара-арақ-арқа. 5.Сөзден бір әріп алынса да, мағыналы сөз қалады тай - ай, кел - ел, бақ- ақ, бас - ас, тоқ-оқ күз - үз, қыс - ыс, піл - іл, тау- ау, сән - ән сол- ол, тоң- оң, шық- ық, жар - ар, мал- ал бес-ес, кез - ез, күн -үн, бой - ой, амал - мал керен - ерен, керік - ерік, құрма - ұрма ажар - жар алақ -лақ атақ - тақ қана - ана ақыл- қыл, сегіз - егіз жақ - ақ қырық- ырық, отыз-тыз-зыт тақыр - ақыр заман- аман, кеден-еден Бақша - ақша, түлек – үлек, сағым-ағым, т.б. (осы сияқты жүз-екі жүздей сөздер тудыруға болады). Күлейік, Күлдірейік Әзілің жарасса... Әжесі немересін әлдилеп ұзақ отырды. Бір кезде: Әже, кішкене ұйықтасам деймін, әлде, тағы өлеңің бар ма? -депті, немересі. «А» дан кейін... «Ә» деген әріпті біле ме екен деп, Әжесі: - Әлібек, әліпбидің ретінде «А» дан кейін қай әріп тұрады, дейді. - Әже, соныда білмейсіз бе? Әрине «А» дан кейін қалған барлық әріп тұрады ғой. Өлеңді аяқтамадың ғой... Ағасы кішкентай Айдананы ұзақ әлдилеп, өлең айтып, ұйықтады-ау деп, ептеп басып бөлмеден шығады. Артынан ере келген қарындасы «Нәнә, өлеңіңді аяқтамадың ғой», - депті. Әй , Рауан-ай. Рауан, - деші, Таң дейді. Әжем солай айтады: Таңым, Күнім менің деп. Қарашы, оның қуын – ай «Р»-ға тілі келмейді, Айтпау үшін «Р» -ды Сөз табады құнды. Тілазарға сөз айтсаң Ойнап отырған баласына әкесі: - Топымды әперіп жіберші, - депті. - Әке, мен добымды ұстай алмай жатырмын ғой, - дейді. - Оу, айналайын, әпере ғой. -Қазір... Аллаһам сақтасын, енді қайттік, - дейді сасқан әке. - Әке, өзің ала салсайшы, -дейді, баласы. Сонда әкесі «қуанып» - Айтпақшы, өзім бар екенмін ғой, -деп орнынан тұрыпты. Екі мақтаншақ көрші. Бір көрші, балаларының бәрі мақтау қағазын алып, бір қозысын шығындап тұратын көршісіне келіп: «Біздің балалар мал жинауға әбден түсініп алған, мақтау қағазының маңынанда жүрмейді». – депті. Ашшы не? Тұшшы не? Дәмді не? Алма, алмұрт, таңқурай, Тұздықталып бапталса, Қойбүлдірген, алһоры, Ашқылтымы сол болмақ. Өрік, мейз, шиеден Ет пен палау, қуырдақ, Тосап жаса,тәтті екен, Мәнті менен домбалдақ Қияр менен қызанақ. Қатық, қаймақ, бал қымыз, Қарбыз, сәбіз, сарымсақ Тәтті тамақ нағыз. «Р» - «Л» ма, «Ш» - «С» ма? Әлішер, Әлібек әріптерге әзілдеп. Бірін танып, бірін әлі білмейді. «Р» -деп, айтсаң «Л» -дейді, «Ш»- деп , айтсаң «С» -дейді, Өздері, тіпті, күлмейді. Бәрін өжің білешің ғой. Атың қалай еді? – Аһмет, - дейді. – Қой, Рақмет, -еді ғой. – Мына досыңның есімі кім? – Шәулебек, - дейді. – Сәулебек шығар, - деймін. – Не ішіп тұрсың? – Шу ғой, -дейді. – Е, су шығар, - деймін. – Бәрін өжің білшең, неге шұрайшың, - деп кейіді Аһмет, айтпақшы, Рақмет! Жеймін, жеймін Мәмә, мәмә , - деймін, Тәтті берсең жеймін. Алма, - десең алмайын, Алма жеуге мен дайын. Мейлің шұжық, қазы бер, Қаймақты да жеймін. Айың, Күнің, Сәулеңмін, Кіп - кішкентай әуреңмін. жүктеу/скачать 392,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||