Адамгершілік құндылықты қалыптастыру моделі

Мақсат

Құралдар

Іс-әрекет

Қарым-қатынас

1.Тәрбиенің қоғамдық бағытта болуы

2.Өмірмен, еңбекпен байланысы

3.Ізгілендіру тәрбиесі

4.Тәрбиелік тұлғалық тұрғыдан қарау

5.Оқушылардың жас және дербес ерекшеліктері

6.Тәрбиелік ықпалдардың бірлігі

Теминальдық адамгершілік құндылық

Ізгіліктік тәрбие біртұтас педагогикалық үрдіс ретінде оқушылардың бар өміріндегі: танымдық, жастық қарым – қатынасқа қарай, нормаларға сай жүзеге асырылуы керек. Адамның танымындағы мақсатты тұлғаның, оның ар – ожданы, сезім, жігері, дағдысы, әдеті, қоғамдық бағалы мінезінің қалыпатасуы - біртұтас үрдістің нәтижесі болып табылады. Адамгершілік нормалары баланың сезімдік қабылдауының субьектілік ынтасына байланысты қалыптасады. Адамгершілік оған ең алдымен тірі сезім, терең қанағаттандырудың шындық жағдайы немесе керісінше болуы мүмкін. Адамдық сезім адамдық адамгершіліктің қалыптасуына әсер ететін жүйелік бастау болып табылады. Осыған орай рухани адамгершілік қасиеттер адамгершілік мағынаға, мәнге ие болады. Адамгершілікті түсінік адамгершілік шарттарына бағынышты болады және де баланың өз адамгершілік қатынастарындағы белсенді үрдіс.

Педагог балалардың субъективті адамгершілік климатын көрсететін адамдық әлемін білуі керек. Осының барлығы адамгершілік тәрбиені терең түсінуге көмектеседі. Сыртқы және ішкі қарама – қайшылықтарды игеру адамдық қасиетті тұлғаның қалыптасуына әсер етеді. Педагогикалық үрдісте рухани – адамгершілік тәрбиенің бала өміріндегі қарама – қайшылықтарды, сұрақтарды, мәселелерді шешуде маңызы зор.

Ізгіліктік тәрбиенің нәтижесі адамдық тәрбие болып табылады. Ол тұлғаның қоғамдық бағалы қасиеттері мен сапалары, қарым – қатынастарында қалыптасады. Рухани – адагершілік тәрбие - бұл дұрыс дағдылар мен өзін - өзі ұстаудың дағдыларының нормалары, ұйымдағы қарым – қатынас мәдениетінің тұрақтылығын қалыптастырады.

Тәрбие процесінде оқушылардың ізгіліктік құндылықтарын педагогикалық шарттарын айқындау қоғамның экономикалық, әлеуметтік, саяси, рухани – мәдени жағдайлары оқушылардың адамгершілік құндылықтарын қалыптастырудың кеңістік – уақыттық, оқу – маттериалдық , моральдық психологиялық, эстетикалық, мектеп гигиеналық шарттарын негіздейтін жағдайлар ескеріледі.

Психологиялық – педагогикалық зерттеулерде жасаған талдау жеке ұлғаның бірнеше өріс құралдары мен олардың ізгілктік құндылықтарды айқындауына септігін тигізді.

2. Г Даркина .«Рухани адамгершілік тәрбиесінің негізі» ІІ Бастауыш мектеп – 2004, №12, Б 21-22

3. А. Утебаева.«Рухани – адамгершілікке тәрбиелеу» ІІ Бастауыш мектеп, 2005, №9 , 31 – 33 бет.

4. М. Құрманбаева.«Тұлғаны ізгілікке тәрбиелеу» ІІ Бастауыш мектеп , 2005 , №1, Б 25 -26

5. А. Өтебаева .«Оқушыларды рухани адамгершілікке тәрбиелеу»ІІ Бастауыш мектеп , 2006 , №1, 18 -20 бет.

6. К. Ибраиева « ХІ –ХХ ғ.ғ ғұламаның жеке тұлғаны ізгілікке тәрбиелеу туралы ой - пікірлері» ІІ Бастауыш мектеп, 2003 , №1, 7 – 9 бет

7. М. Құрманбаева « Адамның ақ тұнбасы» ІІ Қазақстан мектебі , 1999 , №5 , Б 12 – 13

8. Д Нұрғалиева « Ізгіліктік құндылыққа – жаңа бетбұрыс» ІІ Қазақстан мектебі , 2004, №4 , 48-50 бет

9. Э. Рахипова. « Ізгілікті ұрпақ тәрбиелеу». ІІ Бастауыш мектеп, 2004, №4, 41- 43 бет

10. А. Байділдаева .« Адамгершілікке баулу бағыты» ІІ Қазақстан мектебі, 2004, №11, 61 -63 Б

11. Ж. Әбиев, С, Бабаев «Педагогика» Дарын Алматы – 2004

12. Х.Т. Наубаева « Гумандықты қалыптастырудың педагогикалық негіздері» Талдықорған 2001 жыл 11- қыркүйек

13. Д Нұрғалиева .« Адамгершілік құндылықтарды қалыптастырудың шарттары» ІІ Бастауыш мектеп, 2004, №3 , Б 22 -23

14. Д Нұрғалиева .«Адамгершілік құндылықтарды қалыптастырудың педагогикалық диагностикасы» ІІ Бастауыш мектеп, 2004, №11, Б 6 – 7

15. Р. Тулепбергенова .« Ахмет Иугінекидің адамгершілік тәрбиесі» ІІ Бастауыш мектеп, 2004, №4, 32 -34 бет

16. Г. Миркенова . « Отбасы тәрбиесінің маңызы». ІІ Қазақстан мектебі, 2005, №4, 48-50 бет

17. Ш. Нұғыспанова.« Отбасындағы бала тәрбиесі» .ІІ Бастауыш мектеп, 2005, №1, 60 – 65 бет

18. Дуғанбек. А. Шәкәрім шығармаларының тәрбиелік мәні ІІ Ұлт тағылымы, 2003 , № 1 , 10 – 12 б

19. Асылова А. Тәрбие негізі – ізгілік. ІІ Тәрбие құралы, 2006 , № 4 , Б 4 – 5 20. Асылбеков Е. Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу – басты қағида // Сыныптағы тәрбие, 2004 , № 2 , Б 3 – 5

21. Бекетова К. Шәкәрімнің өміріндегі адамгершілік қағидалар ІІ Тәрбие құралы , 2006 , № 3, 45 49 б

22. Бекзат О. Шәкәрім және адам. ІІ Ақиқат , 2006 , № 6 , 13 – 16 б

23. Әбдіреймова К. Ізгілікке тәрбиелеу негіздері // Қазақстан мектебі, №2, 2005, 15 – 17 б