Қазақтың халық сазгері, белгілі әнші, әрі ақын - импровизатор, классикалық халық музыкасының ірі өкілдерінің бірі.
Кедей шаруа отбасында туған.Үкілі Ыбырай бала кезінде молдадан оқып, арабша сауатты болған. Жасынан әнге, өлеңге құмар Үкілі Ыбырай қазақтың атақты әнші-ақындарынан үлгі-өнеге алып, олардың творчестволық дөстүрін бойына сіңірді. Өз заманында әнші-сазгерлігімен аты шыққан Үкілі Ыбырайдың музыкалық мұрасында 40-қа жуық әндер бар.
“Аралап талай елдің дәмін таттым,
“Аралап талай елдің дәмін таттым,
Сұлудың асқақ әнмен бабын таптым.
Қалаған Сәмекеден қара қалпақ,
Қос буын шекесіне үкі тақтым”
150 жылдыгына ескерткіш
Петропавл қаласында ақын Үкілі Ыбырайға мерекелік түрде ескерткіш ашылды
Облыс орталығында халық ақыны-импровизаторы Үкілі Ыбырайға мерекелік түрде ескерткіш ашылды. Осы күндерде еліміздің барлық жерлерінде дарынды композитор және әншінің 150 жылдығын тойлау жөніндегі іс-шаралар өтуде.Ашылу рәсімінде Солтүстік Қазақстан облысының әкімі Серік Біләлов, ақын, ҚР мемлекеттік және қоғамдық қайраткері Кәкімбек Салықов, ҚР халық әртістері Қайрат Байбосынов, Қапаш Құлышева және т.б. Өңір басшысы Серік Біләлов іс-шарада Үкілі Ыбырайдың жеке тұлға ретінде солтүстікқазақстан жерімен тікелей байланысты екенін ерекше атап өтті. «Оның балалық шағы СҚО Айыртау ауданында өтті. Ү.Ыбырайдың шығармашылығы- ақындық және музыкалық мұрасының, қазақ музыкасының жарық беті. «Оның „Гәкку“, „Арарай“, „Дүние“, „Шалқыма“, „Көкше“ шығармаларын, халықтық деп санап, еліміздің барлық түкпірлерінде біліп, айтып жүреді», — деді облыс әкімі. Әйгілі композитордың мерейтойын мерекелеу аясындағы маңызды оқиға оның Айыртау ауданындағы туған Өскен аулына оның атының берілуі, слндай ақ ескерткіштің ашылуы болды. Солтүстікқазақстандықтарды жерлесімізге арналған ескерткіштің ашылуымен құттықтай келе облыс әкімі Үкілі Ыбырайдың шығармашылық мұрасы жазушылар, барлық өнер адамдары өкілдері, жеткіншек ұрпақ үшін рухтандыратын көз болып қала беретінін сенімді айтты.
Майраға арнау
Қоянды жәрменкесінде қазақтың сүйікті халық әншісі,композиторы Майра Шамсутдинова өлең айтты.Үкілі Ыбырай мен Майра қоянды жәрменкесінде кездескенін халық айтатын.Екі талантты әнші өз өнер арасында сайысты. Кездесудің соңында Үкілі Ыбрай өзінің «Гәкку» әнін айтып, Майраға арнаған
